Szanowni Państwo,
mam problem z takim oto zdaniem: „Czyta ciągle TE SAME 5 książek” czy: „Czyta ciągle TYCH SAMYCH 5 książek”. Która wersja jest prawidłowa? Dziękuję!

Szanowni Państwo,
czytałem porady dotyczące składni fraz liczebnikowych i zastanawiam się, dlaczego można powiedzieć te pięć książek, te dziesięć minut, ale te pięć dolarów już nie. Czy chodzi o to, że w trzecim przypadku rzeczownik w lp jest rodzaju męskiego, a w pozostałych żeńskiego?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Dzień dobry!
Piszę, by zapytać, który z poniższych wariantów jest poprawny i dlaczego: „Te dziesięć minut…” czy „Tych dziesięć minut przyprawiło mnie o zawrót głowy”. Dotychczas używałem formy podanej tu jako druga, lecz coraz częściej spotykam się z zapisem pierwszym, co odbiera mi trochę pewności. Dotyczy to, oczywiście, nie tylko podanego w przykładzie czasu.

Z jakimi formami liczebnika – dwa, trzy, cztery czy dwoje, troje, czworo – łączą się dziewczęta? Liczebników zbiorowych używa się m.in. do nazw istot niedorosłych oraz nazw istot różnej płci – czy to oznacza, że w tych wypadkach wyłącznie zbiorowe są poprawne, a te zwykłe już nie? Sprawę komplikuje to, że słowo dziewczęta nie musi oznaczać osób niedorosłych, dlatego dwoje dziewcząt brzmi trochę, jakby były innej płci.
A przy okazji: czy dopuszcza się dwoje okien?

Szanowni Państwo,
Jestem absolwentem Akademii Rolniczej, wydziału technologii drewna. Mam kilka pytań, wątpliwości.
1. W słowniku ortograficznym jako poprawne jest wymieniane tylko słowo zawias. Nawet edytor tekstu „nie pozwala” na inną pisownię. Tymczasem już w latach 80-tych podczas nauki i przez następne 20 lat pracy zawodowej spotykałem się tylko i wyłącznie ze słowem zawiasa. Cała tzw. branża oraz wszystkie katalogi okuć operują tylko formą zawiasa: jedna zawiasa, pięć zawiasów itd. Czy właśnie z tego powodu nie powinna być przyjęta jako obowiązująca forma zawiasa?
2. Jak nazwać urządzenie (szereg połączonych metalowych komór) do suszenia tarcicy? Według producenta jest to „suszarka typ…”. Uważam, że suszarka to małe urządzenie laboratoryjne, nie zaś urządzenie wielkości budynku. Z kolei nazwa suszarnia jest „zarezerwowana” dla budynku posadowionego na stałe.
3. Jak pisać: wydział wykańczalni czy raczej wydział wykończalni?
4. Ostrzarnia, ostrzalnia, a może ostrzownia, podobnie do maszynownia, sezonownia itd.?
5. Producent nazywa obrabiarki do cięcia drewna pilarkami i odpowiednio pilarka tarczowa lub pilarka taśmowa. Użytkownicy z kolei mówią tarczówka lub taśmówka, lub ogólnie (jak narzędzie) piła. Która forma jest poprawna? Pilarka przecież kojarzy się z małym przenośnym urządzeniem, a nie ciężką obrabiarką.
6. Producent mebli nazwie łóżko (łoże) 1-miejscowe, 2-miejscowe. Podobnie kanapa …-miejscowa. Natomiast handlowcy uparli się na nazewnictwo: 1-osobowe, 2-osobowe itd. Kto ma rację? Według mnie osobowa może być winda lub samochód, nigdy zaś mebel.
7. Jak nazwać część górną, nastawną mebla? Czy będzie to nastawka czy nadstawka? Osobiście używam określenia nadstawka, gdyż część górną mebla stawiam ponad (nad) część dolną, wydłużając optycznie mebel.
8. Apel do językoznawców, aby opracowali słownik z nazwami mebli, podzespołów i części. Dotychczasowe opracowania branżowe (Polskie Normy) są nieprzydatne, gdyż nie uwzględniają bogatego słownictwa potocznego oraz postępu w meblarstwie. Niektóre nazwy np. wieniec górny, wieniec dolny wprowadzają w błąd. Wieniec może być tylko górny. Podobnie nie powinno być cokołu górnego.
Zauważyłem, że Niemcy też mają problem z odpowiednim nazwaniem mebla i często odnoszą się do języka angielskiego. I tak Sideboard to kredens (niski), Highboard, to kredens wysoki. Każde z tych słów może występować łącznie z dookreśleniem w języku niemieckim np. Sideboard mit Spiegel (…). Są słowa tylko w pisowni niemieckiej np. Buffet, czyli mebel dwuczęściowy (z nadstawką), Sammlervitrine, czyli przeszklona witryna do przechowywania np. książek, Schrankvitrine, czyli przeszklona witryna w formie szafy itd. Nazwać jednym słowem jakikolwiek mebel jest w języku polskim niezwykle trudno. Na zabudowę ściany Niemcy mają jedno słowo Wand, czyli ściana. Można spróbować nazwać meblościanka, ale to jest zbyt długie słowo. A może segment? Niemcy mają swoje słowa, które przejęliśmy na własny grunt: kredens, bufet, witryna, komoda, my nie mamy nic w zamian.
Proszę o rozwianie moich wątpliwości.
Serdecznie pozdrawiam
Janusz Gramse
Gniezno

Dzień dobry.

Skąd wzięło się sformułowanie „ku pokrzepieniu serc”? Czy poprawne jest jego użycie, czy jednak powinno się cytować oryginał „dla pokrzepienia serc”?

Dziękuję

Grażyna

Szanowni Państwo,
czy zdania są poprawne pod względem interpunkcyjnym?
Uczeń powinien złączyć palce środkowy, wskazujący i kciuk.
Z pomocy ośrodka korzystała wiele lat później siostra Adam Aleksandra.
Zginęło trzy i pół miliona–pięć milionów ludzi.
Utwór miał własne barwę i moc.
Śmierć wydaje się o włos.
Nie zawracaj mi głowy, chyba żeby się paliło!
Prawa fizyki, jakim podlega stal i guma, są…
W szafie jest kilka przykurzonych książek, sprane piżamy, koszule i spodnie.
Z poważaniem

Szanowni Państwo,
sięgnąłem po raz któryś po cudowną książkę Jerome’a Trzech panów w łódce (nie licząc psa). I nagle mnie tknęło: dlaczego Trzech panów w łódce, a nie Trzej panowie w łódce? Nie widzę żadnego logicznego powodu, aby stosować tu formę dopełniacza – a w mianowniku byłoby właśnie Trzej panowie… (tak samo, jak Trzej muszkieterowie). Czy ta forma ma jakieś uzasadnienie (na przykład – historyczne)?

Chciałabym dowiedzieć się, czy poprawne jest użycie formy narzędnika aninianinami, którą spotkałam w tytule czasopisma: „Między nami aninianinami” (chodzi tu, jak się domyślam, o mieszkańców Anina). Będę bardzo wdzięczna za odpowiedź pocztą elektroniczną.
Agnieszka Nożyńska-Demianiuk

Witam wszystkich Państwa mojej ulubionej Poradni.
Od jakiegoś czasu sen z powiek spędza mi wyraz anulacja (np. zlecenia, zamówienia). Mistrz ortografii polskiej Pan Maciej Malinowski (www.obcyjezykpolski.interia.pl) pisze mniej więcej, że trzeba się w końcu z nim zgodzić. Poradnia podobna do Waszej odpowiedziała mi krótko: nie ma takiego wyrazu w języku polskim. A do Was drodzy Państwo tak trudno się dostać.
Pozdrawiam bardzo serdecznie