po
  • -że
    5.07.2010
    5.07.2010
    Chciałem dowiedzieć się, czy poprawnym, choć archaicznym, jest sformułowanie gańże i czy końcówkę -że można swobodnie dołączać do formy rozkazującej czasowników.
  • żeby, aby, oby

    3.05.2022
    3.05.2022

    Dzień dobry!

    Czy zawsze przed słowem "żeby" należy stawiać przecinek, czy zależy to od kontekstu? Jaka jest różnica pomiędzy użyciem "żeby"/"aby" a "oby" na początku zdania (gdy wyrażamy prośby, życzenia, nadzieje etc.)? Czy wówczas najbardziej adekwatnym słowem jest "oby"?

  • żeby czy aby?
    16.06.2009
    16.06.2009
    Czy zauważyli Państwo nagminne we współczesnej polszczyźnie zastępowanie słowa żeby slowem aby? Robią to wszyscy – od dziennikarzy po polityków. Czy nie czas poprawić ich błąd?
    Z szacunkiem,
    prof. dr Jerzy R. Krzyżanowski, Columbus, Ohio, USA
  • że by czy żeby?
    4.09.2007
    4.09.2007
    Szanowni Państwo!
    Ostatnio nieźle się nagłowiłam – i nadal głowię – nad pewną kwestią z tekstu, który otrzymałam do zredagowania. Otóż pisze tam tłumacz: „Jestem pewien, że byśmy się dobrze zrozumieli” czy też „Stałoby się tak; wiedziała, że by się stało”. Chodzi mi o to że byśmy i że by. Słownik interpunkcyjny dopuszcza pisanie by oddzielnie po spójniku, ale w nieco innych przypadkach. Jak jest w tych przytoczonych przeze mnie przykładach? Razem czy osobno?
    Iwona Michałowska
  • żeby nie być posądzanym
    14.07.2010
    14.07.2010
    Czy poprawne jest zdanie: „Świadomie zrezygnowaliśmy z rozmowy o Smoleńsku w trakcie kampanii, żeby nie być posądzanym o wykorzystywanie tragedii”? Czy nie powinno się powiedzieć „żeby nie być posądzanymi”? Mam wrażenie, że jest to przykład ogólnej tendencji w polszczyźnie do unikania liczby mnogiej orzecznika przymiotnikowego po łączniku w formie bezokolicznika lub imiesłowu.
  • żebyś

    22.03.2023
    22.03.2023

    Dzień dobry, nie mogę znaleźć odpowiedzi na pytanie,o łączność słów „że” i „byś" w zdaniu: "no już dobra, dobra, nie sądziłem, że byś wiedział" – w zdaniu tym osoba wypowiadająca poddaje pod wątpliwość fakt, że odbiorca coś wiedział. Czy odpowiednie jest tutaj skorzystanie z pozycji "że by" (w słowniku ortograficznym opisującą tryb przypuszczający), a może "żeby" (spójnik wprowadzający zdanie podrzędne oznaczające niespełniony warunek tego, o czym mowa w zdaniu nadrzędnym)? Wyżej wymienione zdanie można analogicznie zapisać jako: "no już dobra, dobra, nie sądziłem, że ty byś to wiedział"

  • Że co?
    10.11.2009
    10.11.2009
    Robię drobne tłumaczenie z języka angielskiego i chciałbym wiedzieć, czy dopuszczalne jest w języku polskim – chociażby w mowie potocznej – stosowanie słowa co lub zwrotu że co bez znaku zapytania, jako wyrazu oburzenia lub prośby o zaprzeczenie, a nie jako pytania. Na przykład:
    – Wychodzę za mąż za Davida Hasselhoffa!
    - ŻE CO

    Według mnie jest to błąd, jednakże mój kolega pozostaje nieugięty w swoim zdaniu, że jest to możliwe. Prosiłbym o Państwa opinię w tej kwestii.
  • żeńskie nazwy zawodów
    29.10.2008
    29.10.2008
    Czy istnieje jakis spis nazw zawodów, w którym oprócz nazw rodzaju męskiego byłyby ich żenskie odpowiedniki? Działamy w branży technicznej, która tradycyjnie zatrudnia więcej mężczyzn a wśród stanowisk, z których żeńskimi odpowiedniakami mamy problem, wymienić można: kupiec, logistyk, technolog, konstruktor, inżynier, kontroler, technik, ślusarz, tokarz, ostrzarz, hamownik, naprawiacz, elektryk, analityk, kierowca.
  • żeń-szeń, ale żeńszeniowy
    6.09.2011
    6.09.2011
    Dzień dobry,
    czy przymiotnik od rzeczownika żeń-szeń może także zawierać myślnik, czy poprawnie jest wyłącznie żeńszeniowy? Najnowszy Słownik wyrazów obcych wyd. Videograf II notuje żeń-szeniowy.
    Pozdrawiam
  • żeśmy byli
    26.03.2014
    26.03.2014
    Panie Profesorze {zreflektowałem się, że pisanie do Pana może być również bardzo ryzykowne},
    co Pan myśli o używaniu formy żeśmy, czy nie prościej i piękniej jest mówić i pisać byliśmy zamiast żeśmy byli?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego