Szanowni Państwo,

bardzo często używa się w tekstach naukowych i pokrewnych, także językoznawczych, przyimka „dla” w znaczeniu „w przypadku”, np. „W budzącym kontrowersje w środowisku polonistów słowniku Bańkowskiego dla leksemu dla wyróżnione zostały trzy warianty”. Definicje i przykłady w „Słowniku poprawnej polszczyzny” i „Wielkim słowniku języka polskiego” nie przewidują takiego użycia. Czy jest ono poprawne?

Szanowni Państwo,
czy dlatego, bo jest poprawne? Ostatnio słyszę takie połączenie coraz częściej. Czy jest po prostu alternatywą dla dlatego, że, czy jest błędem?
Z góry dziękuję za odpowiedź.

Forma dwóch ludzi oznacza dwóch mężczyzn; dwoje ludzi to mężczyzna i kobieta. Co jednak w wypadku, gdy skład pary, o której mowa, nie jest znany bądź istotny? Czy możemy wtedy mówić o dwojgu ludziach, czy lepiej powiedzieć o dwóch osobach?

Mój znajomy nazywa się Łukasz Kado. Czy na pamiątkowym dyplomie dla niego można napisać dla Łukasza Kado? Mam problem z odmianą jego nazwiska. On sam nie chce, żeby jego nazwisko odmieniać. Znajomi poloniści twierdzą, że jest to obowiązkowe i powinno się napisać dla Łukasza Kady. Proszę o szybką odpowiedź! Dziękuję.
Z poważaniem – Krzysztof Grodzicki

Szanowni Państwo,
czy w określeniu Grek (-) obywatel (ten, który miał prawo głosu w sprawach państwa, w przeciwieństwie do chłopów) należy wstawić między rzeczownikami dywiz lub półpauzę?
Dziękuję za pomoc!
Pozdrawiam

Proszę o pomoc w odpowiedzi na poniższe pytanie:

Akcent uwydatniający określone sylaby w wyrazie pełni funkcję:

a) delimitacyjną

b) kulminacyjną

c) żadne z powyższych

Wcześniej prosiłam, aż 8 nauczycieli od języka polskiego o pomoc w odpowiedzi na powyższa pytanie i otrzymałam odpowiedź,

że poprawna jest odpowiedź b) kulminacyjną.

Pisząc test niestety okazało się, że jest to błędna odpowiedź. Od samego początku miałam duże wątpliwości co do treści tego pytania, dlatego posiłkowałam się wiedzą polonistów.

Być może nie rozumiem tego pytania tzn. tego co autor miał na myśli...

Uprzejmie proszę o wyjaśnienie i pomoc.

Szanowni Państwo,
czy po pauzie można użyć słowa czyli jako dodatkowego wytłumaczenia? Ostatnio pokłóciłem się o to z kolegą, który uparcie twierdzi, że jeżeli używam czyli, to powinienem zastosować przecinek, a nie pauzę, lub całkowicie zrezygnować z tego słowa, np. Pijany rzeczownik – czyli bar zrzeszający polonistów.

Z poważaniem
Czytelnik

Czy używanie zwrotu I tak / I tak na przykład (rusycyzm?) na początku zdania jest zgodne z normami polszczyzny? Jeśli tak, to czy postawienie przecinka po ww. zwrotach jest błędem? Przykłady:

I tak nazwisko van Gogha pojawia się już w pierwszym rozdziale powieści, w związku z portretem protagonisty.
I tak na przykład większość z was prawdopodobnie zna pojęcie odporności stada.

Szanowni Państwo,
zapytałem około 25 nauczycieli polonistów i pań edukacji wczesnoszkolnej, ile głosek ma słowo rękawiczka. Wszystkie panie po przegłoskowaniu udzieliły odpowiedzi 9 głosek. Głoskując wyodrębniły głoski: r-ę-k-a-w-i-cz-k-a. (należy zaznaczyć, że wymowa głoski „ę” różniła się w tych wypowiedziach i brzmiała od tej klasycznej „ę” do takiej zbliżającej się do „en”). Jednakże zawsze głoska „ę” traktowana była jako jedna głoska.
Zapytanie wynikało z faktu, że na podjętych przeze mnie studiach podyplomowych pani profesor zakwestionowała podaną przez mnie w tym słowie (rękawiczka) ilość/liczbę głosek (9 głosek), twierdząc, że głosek w tym słowie w zależności od wymowy jest 10: r-e- η-k-a-v'-i-č-k-a lub r-e-ł-k-a-v'-i'-č-k-a.

Oto uzasadnienie:
W słowie rękawiczka głoska [ę] stoi przed zwartą głoską [k], co powoduje zmianę sposobu artykulacji samogłoski nosowej [ę]. W rezultacie tego zjawiska fonetycznego zwanego upodobnieniem (w tym przypadku wstecznym) głoska [ę] będzie wymówiona najczęściej jako odnosowione [e] oraz tzw. nga, czyli tylnojęzykowe [n], lub jako [e] i półotwarta spółgłoska [ł]. Dlatego głoski w słowie rękawiczka, w zależności od tego jak je kto wymówi mogą być następujące: r-e- η-k-a-v'-i-č-k-a (liczba głosek 10) lub r-e-ł-k-a-v'-i'-č-k-a (liczba głosek 10).
Ze względu na zachodzące w języku polskim zjawiska fonetyczne kolejne głoski w słowie rękawiczka nie są zatem takie, jaki Pan wymienił. Ponadto nigdy nie będzie ich 9, jak Pan podaje, tylko 10.
Potwierdzenie można znaleźć choćby w następujących źródłach: M. Wiśniewski, Zarys fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego, Toruń, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 2001; T. Karpowicz Kultura języka polskiego. Wymowa, ortografia, interpunkcja, Warszawa, PWN 2009; E. Awramiuk, Lingwistyczne podstawy początkowej nauki czytania i pisania po polsku, Białystok, Trans Humana 2006.

Moje poszukiwania odpowiedzi spowodowały znalezienie w Internecie – co nie jest potwierdzonym źródłem wiedzy – że o ile głoskę „ę” wymawiamy na różne sposoby w zależności jej położenia w wyrazie, to jednak traktujemy ją jako jedną głoskę, a nie wiele głosek.
Stąd moje pytanie do Państwa: ile głosek ma słowo rękawiczka? Mojej pytanie wynika również z faktu, że powinienem (powinniśmy) uczyć poprawnego głoskowania uczniów.
Z poważaniem
Piotr Dylewski

Witam. Czy poprawny jest zapis z łącznikiem: jedno- i dwupiętrowe, staro- i nowotestamentalne? Czy można stosować taką formę zapisu w pracach naukowych? Dziękuję za wyjaśnienie.