Szanowni Państwo!
Jak napisać: czy wielki mistrz zakonu, czy Wielki Mistrz? Czy wpływ na pisownię funkcji ma podanie nazwiska osoby?
Dziękuję serdecznie za odpowiedź.

Szanowni Państwo!
Do moich zadań należy korekta pism (jak chętnie urzędnicy mówią – „sprawdzanie pism pod względem poprawności językowej”) w Ministerstwie Środowiska. Choć znam regułę polskiej ortografii mówiącą, że nazwy oficjalnych stanowisk, godności, funkcji (np. prezydent, premier, minister) piszemy małą literą, zaś nazwy urzędów jednoosobowych wielką, przyznam szczerze, że ich pisownia sprawia mi coraz więcej kłopotów. Trudno mi bowiem rozstrzygnąć, czy w danym zdaniu mowa o stanowisku, czy o jednoosobowym urzędzie. Czy powinniśmy napisać „rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia…”, czy (z czym spotkałam się ostatnio w Gazecie Prawnej) „rozporządzenie ministra środowiska”? Czy etaty i środki finansowe, będące dotychczas w dyspozycji Krajowego Zarządu Parków Narodowych, przejmie Minister Środowiska, czy minister środowiska? Stanowisko zajęte przez Ministra Środowiska czy ministra środowiska?
Uważam, że gdy cytowane są akty prawne (a do takich należy rozporządzenie), jak najbardziej uzasadniona jest pisownia wielkimi literami. Ale w pozostałych przypadkach pewności nie mam. Będę bardzo wdzięczna za pomoc – tym bardziej że osoby przynoszące mi pisma niechętnie patrzą na moje poprawki (oczywiście w pismach powstających w moim urzędzie wszystkie tytuły pisywane są od wielkich liter) i wciąż muszę udowadniać swoje racje.
Pozdrawiam serdecznie
Wioletta Wichrowska

Jakiej formy czasownika używa się, jeśli stawiamy go w odniesieniu do rzeczowników w różnej postaci, np. młodzież i uczniowie jest/byli. Jest jakaś reguła dotycząca takich określeń? Używamy formy pasującej do ostatniego rzeczownika, czyli w tym wypadku uczniowie? Czy robi się to w inny sposób? I jak to działa w szyku odwrotnym? To znaczy najpierw czasownik, a później wymieniane rzeczowniki w różnych formach, na przykład: była/były paczka, dwa listy i atrament.
Z góry dziękuję.

Jak wiadomo, formy pełen można użyć jako przydawki, pod warunkiem że jest rozwinięta (obraz pełen życia i radości). Czy poprawne byłoby postawienie takiej przydawki w prepozycji, np. w wyrażeniu pełen życia i radości obraz pt. XXX z roku 1986? A może lepiej posłużyć się tutaj formą pełny?

Dzień dobry,

w związku z pełnioną funkcją sekretarza Gminy Wola Uhruska niejednokrotnie mam wątpliwości co do prawidłowej pisowni nazw jednostek samorządu terytorialnego oraz ich organów. Co prawda jest wiele porad w tym zakresie, ale nie zawsze odpowiadają one na konkretne konteksty używania tych nazw, a ponadto moim skromnym zdaniem czasami wręcz nie odpowiadają one stanowi faktycznemu.

Z własnego podwórka mam zawsze wątpliwość co do pisania małą literą Gmina Wola Uhruska w kontekście nie obszaru, ale podmiotu prawnego.

Posiada ona bowiem osobowość prawną z własnym NIP-em, REGON-em. Dlatego też moim skromnym zdaniem pisanie Gmina Wola Uhruska w konkretnym kontekście jako podmiotu występującego w obrocie prawnym należałoby używać wielkiej litery. Małą literą powinno się pisać o gminie Wola Uhruska w kontekście obszaru jak np. mieszkańcy gminy Wola Uhruska, na terenie gminy Wola Uhruska itp.

Podobne wątpliwości mam z pisownią słowa wójt, uważam bowiem, że pisząc o konkretnym wójcie, konkretnej gminy należałoby używać wielkich liter, tj. Wójt Gminy Wola Uhruska - jest to bowiem ustawowy organ wykonawczy w konkretnej gminie. Oczywiście w innych kontekstach, jak np. wójt Jan Łukasik, wójt gminy bez wskazywania jej nazwy, logiczne jest pisanie małą literą. Taką konstrukcję pisowni widzimy w przypadku nazw urzędów - jeśli bez nazwy konkretnej gminy to małą literą, jeśli zaś konkretny urząd z nazwą gminy to wielką.

Nie zagłębiałem się w sytuację prawną jednostek samorządu terytorialnego innego szczebla, tj. powiatów czy województw, ale przypuszczam, że może tu być podobna sytuacja jak z gminami, i że one również posiadają osobowość prawną. Pisanie więc o nich w kontekście konkretnego podmiotu prawnego, a nie w kontekście ich obszaru, powinno odbywać się wielką literą, tj. Powiat Włodawski czy Województwo Lubelskie.

Mając tego rodzaju wątpliwości chciałbym zaproponować zajęcie się tym zagadnieniem.

Z poważaniem

Mariusz Jachimczuk

Sekretarz Gminy Wola Uhruska

Zgodnie z zaleceniem Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami RP (KSNG) dla miejscowości znajdujących się na terenie II RP, lecz obecnie leżących poza terytorium Polski można stosować przedwojenne urzędowe nazwy, pod warunkiem, że obecnie ich nazwy są jedynie zaadaptowaniem do nowego języka. Czy ta zasada dotyczy również miejscowości, które jedynie w latach 1919–1920 były pod Zarządem Cywilnym Ziem Wschodnich, ale miały wtedy swoje polskie urzędowe nazwy?

Witam. Jak poprawnie zaadresować pismo do prezydenta miasta Katowice? Czy właśnie tak: Prezydent miasta Katowice czy też Prezydent miasta Katowic? Dziekuję serdecznie i pozdrawiam

Szanowny Panie Doktorze,
czy średnik został prawidłowo użyty w zdaniu: Przekształcenie płaszczyzny rzutowej w płaszczyznę rzutową nazwiemy rzutowym, jeśli jest bijekcją; prosta przechodzi na prostą; na tej prostej zachowywany jest dwustosunek? Jest to definicja przekształcenia rzutowego. Na tę definicję składają się trzy punkty: bycie bijekcją, zachowywanie prostej, zachowywanie dwustosunku. Gdyby zapisać je w formie listy wyliczeniowej, średnik tym bardziej wydawałby się na miejscu. Czy jednak nie przeszkadza mu, strukturalnie wyższy, przecinek przed jeśli?

Z wyrazami szacunku
Czytelnik
PS. Dziękuję za obszerną odpowiedź dot. przecinków. Teraz lepiej mi się to ułożyło.

Proszę o wyjaśnienie, gdzie stawiamy przecinek w wyrażeniu „przy założeniu że” w poniższych przykładach:

1. Przy założeniu(,) że ceny otrzymywane przez producentów równe są cenom płaconym przez konsumentów, jak również że popyt na żywność jest równy wielkości produkcji, wówczas zmniejszenie się cen wynikających z formuły popytu warunkowego prowadzi do wzrostu popytu na żywność i umożliwia zwiększenie produkcji rolnej.

2. Istotą jest asymetria reakcji uczestników rynku, przy założeniu(,) że decyzje produkcyjne podejmowane są z opóźnieniem pod wpływem cen skupu produktów z poprzedniego roku.

Czy zasada jest taka sama, jak w przypadku „pod warunkiem że”?

Dziękuję.

Czy można używać skróconej nazwy miejscowości Czechowice-Dziedzice jako Czechowice-Dz.?