parę
  • Kobieta kierowca – kierująca czy kierowczyni?

    8.07.2021
    27.02.2019

    Szanowni Państwo,

    prawdopodobnie gdzieś w Internecie natknąłem się na słowo kierująca jako określenie kierowcy, z zaznaczeniem płci osoby prowadzącej pojazd. Słowo to wzbudziło moją sympatię i chętnie się nim posługiwałem, również (co przyznaję ze skruchą) poprawiając Internautę który napisał o pewnej pani (w dopełniaczu) kierowczyni.

    Chciałem zapytać o poprawność obu słów i które z nich (jeśli w ogóle któreś) polecacie Państwo do stosowania.

  • konstrukcje z liczebnikami
    29.09.2011
    29.09.2011
    Szanowni Państwo!
    Dziękuję za stworzenie bardzo dla mnie pomocnej poradni językowej. Tym razem jednak nie znalazłem odpowiedzi na nurtującą mnie kwestię – które z podanych poniżej zdań są poprawne:
    a) Doładujemy twoje konto o dodatkowe/kolejne 200 zł.
    b) Doładujemy twoje konto o dodatkowych/kolejnych 200 zł.
    c) Na twoim koncie pojawi się dodatkowe/kolejne 200 zł.
    d) Na twoim koncie pojawi się dodatkowych/kolejnych 200 zł.? Byłbym Państwu bardzo wdzięczny za pomoc.
    Serdecznie pozdrawiam
    Grzegorz M.
  • Końmi, ale słoniami
    9.07.2019
    9.07.2019
    Nurtuje mnie zasada odmiany pewnej grupy wyrazów. Mamy wyraz koń, od którego narzędnik (z kim, z czym?) liczby mnogiej to końmi lub koniami. Natomiast dla wyrazu słoń, ów narzędnik to tylko słoniami.
    Jeśli chodzi o rodzaje żeńskie, to mamy wyraz broń, od którego narzędnik to tylko broniami, a już w wyrazie toń, jest to tylko tońmi.
    Analogicznie gość (gośćmi) i kość (kośćmi/kościami).
    Czy istnieje jakaś reguła, by móc wydedukować prawidłowość odmiany innych tego typu wyrazów?
  • Kruchszy i bardziej przyjazny
    16.05.2017
    16.05.2017
    Chciałam zapytać Państwa, dlaczego w języku polskim sprawa stopniowania przymiotników jest tak skomplikowana. SPP podaje przy niektórych przymiotnikach dwie lub nawet trzy poprawne formy stopnia wyższego, przy innych tylko jedną, np. bardziej przyjazny lub przyjaźniejszy, ale tylko przyjemniejszy, łagodniejszy. Dlaczego bardziej przyjemny czy bardziej łagodny to formy niepoprawne? Z kolei np. forma kruchszy jest poprawna, a brzmi dziwnie. Myślałam do niedawna, że jest niepoprawna.
  • Kto ma jaką władzę?
    23.03.2001
    23.03.2001
    Szanowny Panie Profesorze,
    1) Jak należy pisać skrót od określenia „spółka akcyjna": S.A. (z kropkami) czy: SA, jak inne skróty (PKP, PZU, PKO itp.). Nowy Kodeks spółek handlowych w odniesieniu do spółki akcyjnej w art. 305 stanowi: par. 1: „Firma spółki może być obrana dowolnie; powinna zawierać dodatkowe oznaczenie: spółka akcyjna. Par. 2: „Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu S.A.” Zatem Sejm dopuszcza używanie skrótu z kropkami, a co na to językoznawcy?
    2) Dlaczego w nazwie wydawnictwa Dziennik Ustaw skrót wyrazu numer jest pisany wielką literą: Nr (podobnie, podając miejsce opublikowania przepisu prawnego, powszechnie podaje się: „Dz.U. Nr …”). Czy nie jest to germanizm?
    3) Jaka jest moc obowiązująca norm językowych i kto je ustala? Czy jest możliwe, aby w języku pewnej grupy zawodowej obowiązywały inne normy, niż powszechnie przyjęte (np. S.A., Dz.U. Nr w języku prawniczym)? Czy Sejm może ustanawiać normy językowe w drodze ustaw?
    Będę wdzięczny za odpowiedź. Pozdrawiam.
    Kazimierz Kucharski
  • Kto z kim szedł?
    3.10.2018
    3.10.2018
    Poniżej przedstawię parę przykładów, co do których mam wątpliwości.
    (1) Mały chłopiec i jego mama – szły czy szli?
    (2) Małe dziecko i jego mama – szły czy szli?
    (3) Mama wraz z synkiem – szły czy szli?
    (4) Kobieta i pies – szły czy szli?
    (5) Kobieta i piesek – szły czy szli?
    (6) Kobieta i piesek maskotka – szły czy szli?
    (7) Kobieta i rower stali czy stały na deszczu?
    (8) Chłopaki szły.
    (9) Chłopaki z dziewczynami – szły czy szli?
    (10) Chłopaki i pies – szli czy szły?

    Dziękuję.
  • Kujawka
    21.01.2009
    21.01.2009
    Chciałabym się dowiedzieć, czy nazwisko Kujawka odmienia się tak jak wspomniane przez Państwa Pastuszka i czy istnieje różnica w przypadku odmiany męskiej i żeńskiej. Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Z poważaniem
    E. Kujawka
  • łóho?
    4.01.2013
    4.01.2013
    W pewnej piosence, której tekst wykorzystuje mnogość jednosylabowych słów o zakończeniu -uh bądź -uch, pojawiają się słowa: „wstali więc ze swych dwóch łó(c)h”. Jak zapisać to zgrubienie od łóżka – czy żet powinno przejść w samo ha?
  • mall i day trading
    15.03.2005
    15.03.2005
    Co można powiedzieć o zapożyczeniach z języka angielskiego: mall (centrum handlowe) oraz day trading? Jak można je wytłumaczyć i do jakich rodzajów zapożyczeń zaliczyć? Czy są to zapożyczenia leksykalne? Z góry dziękuję i pozdrawiam!
  • małżonek i małżonka
    5.05.2003
    5.05.2003
    Czy istnieje żeńska forma wyrazu współmałżonek, tzn. współmałżonka? Czy też współmałżonek jest formą „bezpłciową” – tak jak rodzic? Czy jeśli chcę rozróżnić między mężczyzną i kobietą, mężem i żoną, to powinienem użyć form: małżonek, małżonka?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego