-
Co robi toster?18.04.201418.04.2014Pytanie jest z pozoru błahe, jednakowoż stało się już tematem wielu kłótni. Przyjmując, że urządzenie kuchenne o nazwie toster „produkuje” tosta, to w takim razie co jest tworem tzw. opiekacza? Wiele osób skłania się do używania również słowa tost czy zapiekanka, co w mojej opinii wydaje się stwierdzeniem błędnym, źle opisującym rzeczywistość. Czy zatem zasadny byłby tutaj nowy twór językowy, dla przykładu opiekanka?
-
Co wolno Mickiewiczu, to nie tobie, Nitschu
16.06.202116.06.2021Profesor UŁ Jerzy Starnawski przytoczył swego czasu następującą anegdotę o prof. Kazimierzu Nitschu: „Nitsch wywiesił kiedyś ogłoszenie zaczęte słowami: «Ci, co chodzą na moje seminarium...». Znalazł się student, który poprawił «co» na «którzy». Nadszedł Nitsch i dopisał z boku: «Panno Święta, co Jasnej bronisz Częstochowy...». Student polemizujący z profesorem nie pozostał dłużny, dopisał: «Co wolno Mickiewiczu, to nie tobie, Nitschu»”. Kto tak naprawdę miał rację w tym sporze?
-
Co zrobił Nazarbajew?26.03.201926.03.2019Nursułtan Nazarbajew odchodzi ze stanowiska Prezydenta Kazachstanu W związku z tym, że sprawował rządy przez 30 lat (objął je jeszcze gdy Kazachstan był częścią ZSRR) i że nie pochodził z demokratycznych wyborów, czy można użyć określenia abdykował? Czy jest ono zarezerwowane tylko dla monarchów (królów, cesarzy, sułtanów, papieży etc.)? I czy można powiedzieć o prezydencie, który złożył urząd, że podał się do dymisji (tak jak o premierze lub ministrze)?
-
cynik11.10.201411.10.2014Szanowni Państwo,
w potocznych rozmowach spotkałem się z użyciem słowa cynik w nieco innym znaczeniu, niż podaje słownik. Czasem określa się nim osobę nie tyle lekceważącą uznane autorytety czy zasady etyczne, co sarkastycznie nastawioną do ludzi i wątpiącą w ich moralność, słowem: kogoś, kto uważa, że ludzie są raczej źli, niż dobrzy. Czy jest to nadużycie? A jeśli tak, to jak można lepiej wyrazić taką postawę?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik -
Czarnogrzywy człowiek
7.01.20217.01.2021Szanowni Państwo,
zastanawiam się, czy przymiotnika czarnogrzywy można użyć w odniesieniu do człowieka. W opowiadaniu Andrzeja Sapkowskiego pt. „Kraniec świata” wyraz ów został zastosowany w odniesieniu do wierzchowca głównego bohatera.
Proszę o wyjaśnienie.
Pozdrawiam i łączę wyrazy szacunku,
Maksymilian Rymarczyk
-
Czasownik chędożyć i jego wulgarne znaczenie25.10.201825.10.2018Szanowni Państwo,
jak to się stało, że pierwotne znaczenie czasownika chędożyć ewoluowało od staropolskiego ‘porządkować, czyścić, ozdabiać, czynić pięknym’ do wulgarnego określenia ‘odbywania stosunku płciowego’ – jedynego znaczenia, w jakim jest używany przez współczesnych użytkowników polszczyzny?
Pozdrawiam
Stratos Vasdekis
-
czasowniki na -nąć7.12.20057.12.2005Od czego zależy odmiana takich czasowników, jak: zawisnąć – zawisł czy zawisnął, zawisła czy zawisnęła; odprysnąć – odprysła czy odprysnęła?
Czy jest na to jakaś reguła?
Dziękuję, Maria -
czas zaprzeszły26.02.201526.02.2015Dzień dobry,
ostatnio zaciekawił mnie temat czasu zaprzeszłego. W znalezionej przeze mnie literaturze jest bardzo niewiele informacji o tym pięknym, aczkolwiek, z tego co wiem, już praktycznie wymarłym czasie. Autorzy podręczników do historii języka polskiego opisują tylko jego formy. Chciałabym się dowiedzieć czegoś o jego powstaniu (kiedy to nastąpiło), jego rozwoju i użyciu. Byłabym wdzięczna, jeśli moglibyście Państwo podsunąć mi literaturę, w której można coś więcej na ten temat znaleźć. -
czczy23.10.200723.10.2007Szanowni Państwo!
Swego czasu zainteresowało mnie pochodzenie i być może pierwotne znaczenie określenia (być) na czczo. Czy ma ono związek przyczynowo skutkowy z faktem, że jeden z elementów przewodu pokarmowego określany jest jelitem czczym, czy też ma inne pochodzenie? Sam zwrot być na czczo przecież oznacza – opisując kolokwialnie – 'nie posiadać elementów strawianych, trawionych lub strawionych w przewodzie pokarmowym'. -
człowieki?2.04.20072.04.2007Kilka razy była już mowa o pewnych formach w postaci mianowników liczby mnogiej rzeczowników męskoosobowych w formie niemęskoosobowej, które nacechowane negatywnie miały podkreślać nienawiść do opisywanego kogoś.
Mój problem odnosi się do jednego konkretnego rzeczownika: człowiek. Ponoć wspomniana wyżej forma tego słowa brzmiałaby ludzie, np. te głupie ludzie. Czy możliwy jest drugi wariant – człowieki, np. te głupie człowieki?
Pozdrawiam