lektura
  • krzyż, sklep, niebieski i król
    23.04.2003
    23.04.2003
    Szanowni Państwo!
    Chciałbym się dowiedzieć jaka jest etymologia słów: krzyż, sklep, niebieski i król.
    Z góry dziękuję.
  • Kufel
    3.11.2011
    3.11.2011
    Szanowni Państwo,
    piszę w sprawie odmiany nazwiska Kufel. Doktor Grzenia, odpisując na jedno z pytań w Poradni, stwierdził, iż nazwiska w formie rzeczowników pospolitych mogą mieć formy oboczne. Czy oznacza to zatem, że mówimy zarówno o panie Kuflu, jak i o panie Kufelu? Czy można stwierdzić, która z tych form jest bardziej preferowana?
    Z wyrazami szacunku
    Felicyta
  • kulturalny – kulturowy
    23.10.2011
    23.10.2011
    Szanowni Państwo,
    jak brzmi poprawna forma pełnej nazwy listy UNESCO: Lista Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego czy też zamiast Kulturalnego powinniśmy użyć określenie Kulturowego? A może obie nazwy są poprawne? Źródła nie są zgodne w tej kwestii. W archiwum poradni pojawia się to hasło, ale tylko w kontekście problemu zapisu małymi bądź wielkimi literami. Będę wdzięczna za pomoc.
    Z wyrazami szacunku.
  • Kursywa jako wyróżnienie wyrazów cytatów
    30.01.2019
    30.01.2019
    Szanowni Państwo,
    przed chwilą podczas lektury publikacji wydanej w PWN-ie zobaczyłam słowo uniwersum pochylone – jak słowo obce (inne pochylone to np. leitmotiv). Czy przypadkiem uniwersum nie wniknęło tak bardzo do naszego języka i nie zatraciło swej obcości jak inne -um? Uważam, że nie powinno się kursywić tego słowa.
  • lajka, lejka
    2.11.2004
    2.11.2004
    Witam. Słownik poprawnej polszczyzny PWN pod red. prof. Witolda Doroszewskiego, Wyd. Naukowe PWN 1996, odnotował słowo lajka. Czy lajka to to samo co łajka?
    Dziękuję.
  • Luben czy Ljuben?
    12.10.2009
    12.10.2009
    Szanowni Państwo,
    mam wątpliwości co do transkrypcji bułgarskiego imienia Любен. W pewuenowskiej encyklopedii jest dwóch Lubenów. Z lektury zasady [332] wynika, że ле=le (lew), ale ля=lja (chljab). Z kolei z [330] wynika, że to e jest wyjątkowe, nie я. Czyli лю byłoby jako lju? Jak zatem pisać: Luben czy Ljuben?
  • Lubić lubię, ale…
    7.10.2008
    7.10.2008
    Jak należy zapisać paralelną konstrukcję bezokolicznikowo-czasownikową według schematu „Lubić, lubię, ale nie jem”:
    a) Lubić, lubię, ale nie jem;
    b) Lubić lubię, ale nie jem;
    c) Lubić – lubię, ale nie jem?

    Inne przykłady:
    Dziwić, to nie dziwi.
    Podróżować pociągami na „tamtą stronę”, podróżowały tylko jednostki (…).
    Jeździć dokądkolwiek indziej się nie jeździło, chyba że wielcy ryzykanci (…).
    Musieć, muszą ogólnie nie więcej niż obmyć podłogę (…).
    Pracować nie pracuje nikt.
  • łebek i łepek
    15.03.2005
    15.03.2005
    W lekturze szkolnej występuje forma łebek. Czy można lub należy dzieciom w zeszytach poprawiać łepek na łebek, skoro w słownikach te formy występują jako oboczne? Co robić, jeśli w klasie część dzieci wybiera jedną, część drugą formę? Łepka słowniki nie uznają za formę potoczną, gorszą…
  • Mackiewicz-Kaczyńska
    27.04.2010
    27.04.2010
    Czy słuszne jest stanowisko poprawiaczy napisu Mackiewicz-Kaczyńska na sarkofagu?
    1. Łącznik stosuje się przy nazwiskach złożonych, dwuczłonowych, tymczasem tu mamy dwa osobne nazwiska, a więc sytuację inną, nie uwzględnioną w przepisie, nie tę, na którą powołują się adwersarze.
    2. Niestandardowa pisownia jest tolerowana w układach graficznych (strony tytułowe, afisze itp.). Czy napis na sarkofagu nie jest jedną z takich sytuacji?
    3. Są precedensy: Garton Ash, Vargas Llosa
  • Mądre osoby akcentują…
    14.05.2004
    14.05.2004
    Czy istnieje obowiązująca kogoś, kto chciałby mówić poprawną polszczyzną, reguła nakazująca akcentowanie niektórych wyrazów inaczej niż na sylabę przedostatnią? Jak wiedzieć, które to są wyrazy? Co powoduje, że mądre osoby w wystąpieniach publicznych akcentują na trzecią sylabę od końca wyrazy takie, jak nauka, Rzeczpospolita, szczegóły, matematyka, fizyka, a nie robią tego wobec wyrazów: filozofia, kosmonautyka, algebra, łacina?
    Z poważaniem – Peter Wiśniewski
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego