odróżniać
  • Dzierżawczość w języku polskim
    22.03.2016
    22.03.2016
    Drodzy sąsiedzi,
    chciałbym zapytać o wyrażanie relacji dzierżawczych w języku polskim. W moim języku (czeskim) i w języku polskim są interesujące podobieństwa i różnice dotyczące posesywności.
    1. Dzierżawczość jest wyrażana zaimkiem – w czeskim jest tak samo jak w polskim.
      Oba języki mają zaimki dzierżawcze: můj/mój, tvůj/twój, svůj/swój, náš/nasz, váš/wasz, čí/czyj .
      Oba języki mają też dopełniacz dzierżawczy w 3. osobie: jeho/jego, její/jej, ich/ich.
    2. Dzierżawczość jest wyrażona odmienionym rzeczownikiem – w czeskim jest tak samo jak w polskim.
      W obu językach jest tu dopełniacz: můj otec – dům mého otce, mój ojciec – dom mojego ojca, drahý přítel – dům drahého přítele, drogi przyjaciel – dom drogiego przyjaciela
    3. Oprócz tego w języku czeskim są przymiotniki dzierżawcze: otec – otcův dům, přítel – přítelův dům, których nie ma w polskim. Co ciekawe, język czeski odróżnia wyrażenia typu otcův dům od wyrażeń typu dům mého otce – nie możemy powiedzieć můj-otcův dům.
      Zauważyłem w języku polskim takie słowa jak Kraków (= ‘należący do Kraka?), Janów (dom), Cieszyn.

    W związku z tym mam pytania:
    • Jakie są historyczne formy wyrażania dzierżawczości w dawnym języku polskim (rzeczowniki, przymiotniki dzierżawcze, dopełniacz dzierżawczy)?
      Czy używaliście kiedyś wyrażeń typu ojców dom?
    • Kiedy i jak rozwinęły się one do obecnej postaci?
    • Co się kryje za dychotomią zaimków (dopełniacz dla 3. osoby versus zaimki dzierżawcze dla pozostałych osób)?
    Serdecznie dziękuję za odpowiedź
    Jan Zidek
  • emiter i emitor
    18.06.2004
    18.06.2004
    Jak należy mówić na urządzenie czy przedmiot emitujący (wydzielający) zanieczyszczenia do przyrody: emiter czy emitor?? Oba słowa pochodzą od słowa emisja. W książkach dotyczących ochrony środowiska występuje jedynie emiter, natomiast w inspektoracie powiadomiono mnie, że używają jedynie słowa emitor. Piszę pracę magisterską i nie wiem, której formy mam użyć, obie wydają się być poprawne.
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Z poważaniem – Wojciech Gruszka
  • głoski miękkie
    6.02.2004
    6.02.2004
    Mam dziecko w pierwszej klasie szkoły podstawowej, bardzo trudno mu rozróżnić spółgłoski miękkie. W jaki najprostszy sposób można byłoby mu to wyjaśnić?
  • harfiarz i harfista
    12.05.2009
    12.05.2009
    Dzień dobry!
    Spotkałam się z rozróżnieniem: harfiarz – człowiek grający na harfie celtyckiej oraz harfista – człowiek grający na zwykłej harfie. Chciałam się spytać o jego zasadność.
    Pozdrawiam
  • h i ch
    9.12.2005
    9.12.2005
    Witam serdecznie!
    Moje pytanie dotyczy tego, czy obecnie poprawne jest wymawianie h i ch jako dwóch różnych głosek. W szkole uczyłam się, że nie ma już różnicy w wymowie h i ch. Jednak wydaje mi się, że h jest bardziej dźwięczne i odpowiada ukraińskiej głosce г, natomiast ch odpowiada głosce х. Ucząc się języków obcych, zaczęłam się interesować bardziej również językiem ojczystym, więc chciałabym poprawnie wymawiać wszystkie głoski.
    Z góry dziękuję za odpowiedź! Pozdrawiam!
  • ilość, liczba, wstecz
    29.12.2004
    29.12.2004
    1. Czy w sklepach internetowych w koszykach powinna występować kolumna liczba czy ilość? Np. w księgarni internetowej PWN jest ilość, a chodzi przecież o liczbę, a nie ilość, zamawianych książek (bo to rzeczowniki policzalne).
    2. Który wariant jest poprawny:
    – Kliknij przycisk Wstecz.
    – Kliknij przycisk „wstecz”.
    – Kliknij przycisk WSTECZ.
    A może jeszcze inaczej?
    Bardzo dziękuję.
  • imperia
    19.06.2006
    19.06.2006
    Dzień dobry. Jak należy zapisywać nazwy imperiów: Imperium Rzymskie, Imperium Brytyjskie czy też od małej litery? W portalowym NSPP jest Imperium Rzymskie, w SJP imperium rzymskie, brytyjskie, w SO z kolei Imperium Romanum (R/rzymskiego brak), Imperium Rosyjskie. Nie jestem w stanie wychwycić reguły.
  • Ingerencje w tekst cytatu

    9.04.2023
    9.04.2023

    Witam, nurtuje mnie, jak oznaczać w cytowanych fragmentach, które są w cudzysłowie pominięty tekst, bo w angielskim są 3 kropki „...”, a jak wstawione słowo wyjaśniające typu „ten” jest wstawiane w nawiasie (ten), czy po polsku nawias też obowiązuje przy trzykropku, albo to się zmienia i nie jest konieczny, i czy jest jakaś różnica między nawiasem kwadratowym a okrągłym?

  • Inny a różny
    13.06.2018
    13.06.2018
    Proszę o poradę w sprawie zastosowania słowa różny. Odpowiedź w wątku „inny a różny” nie wyczerpuje tematu pod względem łączliwości wyrazu różny i tego, czy może on funkcjonować samodzielnie w kontekście człowieka. Np. czy zdania On był różny i
    Bądź różny (w znaczeniu ‘inny’) są poprawne? Czy w kontekście kreatywnym (np. sloganie), może nie pojawić się dalsza cześć i pozostać w domyśle (w pełni: „On był różny od nich” i „Bądź różny od nich”)?
  • Jak jest w innych językach?
    29.10.2019
    29.10.2019
    Chciałbym zapytać, czy istnieją jeszcze jakieś języki (oprócz języka polskiego), w których występuje rozróżnienie na u i ó, ż i rz, h i ch? Edytor tekstu podpowiada, że wiele.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego