-
Jestem Polakiem – dlaczego narzędnik? 15.10.201615.10.2016Mój kolega z Włoch zapytał mnie, dlaczego polskie zdanie typu Jestem Włochem, Jestem Polakiem zawiera narzędnik, nie zaś jak w innych językach, które podlegają deklinacji, z mianownikiem (niem. Ich bin italienisch, wł. Sono Italiano). W łacinie widzimy podobną zależność – Jestem człowiekiem, Ecce homo.
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Z pozdrowieniami
Albert Gorzelak
-
między + biernik oraz między + narzędnik
4.05.20224.05.2022Szanowni Państwo!
Piszę do Państwa, ponieważ chciałbym zapytać, czy w ogóle istnieje jakaś różnica znaczeniowa pomiędzy „między + biernik” a „między + narzędnik”?
Poniżej przedstawiam przykładowe zdanie, które stało się przyczyną moich rozważań.
„Swój wolny czas dzielą starannie między zakupy, dzieci i rozrywkę”. (biernik)
„Swój wolny czas dzielą starannie między zakupami, dziećmi i rozrywką”. (narzędnik)
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Z poważaniem
-
Jak pytać o narzędnik?6.11.20076.11.2007Moje pytanie dotyczy pytań do narzędnika. We wszystkich współczesnych znanych mi publikacjach pytania te brzmią z kim? z czym? Jednak mój Tata jeszcze uczył się pytań kim? czym?, co wydaje mi się bardziej logiczne (kim, czym się posługuję – czyli jakim narzędziem?). Skąd w tych pytaniach wzięło się z? Czy jest to rusycyzm?
-
Biernik, dopełniacz, a może narzędnik?13.07.202013.07.2020Czy zaimka taki w zdaniu Ktoś go (tu zaimek) zaprojektował, ktoś go (tu zaimek) wybudował użyjemy w bierniku (taki) czy w dopełniaczu (takiego)?
-
Orzecznik rzeczownikowy w narzędniku i mianowniku
21.12.202321.12.2023Zastanawiam się nad różnicą pomiędzy użyciem czasownika „być” z rzeczownikiem w narzędniku a w mianowniku. Zazwyczaj stosujemy formę z narzędnikiem „Kim jesteś?” i odpowiadamy np. „Jestem żołnierzem/Polakiem/człowiekiem”. Można się też spotkać z rzadszym sformułowaniem tego pytania: „Kto jesteś?” i wtedy odpowiedź to „Jestem żołnierz/Polak/człowiek”. W znanym wierszu Władysława Bełzy pada „Kto ty jesteś? — Polak mały”. Dlaczego te dwie formy występują i czym dokładnie się różnią? Czy mają jakiś inny wydźwięk?
I skoro zazwyczaj mówimy „Jestem człowiekiem” a nie „Jestem człowiek”, to czemu mówimy „Jestem Anna” a nie „Jestem Anną”?
Pozdrawiam,
-
Orzecznik w narzędniku
19.06.202319.06.2023Dzień dobry,
w piosence Dżemu („Do kołyski”) pada zdanie: „Chwila, która trwa, może być najlepszą z twoich chwil”. Właściwszą konstrukcją wydaje się użycie przymiotnika w mianowniku: „Chwila, która trwa, może być najlepsza z twoich chwil”, ale jak zakwalifikować tę konstrukcję, która została użyta w piosence? Czy jest ona poprawna? (I mniejsza o to, że została ona użyta w tekście artystycznym. Po prostu chciałbym zapytać, czy to zdanie jest zgodne ze współczesną normą językową).
Pozdrawiam serdecznie
Miłośnik Poradnik Językowej
-
orzecznik w narzędniku3.10.20073.10.2007Dzień dobry,
czy w zestawieniu czasownika być i przymiotnika powinno pisać się ten przymiotnik w narzędniku, czy tak, jak występuje on po odmianie czasownika być? „Być młodym i radosnym” czy „Być młody i radosny”, skoro „Jest młody i radosny"?
Dziękuję bardzo za odpowiedź. -
orzecznik w narzędniku17.10.200817.10.2008Słownik poprawnej polszczyzny podaje, że orzecznik przymiotnikowy ma formę narzędnika, między innymi wtedy, gdy łącznikiem jest bezokolicznik w funkcji podmiotu. Czy w związku z tym zdanie: „Musimy być konsekwentni” jest poprawne? A jaka będzie poprawna forma przymiotnika w zdaniu: „Rodzice obawiają się, że ich dziecko zrobi sobie krzywdę, mówią: jest za małe na to, by być samodzielne/samodzielnym”?
-
orzecznik przymiotnikowy w narzędniku9.11.20119.11.2011Czy następujące zdania są poprawne? „Korzystnym jest wprowadzenie…” (zamiast korzystne), „Zasadnym byłoby zniesie podatku” (zamiast zasadne), „Celowym wydaje się analiza rynku…” (zamiast celowe).
-
grupy liczebnikowe w narzędniku9.03.20139.03.2013Czy formy: z czterystoma dwudziestoma, z czterystu dwudziestu, z czterystu dwudziestoma i czterystoma dwudziestu są jednakowo poprawne? Czy odpowiedź będzie taka sama dla analogicznych liczebników?