kolejność
  • lub i albo
    24.06.2003
    24.06.2003
    Lub/i – czy ta forma jest poprawna? Spotkałem się w Wiedzy i Życiu z opinią, że spójnik lub zawiera w sobie jednocześnie albo oraz i. Tzn. (lub = albo + i). Przykładowo, mówiąc: „Do sklepu pójdę ja albo ty”, mogę mieć na myśli następujące możliwości:
    1. Do sklepu pójdę tylko ja,
    2. Do sklepu pójdziesz tylko ty.
    Natomiast mówiąc: „Do sklepu pójdę ja lub ty”, biorę pod uwagę, że:
    1. Do sklepu pójdę tylko ja,
    2. Do sklepu pójdziesz tylko ty,
    3. Do sklepu pójdziemy obaj, ty i ja.
    W tym świetle używanie formy lub/i byłoby błędne, gdyż wystarczy samo lub zawierające już w sobie i.
    Jeśli mam rację, to nie mogę też powiedzieć: „Przeżyję lub umrę”, bo to wyrażenie zawiera, zgodnie z proponowanym przeze mnie znaczeniem lub, możliwość przeżycia i śmierci jednocześnie, a to niemożliwe. Czy mam rację? Czy myślę poprawnie?
    Jeśli zaś się mylę, to proszę mi wyjaśnić, czym różni się słowo lub od albo? Czy jest różnica semantyczna?
  • Łącznik tylko w dwuczłonowych rzeczownikach

    10.02.2022

    Czy taką pisownię określenia "cud-blond lala" można uznać za prawidłową?

  • Małe czy wielkie litery

    28.04.2022
    28.04.2022

    Szanowni Państwo,

    Chciałbym zapytać o pisownię od wielkiej/małej litery:


    - pełnych nazw konkretnych jednostek terytorialnych stowarzyszenia:

    np. Region Śląski (region śląski?) Stowarzyszenia "Muchomorki"

    np. Koło Lokalne (koło lokalne?) Stowarzyszenia "Muchomorki" w Katowicach


    - pełnych nazwy konkretnych organów stowarzyszenia:

    np. Walne Zebranie Członków (walne zebranie członków?) Koła Lokalnego (koła lokalnego?) Stowarzyszenia "Muchomorki" w Katowicach


    Dziękuję za odpowiedź.

  • Mały, acz stresujący problem interpunkcyjny

    30.11.2023
    30.11.2023

    Szanowni Państwo,

    od pewnego czasu zastanawiam się, czy w zdaniu: „Fakt, że tak to przetłumaczono, działa mi na nerwy" po słowie „przetłumaczono" słusznie wstawiłam przecinek? Jedna z moich wykładowczyń z pewnym wahaniem stwierdziła, że tak, ponieważ (według niej) w ten sposób powinno się rozdzielać występujące w zdaniu czasowniki w formie osobowej. Zwracam się do Państwa, aby raz na zawsze rozwiązać ten mały, a stresujący mnie problem. Z góry dziękuję za odpowiedź.

    Maria

  • Maria Skłodowska-Curie
    4.09.2002
    4.09.2002
    Laureatka Nagrody Nobla to Maria Skłodowska-Curie. Wszystkie słowniki podają taka pisownię nazwiska polskiej noblistki. Dlaczego mamy wiec UMCS (Uniwersytet im. Marii Curie-Skłodowskiej)? Czyżby do nazwy uniwersytetu wkradł się błąd? Trudno w to uwierzyć.
    Daniel Bożynski
  • marketing mix
    21.01.2002
    21.01.2002
    Szanowni Państwo!
    W publikacjach na temat marketingu występuje dość często wyrażenie marketing mix, oznaczające zestaw (czy mieszankę) narzędzi marketingowych, takich jak produkt, cena, promocja i dystrybucja. Marketing należy do tych dziedzin, w których słownictwo polskie nie miało jeszcze czasu rozwinąć się i zakorzenić. Jeżeli jednak uznaje się określenie marketing mix za precyzyjniejsze (i oszczędniejsze?) niż możliwe polskie odpowiedniki, to należy mu zapewnić funkcjonowanie zgodne z duchem języka polskiego.
    Tak się jednak nie dzieje. W artykułach i podręcznikach publikowanych na początku lat dziewięćdziesiątych marketing mix na ogół nie był odmieniany, co było może nieco śmieszne, nieco sztuczne, ale stanowiło mniejsze zło w stosunku do tego, co nastąpiło później. Jak widać odczuwana była potrzeba odmiany (fleksji), skoro któryś z autorów zdecydował się na zastosowanie w dopełniaczu i miejscowniku formy marketingu mix. Sprawa byłaby błaha, gdyby nie to, że ten dziwoląg językowy został skrzętnie skopiowany przez następnych autorów i w kolejnych podręcznikach do marketingu taka właśnie absurdalna odmiana pojawia się coraz częściej. Wynika ona prawdopodobnie stąd, że z dwóch członów tego wyrażenia marketing nie sprawia żadnych problemów z odmianą, a mix sprawia, bo nie wiadomo, jak należy pisać: mixu czy miksu, mixie czy miksie, lepiej więc tego miksu nie ruszać.
    Zasadniczy problem takiej interpretacji polega na braku zrozumienia konstrukcji tego wyrażenia i roli każdego z dwóch wyrazów. Marketing mix można by przetłumaczyć na polski jako mieszankę marketingową. Wyraz marketing (człon odróżniający) określa wyraz mix, a nie na odwrót. Tymczasem odmiana marketingu mix mogłaby sugerować, że chodzi tu o jakiś rodzaj marketingu; w tym przypadku kolejność wyrazów byłaby pozbawiona sensu.
    Ja używam w dopełniaczu formy marketing miksu, w miejscowniku – marketing miksie, co nie jest może piękne, ale respektuje rolę każdego z elementów wyrażenia. Można się zastanawiać, czy nie lepiej, z punktu widzenia ducha języka, wyglądałaby forma miks marketingowy z odmianą: miksu marketingowego, o miksie marketingowym. Jeżeli zaś przyjmiemy, że mix jest bezwzględnie nieodmienny, mogę uznać (choć nie bez żalu, bo polski jest językiem fleksyjnym i w tym upatruję jego piękno), że całego wyrażenia marketing mix odmieniać nie należy. Nie mogę się jednak pogodzić z powyżej opisaną odmianą: marketingu mix i proszę o pomoc.
  • Midrasz

    18.09.2020
    18.09.2020

    Dzień dobry. Proszę o wyjaśnienie, jaka jest poprawna forma dopełniacza (w liczbie pojedynczej i mnogiej) rzeczownika midrasz: midrasza czy midraszu, midraszy czy midraszów?

    Pozdrawiam, JP

  • Muzyczka

    17.05.2022
    17.05.2022

    Czy kobieta muzyk to muzyczka? Słowo zawsze kojarzy mi się w pierwszej kolejności z niepoważnym utworem (muzyczka w telefonie), ale nie wiem, jak napisać: Anna była....

    Będę wdzięczna za wskazówki

    Dorota

  • Myanmar – Mianma
    24.10.2002
    24.10.2002
    Jakiś czas temu Birma zmieniła nazwę na Myanmar. W tym brzmieniu znajduje się ona w Państwa słowniku ortograficznym. Ale w encyklopediach PWN (wielkiej i tej dostępnej w Internecie) pod hasłem Birma na pierwszym miejscu jest spolszczona forma Mianma. Którą z tych dwu form należałoby uznać za poprawniejszą?
    Łączę pozdrowienia
    Piotr Burian
  • Nad rzeczką opodal krzaczka…
    14.03.2012
    14.03.2012
    Łaskawi Panowie,
    jak napisać lesbijka prostytutka, kucharka lesbijka, wariatka lesbijka? Z łącznikami czy bez?
    Z pozoru to proste: jeśli człony są równorzędne, piszemy z łącznikiem, jeśli nie są – bez łącznika, chyba że przestawimy ich kolejność. Ale co z moimi przykładami? Czy dobrze rozumuję, że muszę się zastanowić „jaki wizerunek chcę stworzyć”, bo jedna z postaci będzie – nie wierzę, że to piszę – „jakby bardziej lesbijką niż druga”?
    Uprzejmie dziękuję
    niepolonistka nielesbijka
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego