orze
  • orz i żnij
    7.10.2002
    7.10.2002
    Szanowni Państwo!
    Jestem filologiem klasycznym i z czasów studenckich pozostał mi i moim przyjaciołom z roku nie rozwiązany problem. Otóż w trakcie zajęć czytaliśmy w oryginale dzieło Hezjoda Prace i dnie, w którym znajduje się wers mniej więcej tej treści (cytuję z pamięci): „nago órz, nago siej, nago żnij”. Moje pytanie dotyczy trybu rozkazującego w 2. os. l. poj. od czasownika orać i żąć. Czy utworzyłem formy poprawne, czy w ogóle one istnieją? Polscy tłumacze tego dzieła wybrnęli z kłopotu, zastępując je innymi wyrazami.
    Będę wdzięczny za odpowiedź.
    Pozdrawiam.
    Piotr Sobczak
  • mielić, pielić, orać
    12.09.2011
    12.09.2011
    Dzień dobry,
    zastanawia mnie, czy językoznawcy nie naśmiewają się z naszych polskich rolników. Nie wiem, czy kiedyś naprawdę mówili oni mełł czy pełł, jednak pod koniec XX wieku słowniki zanotowały w końcu wyrazy mielić i pielić, jednak z zastrzeżeniem reg. i pot. Ba, WSO PWN do teraz nie notuje hasła mielić. Wszystkie słowniki dalej upierają się, że jedyna słuszna odmiana od orać to orz. Moim zdaniem język polski powinien być bardziej przyjazny dla użytkownika.
    Pozdrawiam
  • Wolne Państwo Orania
    23.01.2003
    23.01.2003
    Moje pytanie dotyczy deklinacji wielowyrazowych nazw państw, a konkretnie: jaką postać powinien mieć dopełniacz nazwy Wolne Państwo Orania: czy należy powiedzieć: obywatel Wolnego Państwa Orania, czy może Wolnego Państwa Oranii?
  • miasto nad rzeką Ural
    1.12.2006
    1.12.2006
    Jest w Kazachstanie miasto Орал nad rzeką Урал. Jak należy pisać jego nazwę? Transkrypcja z języka rosyjskiego (jednego z dwóch urzędowych w Kazachstanie) nakazywałaby Orał, tak też podaje Popularny atlas świata PPWK. Podobieństwo do УралUral jest jednak bardzo sugestywne, i można się spotkać również z pisownią Oral. Której formie dać pierwszeństwo i czy „ta gorsza” jest dopuszczalna jako oboczna?
  • pytajnik po pytajniku?
    7.01.2010
    7.01.2010
    Redagowałem niedawno recenzję publikacji pod tytułem Are We East or West? (tytuł kończy się pytajnikiem). W piśmie, dla którego pracuję, tytuły zapisujemy kursywą, bez cudzysłowu. W recenzji jest zdanie: „Co możemy znaleźć w Are We East or West?”. Jak powinno wyglądać jego interpunkcyjne zakończenie? Pytajnik zapisany kursywą należy do tytułu, więc nie kończy samego zdania. Dwa pytajniki obok siebie wyglądają źle. Kropka też nie jest dobrym rozwiązaniem, skoro mamy tu wyraźne pytanie.
    Kłaniam się
  • i/lub
    24.02.2023
    21.06.2007
    Witam!
    W języku angielskim funkcjonuje wyrażenie and/or. Podobno przetłumaczenie tego zwrotu jako i/lub jest niewłaściwe. Dlaczego? Podobno słowo lub samo w sobie oznacza i/albo. Czy to prawda? Chyba każdy używa tego słowa jako synonimu wyrazu albo, a nie i/albo.
    Czy można więc potraktować ten błąd jako rozpowszechniony i przetłumaczyć ten zwrot jako i/lub pomimo (teoretycznego) błędu, tak jak robi się z innymi rozpowszechnionymi w języku polskim błędami?
  • oryginalny
    6.12.2014
    6.12.2014
    Czy samogłoska y w wyrazie oryginał (oryginalny) w ogóle jest potrzebna? Zdecydowana większość Polaków już jej przecież nie wymawia. Jedynie starsze słowniki podają wymowę właściwą: or-y-ginał, or-y-ginalny. Może należałoby uprościć pisownię? Jeszcze Orzeszkowa pisała np. o wschodach, dzisiaj są już tylko schody.
  • Co ma brona do obrony?
    12.09.2018
    12.09.2018
    Czy zdaniem Państwa istnieją związki znaczeniowe słów broń, obrona ze słowem określającym czynność rolniczą, mianowicie bronowaniem? U dawnych Słowian bardzo ważnym był zwyczaj oborywania granic, co stanowi magiczną ochronę (obronę) przed rozmaitymi energiami, duchami, które mogłyby wejść w szkodę. Oborywaniem wyznaczano i utrwalano granice. My dzisiaj mówimy o obronie granic. Wyjaśnienia słów broń i brona w Słowniku prasłowiańskim jedynie zwiększyły ilość rodzących się pytań…
  • depresyk?
    25.02.2011
    25.02.2011
    Szanowni Państwo,
    Powstała grupa „Anonimowych Depresantów” (jak Anonimowych Alkoholików). Jak nazwać chorych na depresję? Takie wyrazy tworzone są przyrostkiem -ik (paranoik, alkoholik) lub -ista (kokainista). Depresant brzmi źle i oznacza w farmakologii substancję działającą depresyjnie. Łac. -ant mamy z imiesłowu czynnego, a ktoś chory na depresję jej podlega, a nie „czyni”. Od łacińskiego depressus byłoby depres, jak kompres, profes, regresDepresyk? Depresista?
    Z poważaniem,
    Ł.Bielecki
  • dwa lub więcej
    3.03.2004
    3.03.2004
    Niedawno jeden z czytelników pytał, jak postępować z konstrukcjami typu dwa lub więcej. Takie konstrukcje często przychodzą na myśl podczas tłumaczenia angielskich tekstów, w których notorycznie używa się określeń typu one or more. Ja jako matematyk zawsze wychodzę z opałów konstrukcją co najmniej. A więc na przykład „państwo, w którym obowiązują co najmniej dwa systemy prawne” – i nie muszę się już o nic martwić. Pozdrawiam.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego