parę
  • status językowy skrótowców
    28.04.2012
    28.04.2012
    Witam!
    Chciałbym się dowiedzieć czegoś więcej na temat skrótowców i ich relacji w stosunku do skracanych zwrotów. Jeśli skrótowce reprezentują takie same znaczenia, co skracane wyrażenia, to czy powinno się to traktować jako jedność? A może należy uznać na przykład Polskie Koleje Państwowe i PKP za oddzielne wyrażenia synonimiczne? A jeśli tak, to do jakiej grupy synonimów je zaliczyć (np. dublety)?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • statystyka Bosego-Einsteina
    13.12.2008
    13.12.2008
    Szanowna Poradnio,
    chciałam zapytać o sposób zapisu nazw praw sformułowanych przez dwie rózne osoby. Wiem, że nazwiska dwuczłonowe jak np. Pawlikowska-Jasnorzewska, zapisujemy z dywizem. A co począć ze statystyką Bosego-Einsteina, gdzie nazwiska należą do dwóch różnych osób? Czy również należy je zapisać z dywizem?
    Pozdrawiam i dziękuję za odpowiedź.
  • sterować
    7.04.2003
    7.04.2003
    Szanowni Państwo,
    w technice często się mówi o sterowaniu w znaczeniu regulacji. We wcześniejszych wydaniach Słownika poprawnej polszczyzny rozróżniano oba znaczenia sterowania, nadając różne przypadki gramatyczne obiektom sterowania. Gdy była mowa o kierowaniu, sterowało się czymś (kimś), gdy zaś chodziło o regulację, sterowane było coś. Obecna reguła językowa w obu znaczeniach wyrazu narzuca tylko zastosowanie narzędnika. Czy w takim razie poprawne są tylko wyrażenia sterowanie silnikiem bądź układ sterowania silnikiem?
    Z poważaniem
    Tomasz Litwiniuk
  • stuprocentowy, dwustuprocentowy
    31.12.2012
    31.12.2012
    Szanowna Redakcjo,
    zastanawiam się nad formą stuprocentowy oraz jej pochodnymi, a więc dwustuprocentowy itd. Jak forma STUprocentowy zamiast STOprocentowy daje się uzasadnić pewną „naturalnością wymowy” (chociaż co do tej formy też mam wyraźne wątpliwości), tak DWUSTUprocentowy nie ma żadnego sensu, bo skoro DZIESIĘCIOprocentowy (a nie DZIESIĘCIUprocentowy), to dlaczego nie DWUSTOprocentowy?
    Pozdrawiam i czekam na odpowiedź
  • Sumiaste wąsy

    7.05.2022
    7.05.2022

    Dzień dobry,

    chciałbym spytać czy wyrażenie sumiasty wąs pochodzi od ryby suma, który ma wąsy, które nie są jednak sumiaste. W słowniku języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego wskazana jest definicja słowa sumiasty – taki jak u suma, w drugiej definicji wyrażenia sumiaste wąsy są opisane jako długie, bujne, gęste wąsy. Czy słowo sumiasty jest zatem homonimem czy faktycznie pochodzi od nazwy ryby?

  • swój
    3.12.2002
    3.12.2002
    Dzień dobry,
    czy w zdaniach „Dam Ci mój/swój długopis”, „Daj mi swój/twój długopis”, „Piszę moim/swoim” długopisem” zaimki dzierżawcze można stosować zamiennie?
    Elżbieta
  • Szanowny Panie Doktorze
    28.02.2020
    28.02.2020
    Czy, w przypadku listu (pisanego, lub elektronicznego) na uczelni, bardziej elegancka jest forma Szanowny Panie Dr. Inż. Janie Kowalski, czy też raczej samo Szanowny Panie?
    Pozdrawiam
  • Szkalować

    16.06.2021
    16.06.2021

    Szanowni Państwo!

    Zastanowiła mnie Wasza definicja szkalowania: https://sjp.pwn.pl/sjp/szkalowac;2526598.html Czy szkalowanie ma miejsce zawsze, bez względu na to, czy ta zła opinia o kimś jest prawdziwa lub nie? Czy nauczycielka, mówiąc o uczniu, że jest zdolny, ale leń, szkaluje go? Bo leń, to ocena negatywna, nieprawdaż?


    Z poważaniem - Dociekliwy

  • szkalować kogoś o nieposzlakowanej opinii
    19.05.2010
    19.05.2010
    Witam państwa!
    Mam pytanie odnośnie wyrazów szkalować i nieposzlakowany. Można mieć nieposzlakowaną opinię (której nie można nic zarzucić), ale nie „poszlakowaną opinię’’ (której można coś zarzucić). Można kogoś szkalować, ale nie „poszkalować’’. Nie można mieć „nieposzkalowanej opinii’’ (której nie szkalowano). Myślę, że te dwa słowa mają na tyle podobne znaczenie, że jednego można używać jako negacji drugiego. Skąd ta zbieżność oraz brak powyższych form?
    Pozdrawiam serdecznie
    Aneta Rosłan
  • średnik w Kodeksie karnym
    18.01.2014
    18.01.2014
    Szanowni Panowie Profesorowie,
    chciałabym zapytać Panów o zdanie na temat funkcji średnika w art. 18 par. 3 Kodeksu karnego. Czy służy on podziałowi zdania wielokrotnie złożonego, czy wyodrębnieniu dwóch zdań równorzędnych? Byłabym wdzięczna za odpowiedź z językoznawczego punktu widzenia, bowiem w moim środowisku opinie na ten temat są podzielone, a jestem ciekawa jak poprawnie rozumieć funkcję tego znaku interpunkcyjnego.
    Z poważaniem,
    Agata Langowska
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego