pierwszeństwo
  • Ciąg dalszy wątpliwości związanych z pisownią cząstki nie
    11.05.2018
    11.05.2018
    Szanowni Państwo!
    Miewam często wątpliwości co do pisowni łącznej i rozłącznej z nie. Byłabym wdzięczna za rozstrzygnięcie prawidłowej pisowni następujących zdań:
    1. To był poważny błąd, zresztą w tej historii nie/jedyny, wiele ich było.
    2. Zdanie powyżej, ale z nie/jeden.
    3. Nie/jedyny błąd logiczny tej pracy polega na tym, że…
    4. To wcale nie/mały wydatek.
    5. Hasali słownie i nie/słownie po sąpierzach.
    6. Bronili się dzielnie i nie/dzielnie.
    7. Woda leciała letnia i nie/letnia.
    Dziękuję!
  • Co lepsze: bandżo czy banjo?
    18.07.2019
    18.07.2019
    W słownikach mamy odsyłacze „albo” do formy równorzędnej i „zobacz” do formy zalecanej.
    Słownik języka polskiego i słownik ortograficzny, oba PWN-u, są zgodne co do tego, że banjo i bandżo nie są formami równorzędnymi. Ale która jest zalecana i z czego wynika rozbieżność?
    banjo zob. bandżo https://sjp.pwn.pl/so/banjo;4413124.html
    bandżo zob. banjo https://sjp.pwn.pl/sjp/bandzo;2442842.html
  • co najmniej
    24.09.2002
    24.09.2002
    Które określenie jest poprawne: złożony z co najmniej dwóch elementów czy złożony co najmniej z dwóch elementów?
  • Czterokroć, czterykroć
    15.07.2016
    15.07.2016
    Czy poprawne jest wyrażenie po czterokroć? Słowniki notują wyłącznie formę czterykroć (choć obocznie wielekroć i wielokroć), jednak w tekstach, zwłaszcza współczesnych, wariant czterokroć występuje wcale nie tak rzadko. Co zaś do wielekroć i wielokroć, czy którejś z tych form należy dawać pierwszeństwo?
  • do McDonalda
    2.12.2012
    2.12.2012
    Szanowni Państwo,
    bardzo proszę o rozwianie moich wątpliwości co do zapisu nazw produktów z dopełniaczem saksońskim. Wiadomo, że powinno się mówić „Idę do McDonalda” (nie: McDonaldsa), „Używam Helmana” (nie: Helmansa – chodzi o majonez) itp. Co jednak z takimi nazwami jak Jack Daniel's, Balantine's, Redd's? Wszyscy, których znam, dopełniacz wymawiają kolejno: [danielsa], [balantajsa], [redsa].
    Iwona Nowakowska
  • dowolność w zapisie wielkich liter
    10.05.2004
    10.05.2004
    Czy niektóre nazwy własne, jeśli tak sobie zażyczą ich posiadacze, mogą być pisane dowolnie pod względem wielkości liter? Przykład: nazwa własna Adidas, użyta w kontekście marki odzieży konkretnego producenta. Według mnie jako nazwa własna powinna być ona pisana wielką literą, natomiast mój rozmówca upiera się, że właściciel marki pisze wszędzie tę nazwę małą literą, a więc my też tak powinniśmy. Inne przykłady to np. nazwa filmu eXistenZ.
  • Dywiz w nazwach miejscowych oraz w nazwach przystanków

    29.01.2024
    3.10.2021

    Szanowni Językoznawcy,

    co rządzi użyciem lub nieużyciem łącznika w nazwach miejscowych niektórych osiedli lub przystanków? Czym różnią się nazwy osiedli w Warszawie, takie jak Marymont-Potok, Marymont-Ruda od np. nazwy Bemowo Lotnisko (bez łącznika)? Czy stosowanie łącznika w nazwach przystanków typu: Podleśna-IMiGW, Łomianki-Szkoła, Nowy Świat-Uniwersytet, Wola-Ratusz jest poprawne? W jakim zakresie używa się w tych przypadkach norm dot. nazw miejscowości?

    Z poważaniem i pozdrowieniami

    J.J.

  • Dzielimy Bartłomieja
    15.11.2019
    15.11.2019
    Dzień dobry,
    mam pewną wątpliwość co do sposobu dzielenia wyrazu Bartłomiej (w WSO jest Bart-łomiej): zgodnie z zasadą 199 grupę spółgłoskową rtł powinienem podzielić tak, aby część przenoszonych spółgłosek mogła rozpoczynać jakiś polski wyraz. Z drugiej strony norma ta daje pierwszeństwo zasadom morfologicznym, a taką wydaje się respektowanie źródłosłowu danego wyrazu (od aram. bar Talmai ‘syn Tolomaja’), stąd opowiadałbym się za podziałem Bar-tłomiej. Proszę o opinię.
    Z poważaniem
  • epod(a)
    10.02.2010
    10.02.2010
    Która forma jest poprawna: epod czy epoda? W opracowaniach dotyczących twórczości Horacego można odnaleźć obydwa terminy. Czy oznacza to, że epod(a) to wyraz dwurodzajowy?
  • figiel
    24.06.2002
    24.06.2002
    W ostatnim pana telewizyjnym wystąpieniu na sam koniec użył pan profesor zwrotu (cyt.): „Mam pewne zrozumienie dla takich figlów”. I tu pytanie, czy to też był figiel, czy może profesorski lapsus, bo mnie uczyli, że poprawnie raczej powinno być dla takich figli.
    Z pozdrowieniem,
    Wacek Biliński
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego