nieraz
  • PołomiaPołomi
    22.02.2016
    22.02.2016
    Niedaleko Strzyżowa w woj. podkarpackim znajduje się wioska o nazwie Połomia. Jak się tę nazwę odmienia? Piszemy w Połomii czy może w Połomi? Tę drugą formę widzę nieraz na różnych szyldach – czy jednak Połomia nie odmienia się (albo: nie powinna się odmieniać) jak np. Maria? Z czego to wynika?
    Łączę wyrazy szacunku,
    A.K.
  • powtarzanie wyrazów
    5.04.2002
    5.04.2002
    Kiedy byłem w szkole, moja polonistka zawsze poprawiała mi na czerwono zdanie: „Moim ulubionym okresem jest okres romantyzmu”. Oczywiście chodziło o powtórzenie słowa okres. Wtedy mnie to bulwersowało, dziś zgadzam się z oceną polonistki. Niemniej w wielu przypadkach powtórzenie tego samego wyrazu jakoś mnie nie razi.
    Pomijam tu oczywiście przypadki, kiedy chodzi o świadomy zamysł stylistyczny; pomijam wszelkie dilogie, anafory itp. Chodzi mi o zwykły tekst i o takie sytuacje, gdy trudno ocenić, czy powtórzenie już jest nadużyciem, czy jeszcze nie. W niniejszym pytaniu powtarzają się powtórzenie, przypadki, chodzi o, a także polonistka, którą mogłem zastąpić nauczycielką, ale nie zrobiłem tego, ponieważ wydaje mi się, że nie trzeba. Ale może trzeba?
    Albo takie zdanie: „Przydawka stojąca przed rzeczownikiem opisuje go, stojąca po nim – klasyfikuje”. Czy jest istotne, by silić się na wyszukiwanie synonimu i zamiast drugiego stojąca pisać następująca? Albo w ogóle pominąć imiesłów? (Wystarczyłoby samo po nim).
    Kiedy piszę sobie sam, niespecjalnie się tym przejmuję. Problem zaczyna się wtedy, kiedy dziecko prosi, by mu sprawdzić wypracowanie. Sprawdzam, nie razi mnie, a potem nauczycielka uznaje to i owo za błąd, w moim przekonaniu nieraz na wyrost.
    Nie oczekuję w tej kwestii surowych uregulowań. Wierzę w to, że użytkownik języka ma tu stosunkowo dużą swobodę. Niemniej nie chciałbym za bardzo zabrnąć w liberalizm, bo może się okazać, że jednak…
    Liczę (jak zawsze) na krótką odpowiedź, ale równocześnie wdzięczny byłbym za wskazanie, gdzie mógłbym znaleźć obszerniejsze omówienie tego zagadnienia.
    Dziękuję.
  • pójść
    6.07.2001
    6.07.2001
    Witam,
    Proszę o pomoc w następującej sprawie: sprawia mi trudność odmiana czasownika iść w czasie przeszłym. Czy prawidłowa jest forma „Ty poszedłeś”, czy „Ty poszłeś"? Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Edyta Dudek
  • Przeważa zapis: Mario Puzo, Ojciec Chrzestny
    13.06.2019
    13.06.2019
    Jeszcze o pisowni [O/o]jciec [C/c]hrzestny.
    W tekście powieści (tłum. B. Zieliński, ISBN 83-89651-85-8) jest to nazwa własna:
    str. 11: A był tylko jeden człowiek, który mógł załatwić taką sprawę. Ojciec Chrzestny.
    str. 12: określająca (…) miarę jego szacunku dla Ojca Chrzestnego.
    str. 29: zobaczył, że Ojciec Chrzestny wycofuje się z zabawy (…).
    str. 47: – Ojcze Chrzestny, Ojcze Chrzestny – wykrztusił nieprzytomnie (…).
    Itd.
    Czy to nie przemawia za stosowaniem dużych liter również w tytule?
  • pscyholodzy czy psychologowie?

    15.06.2008
    15.06.2008

    Czy dla wszystkich rzeczowników kończących się na -og i określających osoby M. lm. może przybierać zarówno formę -odzy, jak i -ogowie i czy formy te są równorzędne? Czasem w słownikach pomijana jest któraś forma, a w tekstach internetowych nieraz jedna forma ma znaczną przewagę nad drugą. Czy błędem redakcyjnym będzie, jeśli w jednym tekście pojawią się np. pedagogowie i psycholodzy?

  • rocznica urodzin okazją do refleksji o pleonazmach
    5.04.2012
    5.04.2012
    Co sądzą Państwo o konstrukcjach siedemdziesięciolecie urodzin i siedemdziesiąta rocznica urodzin? Spotkałem się z opinią, że są to pleonazmy, ale moim zdaniem jest nieraz zręczniej posłużyć się nimi niż prostszym siedemdziesiąte urodziny; por. tytuły ksiąg jubileuszowych (np. Pejzaże kultury. Prace ofiarowane Jackowi Kolbuszewskiemu w 65. rocznicę Jego urodzin).
  • s (bez kropki)
    1.02.2016
    1.02.2016
    Tym razem mam pytanie dotyczące zapisu skrótu sekundy. Czy po skrócie s postawienie kropki będzie traktowane jako błąd? Według ogólnych zasad po skrótach jednoliterowych należy stawiać kropkę. Chyba że ten skrót jest traktowany jako jednostka miar i wag?
    Pozdrawiam
    Agnieszka
  • słowiańskie nazwy geograficzne i ich odmiana
    20.09.2014
    20.09.2014
    Szanowni Państwo,
    trudność, jaką nieraz sprawia odmiana obcych nazw miejscowych, szczególnie tych rzadko występujących w polszczyźnie, kusi, by pozostawić je nieodmienne. Bardzo proszę o poradę, czy należy odmieniać bałkańskie nazwy, takie jak: Goli Otok, Donji Vakuf, Gornji Vakuf, Vakuf czy Marijin Dvor. Jeśli tak, proszę również o podanie wzorca odmiany. Będę bardzo wdzięczna za pomoc!
    Łączę pozdrowienia
    Joanna
  • Social media
    27.02.2017
    27.02.2017
    Mam pytanie co do odmiany pojęcia social media. Czy powinniśmy to odmieniać? Nieraz spotykam się z odmianą: w social mediach, z social mediami. Zwykle połączone jest to z angielską wymową tzn.: z soszlaj midiami. Mam wątpliwości co do poprawności takiej odmiany, dlatego prosiłabym o rozjaśnienie tej kwestii.
  • Sonata fortepianowa nr 8 c-moll op. 13 Ludwiga van Beethovena, ale: sonata Patetyczna (Ludwika van) Beethovena
    10.05.2018
    10.05.2018
    Temat zapisu nazw utworów muzycznych był już nieraz poruszany (m.in. sam o to pytałem), ale nadal mam wątpliwości. Napiszemy sonata Patetyczna, ale czy sonata Patetyczna Beethovena? Pytam w nawiązaniu do porady https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Etiuda-As-dur-Chopina;18045.html. Rozumiem, że w tym wypadku dodanie nazwiska nic nie zmienia, gdyż pełna nazwa to: Sonata fortepianowa nr 8 c-moll op. 13 Ludwiga… Podobnie zarówno etiuda Rewolucyjna, jak i etiuda Rewolucyjna Chopina. Czy tak?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego