opór
  • opór przed czymś?
    14.11.2002
    14.11.2002
    Czy można mieć opór przed czymś (np. przed podjęciem zobowiązania), czy tylko – jak podaje Nowy słownik poprawnej polszczyzny – wobec czegoś, w stosunku do czegoś, co do czegoś?
  • po linii najmniejszego oporu
    22.07.2002
    22.07.2002
    Szanowni Państwo,
    Od pewnego czasu coraz częściej stykam się z frazą (iść) po najmniejszej linii oporu zamiast po linii najmniejszego oporu. Według mnie jest to bezsensowne przekręcenie, będące błędem, lecz czy rozpowszechnienie tej formy nie stanowiłoby argumentu za dopuszczeniem jej jako potocznej?
  • Cienka czerwona linia
    28.12.2016
    28.12.2016
    Interesuje mnie znaczenie coraz częściej (i moim zdaniem błędnie) stosowanego idiomu cienka czerwona linia. Obserwuję jego nagminne używanie z czasownikiem przekraczać, co jest zrozumiałe bez czerwonej: przekraczać cienką linię oznacza coś na kształt kropli, która przelewa czarę/przepełnia kielich. Wg mnie cienka czerwona linia to ostatni bastion oporu, ostatnia barykada – wiązać się powinna z heroizmem skutecznego trwania na posterunku.
  • Porwać czy ukraść?
    14.01.2020
    14.01.2020
    Szanowni Państwo,
    chciałabym się dowiedzieć, która z tych form jest poprawna: porwać psa czy ukraść psa.
    Z tego, co do tej pory udało mi się ustalić, leksem ukraść oznacza ‘przywłaszczyć sobie cudzą własność’. Pies jako istota niesamodzielna ma właściciela, jednak przez człowieka jest traktowany jako członek rodziny. Natomiast bezokolicznik porwać oznacza uprowadzić siłą. Pies należy do istot żywych, więc może stawiać opór porywaczowi.
    Z góry dziękuję za rozwianie moich wątpliwości.
  • poseł czy posłanka?
    9.02.2012
    9.02.2012
    Mamy wątpliwość dotyczącą reguł Wikipedii: czy w boksach informacyjnych, w stosunku do kobiet będących posłankami, właściwsze jest stosowanie formy poseł, czy posłanka? Według niektórych, z uwagi na treść ustawy, która mówi wyłącznie o posłach, należy stosować rodzaj męski, ponieważ określa ona oficjalną nazwę funkcji. Dla innych ma to sens tylko dla stanowisk będących nazwami własnymi, a sama ustawa dotycząca parlamentarzystów używa wyłącznie rodzaju męskiego tylko dla klarowności zapisu.
  • W średniowieczu żyto w ciemnocie…
    8.12.2007
    8.12.2007
    Czy od czasownika żyć można utworzyć formę nieosobową?
  • XXI-wieczny
    29.06.2015
    29.06.2015
    Szanowni Państwo,
    czy dozwolonym jest używanie w piśmie słowa dwudziestopierwszowieczny (XXI-wieczny)? Choć byłaby to forma powstała analogicznie do osiemnastowieczny, nie spotkałam jej dotąd w jakiejkolwiek publikacji.
  • bondy, tomki, krzyki
    9.05.2013
    9.05.2013
    Jak zapisuje się wyrazy bondy (filmy o Jamesie Bondzie), tomki (książki Alfreda Szklarskiego o Tomku Wilmowskim), krzyki (horrory z serii Krzyk)?
  • budować się
    8.11.2011
    8.11.2011
    Szanowni Państwo!
    Od pewnego czasu drażni mnie wyrażenie: budować się. Na przykład: „Mój brat będzie się budował”, co oznacza, że brat będzie budował dom, czy to własnymi rękami, czy zlecając budowę specjalistom. Czy to sformułowanie jest poprawne i skąd w ogóle taka nietypowa konstrukcja? Nie wykluczam, że po prostu nie podoba mi się ta forma, stąd estetyczna „alergia”. Dziękuję z góry za odpowiedź.
    Pozdrawiam serdecznie
    Krzysztof Banach
  • być w ciąży
    20.09.2006
    20.09.2006
    Z kim się jest w ciąży? Jeżeli kobieta mówi „Byłam wtedy w ciąży z Antonim”, to należy rozumieć, że Antoni jest jej dzieckiem (wtedy: mającym się dopiero urodzić) czy tegoż dziecka ojcem? Czasem słyszy się takie wypowiedzi, kiedy z kontekstu wynika, że chodzi o dziecko, ale we mnie budzą one opory, nie wiem czy uzasadnione. Może przez konflikt (logiczny?) ze zwrotem zajść w ciążę z X, w którym ewidentnie już chodzi o sprawcę i tylko o sprawcę?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego