Szanowni Państwo,

Chciałbym zapytać o pisownię od wielkiej/małej litery:

- pełnych nazw konkretnych jednostek terytorialnych stowarzyszenia:

np. Region Śląski (region śląski?) Stowarzyszenia "Muchomorki"

np. Koło Lokalne (koło lokalne?) Stowarzyszenia "Muchomorki" w Katowicach

- pełnych nazwy konkretnych organów stowarzyszenia:

np. Walne Zebranie Członków (walne zebranie członków?) Koła Lokalnego (koła lokalnego?) Stowarzyszenia "Muchomorki" w Katowicach

Dziękuję za odpowiedź.

Dzień dobry,
mam pewną wątpliwość dotyczącą pisowni. Zwrot Komenda Główna ZHP piszemy dużymi literami, a jak zapiszemy komenda chorągwi? Ja zapisałabym go małymi literami, ponieważ nie jest to nazwa własna (gdyby była to Komenda Chorągwi w Chrzanowie, wtedy taka pisownia byłaby, moim zdaniem, uzasadniona). Jest jakaś reguła, która ostatecznie rozstrzygnęłaby tę kwestię?

Jaka jest zrobniała forma rzeczownika gwóźdź? (gwózdek czy gwoździk)

Bardzo popularnym terminem stała się w ostatnich dekadach MAŁA OJCZYZNA
Jak powinno się pisać:
– mała ojczyzna
– „mała ojczyzna”
– Mała Ojczyzna
– „Mała Ojczyzna”
a może
– mała Ojczyzna
?
Wszystkie wersje są w poważnej literaturze humanistycznej obecne.

Dajmy na to, że chodzi o zdania:

To była moja MAŁA OJCZYZNA
Regionaliści to miłośnicy MAŁYCH OJCZYZN
Każdy ma swoją MAŁĄ OJCZYZNĘ

Pozdrawiam,
Damian Kasprzyk
Łódź

Szanowni Profesorowie,
Przy tłumaczeniu autobiografii Carlo Caretto, „Zakochany w Bogu”, borykam się z pewną trudnością natury terminologicznej. Rozwiązałem ją samodzielnie, lecz zwracam się do Was, jako ekspertów w języku polskim, o przypieczętowanie Waszym autorytetem mych rozwiązań bądź też ich zakwestionowanie. Ostateczny wybór uzależniam od Waszego stanowiska. Moją i Waszą wypowiedź zamierzam umieścić we wstępie książki.

Zgromadzenie Małych Braci, powstałe w roku 1933 z duchowej inspiracji Karola de Foucald, zatwierdzone przez Stolicę Apostolską w 1967, w Polsce istnieje od roku 1977. I dość wiele jest u nas publikacji na ich temat (mam przed sobą na biurku 10 książek), lecz jeszcze więcej terminologicznego bałaganu.
W oficjalnym „Leksykonie Zakonów w Polsce”, wydanym przez KAI, są oni objęci terminem zgromadzenie, tak jak wszystkie inne zgromadzenia, jednakże już w ich konstytucji, jak i w wielu innych polskich tekstach gromadzą się pod słowem Fraternité, zachowanym we francuskiej formie graficznej, np. „Rozprzestrzenianie Fraternité na całym świecie…” lub „Zwierzęta miały swoje miejsce we Fraternité…”. Ci zakonnicy zdecydowanie różnią się od wszystkich innych występujących w „Leksykonie”, mieszkają bowiem nie w klasztorach, ale po dwóch, trzech w blokach, pracują w fabrykach, w sklepach, ubierają się po cywilnemu, dlatego uzasadnione wydaje się to terminologiczne wyodrębnienie.
Fraternité dosłownie znaczy 'braterstwo' i najlepszym polskim odpowiednikiem byłoby, moim zdaniem, wyciągnięte z lamusa słowo fraternia ('braterski stosunek, zbratanie, przyjaźń' – według słownika Doroszewskiego). Jestem bardzo wyczulony na ekspansję obcych wyrazów do polszczyzny, jednakże obecnie to przede wszystkim kupieckie words nas po chamsku atakują, zaśmiecają media, dlatego wobec eleganckiej francuszczyzny, sromotnie wypartej znad Wisły, byłbym tolerancyjny, a nawet przyjazny. Zwłaszcza, że to zgromadzenie jest jakoś szczególnie związanie nie tyle z samą Francją, co z językiem francuskim, traktowanym jako język misyjny wśród krajów arabskich. Przyjmuję zatem do mojego tłumaczenia termin Fraternité (zawsze z dużej litery), w znaczeniu Zgromadzenia Małych Braci (lub Sióstr).
A jak nazywać poszczególne wspólnoty? Prócz neutralnego słowa wspólnota, używane są dwa inne, francuskie i jego dosłowne tłumaczenie: fraternité i braterstwo. „Kroniki poszczególnych fraternité, chociaż…”, „Żadnemu Braterstwu [całkowicie nieuzasadniona duża litera – mój przypis] nie wolno…”. I tu się całkowicie nie zgadzam z tłumaczami, którzy mnie poprzedzili. Braterstwo w znaczeniu jakiejś konkretnej wspólnoty jest dość niezręczne, a fraternité trochę dziwaczne i aż się prosi, aby je spolszczyć na fraternię, co też czynię w mym przekładzie. Zdumiewające jest niezwykle częste traktowanie z dużej litery braterstwa czy fraternité, co niewątpliwie bierze swe źródło z oryginalnych tekstów. Mój Carlo Caretto pisze: „Questa Fraternità di Spello dovrebbe…”, ale przecież nie napiszę w tłumaczeniu: „Ta Fraternia (czy Wspólnota) ze Spello powinna…”, a tylko: „Ta fraternia (czy wspólnota) ze Spello…”. Nie znajduję żadnego uzasadnienia, aby w języku polskim zastosować dużą literę (we włoskim również).
Natomiast już nie tylko zdumiewają mnie, lecz wręcz gorszą bardzo nagminne w wielu publikacjach zdania, jak na przykład: „Żaden Mały Brat nie powinien…” czy „Idąc ulicą spotkałem dwie Małe Siostry, które…”. Mały brat jest tu użyty w znaczeniu pospolitym, jak franciszkanin, czy jezuita i zgodnie z regułami powinien być mały, tym bardziej, że podstawową zasadą duchowości małych braci (tu mógłbym już chyba napisać Małych Braci, w znaczeniu Zgromadzenia, Fraternité, co kładzie nieco inny akcent) jest życie w ukryciu, na wzór Jezusa z Nazaretu. I faktycznie, w życiu, w bloku mieszkalnym czy w zakładzie pracy, sąsiedzi, koledzy często nawet nie wiedzą, że rozmawiają z małym bratem, z prawdziwym zakonnikiem. Czemuż więc chcą się wyróżnić w piśmie?

Sklepik to mały sklep. Czy  mały sklepik  jest mniejszy od  sklepiku  lub od małego sklepu?

Szanowni Państwo,

Uprzejmie proszę o wskazaniejJak brzmi nazwa mieszkańca wsi Mała Wieś (w powiecie płockim) oraz Mała Wieś przy Drodze (w powiecie nowodworskim). Zasada będzie zapewne ta sama.

Witam. Proszę o wyjaśnienie użycia dużej lub małej litery. Słownik ortograficzny podaje np. sobór trydencki, Sobór Watykański II, a jak zapisać sobór watykański bez II? A sobór watykański I, sobory konstantynopolitańskie (cztery), wymieniane osobno? Angielski tytuł w Słowniku ortograficznym brzmi sir, ale przy nazwiskach już Sir Hadfield, Sir Hillary. Czyli kiedy używać sir, skoro rzadko występuje on bez nazwiska? Dlaczego pałac Krasińskich, Pałac Staszica, pałac Łazienkowski, Pałac Elizejski?
M.D.

Jak odmianić nazwę miejscowości Kotórz Mały przez przypadki?

Dzień dobry!
Mam problem: jestem nauczycielem i właśnie wypełniam świadectwa dla klasy zawodowej. „Spięłam się” z p. dyr. o zapis specjalizacji naszych uczniów. Proszę o uzasadnienie sporu, czy pisze się Kucharz Małej Gastronomii, czy kucharz małej gastronomii, czy Kucharz małej gastronomii na świadectwie w miejscu „w zawodzie…”. Proszę o bardzo szybką odpowiedź z uzasadnieniem, które mogłabym przedstawić, ponieważ moje argumenty nie wystarczyły.