nieliczni
  • Ku wraz z celownikiem
    6.05.2020
    6.05.2020
    Dzień dobry
    W Gramatyce języka polskiego Józefa Muczkowskiego (trochę stara pozycja) przy odmianie rzeczownika pojawia się taka rada: „Celownik na owi zakończony z przyimkiem ku w niektórych na u skracamy, np. ku końcu zamiast ku końcowi, ku Krakowu, ku Paryżu”.
    Starałem się sprawdzić, użycie -u w celowniku razem z przyimkiem ku jest obecnie poprawne (szczególnie chodzi mi o ku końcu), ale nigdzie nie mogłem znaleźć takiej informacji.
    Z góry dziękuję za pomoc i poświęcony czas.
  • megalomania, ale megaloman
    14.11.2012
    14.11.2012
    Dlaczego mówimy megaloman, piroman, narkoman itp., skoro osoba dotknięta manią to maniak? Czy nie powinniśmy mówić raczej o megalomaniaku? Czy język polski zawsze był w tym miejscu niekonsekwentny?
  • mieszkańcy Poznania
    23.04.2002
    23.04.2002
    Szanowna Poradnio!
    Która forma na określenie mieszkańca Poznania jest poprawna: poznańczyk czy poznaniak? A może obie? O poznańczyku pierwsze słyszę, niemniej ktoś szermuje tym brzydkim wyrazem na jednej z list dyskusyjnych, twierdząc obrazoburczo, iż jest to obecnie poprawna forma (co sugerowałoby, iż poznaniak jest już niepoprawny). W słowniku portalu Onet.pl nie poznańczyka (jest poznaniak), natomiast Oficjalny Słownik Polskiego Scrabblisty, ku mojemu zatrwożeniu, uznaje poznańczyka za formę poprawną.

    To jak to jest? Proszę o odpowiedż.
    Adam
  • „Najtrudniejsza sprawa ortograficzna”
    11.03.2020
    11.03.2020
    W ramach reformy pisowni w 1936 r. postanowiono, że wyrazy w rodzaju Maria należy pisać przez i, a nie przez j, jak wcześniej (Marja). Zamiana litery i na j nie objęła wyrazów, w których j występowało po literach po c, s, z – zapewne dlatego, aby ludzie nie czytali zbitek zi, ci oraz si jako [ż], [ć] i [ś]. W wyniku tej decyzji pisownia mniej odzwierciedla język mówiony. Dlaczego w takim razie ją wprowadzono i czy planuje się jej wycofanie?
  • nazwy zawodów
    9.07.2009
    9.07.2009
    Według słowników (Doroszewski, Polański) nazwa zawodu brzmi gontarstwo, a nazwa osoby – gonciarz. W większości podobnych przypadków z -arstwo powstaje -arz, tutaj jest jeszcze zmiana t na ci. Czy formy gonciarstwo i gontarz są równie dobre?
    Wspomniane słowniki nie odnotowują wyrazów majolikarz, bibułkarz, stemplarz, pamiątkarz, jajczarz, trykotarz, lniarz, motelarz, nagrobkarz, pisankarz, portreciarz, kaszarz. Czy Redakcja dysponuje źródłami, które potwierdziłyby ww. wyrazy?
  • n. fol.

    13.11.2020
    13.11.2020

    Szanowni Państwo,

    w przypisach nielicznych prac historycznych — czy to w języku polskim, czy niemieckim, czy hiszpańskim — można natrafić na zapis „n. fol.”, o to przykład:

    „akta osobowe: nr 487, n. fol.; nr 1580, s. 51-54”

    „fol.” według słownika wyrazów obcych PWN znaczy z łaciny „folio” - arkusz składany na pół. To się zgadza, lecz co oznacza „n. fol.”?

    Z góry dziękuję za odpowiedź.

    Pozdrawiam

    Michał

  • Nie-, które nie jest wykładnikiem zaprzeczenia

    27.10.2023
    27.10.2023

    Dzień dobry,

    szukam informacji na temat sytuacji, kiedy użycie słówka nie lub litery a daje osobne (niekoniecznie nowe ;-) ) znaczenie słowa, nie zaś proste zaprzeczenie.

    Słowa takie jak: niejaki, niektóry, niepalący, niedbały, nieprzyjaciel, nieustanny, niezgoda, niewypał, nienawiść, niemoralny i amoralny, atrofia, nienormalny i anormalny, nienaturalny — funkcjonują jako samodzielne jakości, mogą mieć samodzielne znaczenia i funkcje oderwane od zaprzeczenia. Mam nadzieję, że wyraziłam to zrozumiale.

    pozdrawiam

    karO

  • nieomalże
    25.04.2006
    25.04.2006
    Czy istnieje słowo nieomalże?
  • numen
    27.04.2007
    27.04.2007
    Pytanie dotyczy zasad spolszczania. Chodzi o łacińskie słowo numen. W słownikach znaleźć można jedynie jego wyjątkową liczbę mnogą numina. W dostępnej literaturze słowo pojawia się zazwyczaj odmieniane klasycznie, zgodnie z zasadami dla rodzaju męskiego, choć występuje czasem również w formie nieodmiennej (traktowane jest wtedy jak rzeczownik rodzaju żeńskiego). Pytanie brzmi, jak powinno się odmieniać słowo numen przez przypadki, jeśli pojęcie pojawia się w tekście polskim.
  • Odmiana nazwiska McCrae
    12.06.2017
    12.06.2017
    Mam pytanie o odmianę nazwiska McCrae. Chodzi o amerykańskiego psychologa. W literaturze branżowej chyba tylko w jednej pozycji spotkałam się z postacią odmienioną w dopełniaczu: McCrae’a. W większości tytułów wydawcy pozostawiają to nazwisko nieodmienione. 
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego