podstawy
  • Wykokszony
    13.07.2016
    13.07.2016
    Szanowni Państwo,
    skąd się wzięło potoczne i modne określenie koks na kogoś bardzo biegłego np. w sporcie? Mówi się (wśród młodych), że ktoś jest wykokszony, że ktoś (lub coś) nieźle koksi itp.
    Czy może chodzić o przejście od potocznego znaczenia słowa koks jako ‘narkotyk, środek dopingujący’ – komuś idzie coś tak dobrze, jakby był na koksie?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • wymowa nazw japońskich
    27.02.2006
    27.02.2006
    Jak wymawiać literę W w nazwach japońskich? Leksykon PWN podaje zawsze [u] ([kauai], [akutagaua], [iuo:dźima], [iuakura]). Z drugiej strony Słownik nazw własnych pomija wymowę słów Kitagawa, Okinawa, Kurosawa, Kawasaki (choć podaje [uilson] i [suift]), za to podaje obocznie [kauabata] a. [kawabata] oraz wyłącznie [o(d)zaua]. Jest też [kuro-śiwo].
    A jeśli „wygra” [u], to co wtedy z Msc. Kurosawie, Okinawie? Sprawozdawcy sportowi mówili o [arakałie], ale to źle zabrzmiało.
  • wyrazy-cytaty
    11.01.2014
    11.01.2014
    W Edycji tekstów na s. 37 czytamy, że kursywą można wyróżniać wyrazy i wyrażenia funkcjonujące na prawach cytatu z języka obcego, z wyjątkiem tych powszechnie stosowanych (np. postscriptum, incognito). Proszę o ocenę, do której kategorii zaliczyć lunch, cocktail, hobby, holding, leasing, lobbing, art déco oraz fair w zwrocie coś jest nie fair.
  • Wyrazy i wyrażenia z kołem
    15.11.2019
    15.11.2019
    Czy mogę prosić o wyjaśnienie różnicy poniższych wyrażeń?
    Wokoło
    Wokół
    Wkoło
    W koło
    Które jest poprawne mówiąc np. o bieganiu dookoła czegoś?

    Z góry dziękuję.
  • Wyrazy sejm, ministerstwo, uniwersytet jako apelatywy
    21.11.2017
    21.11.2017
    Szanowni Państwo,
    czy w zdaniach typu Demonstracja dotarła pod Sejm, Spotkajmy się pod Ministerstwem [w domyśle konkretnym] wyrazy sejm i ministerstwo powinny być pisane wielką literą na mocy reguły [84] (chodzi przecież o gmach Sejmu i gmach Ministerstwa), czy może małą na podstawie [113]? Podane tam przykłady budzą wątpliwość. Np. księgarnia na uniwersytecie to zapewne księgarnia na terenie konkretnego uniwersytetu, a nie „jakiegoś”.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Wyszło, jak wyszło
    10.02.2015
    10.02.2015
    Szanowni Państwo,
    zastanawia mnie interpunkcja w zwrotach typu „wyszło(,) jak wyszło”, „jest(,) jak jest”. Oba można rozwinąć, dodając przed ewentualnym przecinkiem tak, i otrzymamy porównania paralelne, w których przecinek zależy, jak się zdaje, od naszego wyboru. Czy zatem bez wstawienia tak też mamy wybór?
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • zachodnia Europa – Europa Zachodnia
    3.09.2004
    3.09.2004
    Kiedy należy pisać Europa zachodnia, a kiedy Europa Zachodnia? W Nowym słowniku ortograficznym PWN na s. XLI podano wyjaśnienie: „Europa Zachodnia = państwa Europy zachodniej wchodzące w skład UE”. Przeglądając hasło „Europa. Archeologia, historia” w encyklopedii w witrynie PWN, zauważyłam, że określenie Europa Zachodnia stosowane jest, gdy mowa o okresie po 1945. W tekście dotyczącym lat wcześniejszych występuje tylko zachodnia Europa. Czy można to uznać za wskazówkę?
  • zadanie szkolne?
    13.04.2014
    13.04.2014
    Szanowni Państwo,
    proszę o odpowiedź na pytanie, czy w zdaniu: „Tata leży zmęczony na kanapie” wyraz zmęczony jest przydawką, czy dopełnieniem.
    Z góry dziękuję
  • Zafiksować się
    20.04.2017
    20.04.2017
    W słowniku jedyne znaczenie zafiksować to ‘zatwierdzić’. Czy zwrotu zafiksować się można używać w znaczeniu ‘mieć obsesję na punkcie czegoś, robić coś nieustannie’? Ja tak mówię, ale nie wiem, czy to błędny idiolekt, czy ogólniejsza tendencja.

    Serdecznie dziękuję za pomoc.
    Dorota
  • Zagadkowy buchalteryjny
    12.01.2018
    12.01.2018
    Szanowni Państwo,
    W jednym z artykułów w Wikipedii dotyczącym chemii natrafiłem na następujące zdanie: „Przy rozpisywaniu reakcji redoks na poszczególne akty utleniania i redukcji, tradycyjnie stosuje się znak «=» dla podkreślenia, że akty te są tylko zapisem «buchalteryjnym» i nie symbolizują realnie występujących reakcji elementarnych”.
    Zastanawiam się, czy zasadne jest tutaj użycie przymiotnika buchalteryjny i czy można go uznać za synonim przymiotnika umowny.
    Z poważaniem
    DZ
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego