pierwotny
  • dużo różnych pytań
    21.02.2002
    21.02.2002
    Szanowni Państwo,
    Mam nadzieję, że Poradnia Językowa jeszcze działa (nie miałam z Państwem od dłuższego czasu kontaktu) i będę mogła skorzystać z Waszej pomocy. Oto moje pytania:
    1. Czy istnieje w polskim języku słowo ewaluować (od angielskiego evaluate – oceniać.) W mojej pracy (firma zagraniczna) jest to coraz częściej używane.
    2. Czy poprawnie powinno być podkoszulek czy podkoszulka.
    3. Czy „modne” od kilku lat słowo molestować (w kontekście: 'wykorzystywać seksualnie') jest używane poprawnie? Przez wiele lat słowo to miało zupełnie inne znaczenie ('nagabywać') – teraz rozpanoszyła się kalka angielska i użycie tego słowa w pierwotnym znaczeniu wywołuje wręcz dwuznaczne uśmieszki. Czy więc słowo to w nowym znaczeniu jest weszło na stałe i oficjalnie do języka polskiego?
    4. Drażni mnie powszechne nadużywanie słowa sponsor. Czy można go zastąpic słowem fundator, darczyńca lub wręcz dobrodziej? A może mecenas, choć to ostatnie odnosić sie chyba powinno do wspierania sztuki? Czy słowo sponsor jest już oficjalnie uznawane w poprawnej polszczyźnie?
    5. W dalszym ciągu nie mogę pogodzić się ze słowem reklamówka, oznaczającym torebkę plastikową (a może plastykową – przy okazji – jaka jest poprawna pisownia słowa plastik?) Nigdy nie używam tego słowa – wydaje mi się strasznie rażące. A może jestem po prostu przeczulona i mogę bez oporu używać słowa reklamówka, jak to robi wiekszość?
    6. Ciągle rażąca wydaje mi się komórka zamiast telefon komórkowy (chyba głównie z powodu lenistwa językowego, podobnie jak i wspomniana wyżej reklamówka). Czy więc komórka jest poprawna?
    7. Wracam jeszcze do słów pochodzenia angielskiego. Czy jest przyjęta jakaś zasada odnośnie wymowy niektórych powszechnie używanych słów pochodzenia angielskiego w jęz. polskim? Chodzi mi o słowo keczup, oraz o nazwy własne jak Avon czy Nike. Niektórzy, wydaje mi się, że ze snobstwa (często są to osoby nie znajace angielskiego) wymawiają je jako [keczap], [Ejwon] oraz [Najki]. Ja, mimo ze znam doskonale jęz. angielski, w tych przypadkach wymawiam, jak się pisze (bo jestesmy w Polsce), ale może nie mam racji?

    Bedę zobowiązana za otrzymanie odpowiedzi.
    Pozdrawiam
    Barbara Rościszewska
  • dwa chwasty
    9.03.2009
    9.03.2009
    Jaka jest etymologia słowa chwast?
  • Dwutysiąckrotnie

    21.10.2020
    21.10.2020

    Dzień dobry,

    Czy poprawna jest forma dwutysiąckrotnie? Jeśli nie, jak zwięźle zapisać, że gąsienica może urosnąć dwa tysiące razy względem swoich pierwotnych rozmiarów?


    Z poważaniem,

    Kuba

  • dziesiątoroczny

    28.02.2024
    28.02.2024

    Witam.

    Czy użycie w poniższym zdaniu słowa „dziesiątoroczny” można uznać za prawidłowe?

    „Poszedłem na dziesiątoroczny zjazd absolwentów liceum”.

    W sensie: „Poszedłem na dziesiąte doroczne spotkanie absolwentów liceum”.

    Słowo to zaczerpnąłem ze Słownika Języka Polskiego wydanego przez Maurycego Orgelbranda w Wilnie w 1861 roku: https://cutt.ly/gwX8oWC8

    Pozdrawiam, Indragor.

  • dżdżysty

    27.11.2023
    27.11.2023

    Szanowni Państwo,

    zastanawia mnie, czy słowa dżdżysty — skoro pochodzi od słowa „deżdż” — nie należałoby wymawiać jako [d-żdżysty, drzdżysty]. Tzn. pierwsze „dż” jak [drz] (np. w „drzewie”), a drugie „dż” - już normalnie, czyli tak jak się je teraz wymawia. I czy tak samo nie należałoby wymawiać dżdżownicy: [d-żdżownica].

    Czy taka wymowa nie była pierwotna? Sami Państwo piszą, że w języku górnołużyckim mówi się „dešćownica”, więc wydaje mi się to oczywiste.


    Z poważaniem

    Andrzej M. Sołtan

  • espresso
    14.11.2012
    14.11.2012
    Panie Profesorze,
    czy mógłby mi Pan pomóc z ustaleniem pochodzenia słowa espresso? Jakie było jego pierwotne znaczenie? Czy może pochodzić od 'zrobione w określonym celu'? Z góry dziękuję.
    Z wyrazami szacunku,
    Marcin Umiński
  • Fascynujący kredens

    10.12.2020
    10.12.2020

    Szanowni Państwo,

    proszę o etymologię i rozwój semantyczny słowa kredens.


    Z poważaniem

    Stratos Vasdekis

  • firewall, czyli zapora ogniowa
    7.12.2004
    7.12.2004
    Witam,
    coraz częściej stosuje się programy zabezpieczające komputer przed atakami z Internetu, określane jako firewall. Spotkałem się też z polskim odpowiednikiem tego słowa: zapora sieciowa. Czy to określenie jest prawidłowe i powinno zastąpić słowo firewall?
    Będę wdzięczny za odpowiedź.
    Michał, Zybułtowo
  • Firlewicz

    22.02.2024
    22.02.2024

    Witam, co może oznaczać nazwisko Firlewicz? Czy jest prawdopodobna jakaś etymologia? Pozdrawiam serdecznie

  • genealogia świąt
    30.12.2004
    30.12.2004
    Jaka jest genealogia słów święto, świętować?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego