mama
  • z zagranicy i zza granicy
    1.07.2002
    1.07.2002
    Dzień dobry. Chciałbym zapytać o kwestię dot. wyrazów granica i zagranica. Słowniki podają, że słowo granica oznacza linię graniczną, a zagranica obce kraje, co jest to dla mnie w pełni zrozumiałe. Mówi się: „Jadę za granicę”, ale „Wracam z zagranicy”. Forma „Wracam zza granicy” (zza linii granicznej) jest uważana za niepoprawną dla określenia powrotu z obcego kraju.
    Moje pytanie brzmi: dlaczego? Skoro dla określenia wyjazdu do obcego kraju używa się zwrotu jechać za granicę, czyli, zgodnie z definicją, za linię graniczną, to konsekwentnie, dla określenia powrotu, poprawne powinno być też sformułowanie wracam zza granicy.
    Serdecznie pozdrawiam,
    Michał Rogala z Łodzi
  • żałosny

    8.10.2022
    8.10.2022

    Szanowna Pani,

    oglądałem niedawno film dokumentalny o ataku atomowym na Hiroszimę i Nagasaki. Jeden z ocalałych relacjonował: „Na ulicach leżały żałosne ciała martwych”. Czy przymiotnik „żałosny” nie jest nacechowany negatywnie? Nie wyraża pogardy? Nakazuje się wstydzić? Czy czując szczere współczucie wobec uczestnika wypadku samochodowego, wypada powiedzieć, że wygląda żałośnie? Intuicja podpowiada mi, że mógłby poczuć się urażony. Czy znaczenie tego słowa zmieniło się?

  • żałować

    15.04.2024
    15.04.2024

    Szanowni Państwo, mam pytanie odnośnie do słowa żałować. Nie wiem, czy się Państwo ze mną zgodzą, ale osobiście nigdy nie używam go w zdaniach, które nieraz słyszę, np. Żałuję, że się wcześniej nie urodziłem. Moim zdaniem, żałować można czegoś, na co się ma wpływ. Tymczasem często słyszę wypowiedzi, w których mówiący używają tego słowa w takim sensie, jak wyżej przytoczone zdanie. Jak Państwo to widzą? Z uszanowaniem stały czytelnik Poradni

  • Żądeł
    28.06.2017
    28.06.2017
    Mam wątpliwości co do odmiany nazwiska Żądeł (zwłaszcza w dopełniaczu). Nazwisko nie ma pochodzenia od rzeczownika pospolitego, nie jest też z języka obcego (znaki diakrytyczne). W związku z tym jest tam „e” ruchome czy też nie?
  • żeby czy aby?
    16.06.2009
    16.06.2009
    Czy zauważyli Państwo nagminne we współczesnej polszczyźnie zastępowanie słowa żeby slowem aby? Robią to wszyscy – od dziennikarzy po polityków. Czy nie czas poprawić ich błąd?
    Z szacunkiem,
    prof. dr Jerzy R. Krzyżanowski, Columbus, Ohio, USA
  • żeby nie być posądzanym
    14.07.2010
    14.07.2010
    Czy poprawne jest zdanie: „Świadomie zrezygnowaliśmy z rozmowy o Smoleńsku w trakcie kampanii, żeby nie być posądzanym o wykorzystywanie tragedii”? Czy nie powinno się powiedzieć „żeby nie być posądzanymi”? Mam wrażenie, że jest to przykład ogólnej tendencji w polszczyźnie do unikania liczby mnogiej orzecznika przymiotnikowego po łączniku w formie bezokolicznika lub imiesłowu.
  • Żegnaj lato na rok…
    7.02.2020
    7.02.2020
    Mam taki dylemat, powiedzieć jak w piosence Żegnaj lato na rok, jeśli jest koniec lata – przecież to nieprawda: lato będzie za 10 miesięcy, nie za 12? Bądź mówię na końcu wakacji następne wakacje będą za rok, czy to poprawne, co z rocznikową interpretacją?
  • Żelazko jak Kościuszko
    1.12.2011
    1.12.2011
    Szanowni Państwo,
    chciałabym najpierw podziękować za wyczerpującą odpowiedź na moje wcześniejsze pytanie. Teraz mam kolejne. Jak odmieniać nazwisko Żelazko (np. Jan Żelazko)? Czy tak jak Kościuszko, czy też jak rzeczownik pospolity żelazko?
    Z poważaniem
    R. Gorońska
  • że mówiąc o nim…
    9.03.2014
    9.03.2014
    Czy w zdaniu: „Okazuje się, że, mówiąc np. o nim, mamy na myśli kogoś innego” przecinki są postawione poprawnie?
  • żeńskie nazwy stanowisk

    6.03.2021
    13.09.2011

    Witam!

    Mam problem z żeńskimi formami nazw takich stanowisk, jak konserwator zabytków, kurator oświaty, dyrektor generalny. Jak jest poprawnie: wojewódzka konserwator zabytków Anna Kowalska czy wojewódzki konserwator zabytków Anna Kowalska? Podobnie sprawa wygląda z kuatorem: wojewódzka czy wojewódzki kurator oświaty Anna Kowalska?

    Dziękuję i pozdrawiam

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego