Jak wyglądałby porządny słownikowy artykuł dupościsk, zwłaszcza co do liczby uwzględnionych znaczeń oraz związanych z nimi kwalifikatorów typu pot., środ., wulg. etc.? Z internetu wynika, że słowa tego używa się w bardzo różnych sytuacjach, od tuningu samochodu po walkę z alkoholizmem (nie udało mi się rozgryźć tego aowskiego znaczenia). Czy użycie tego słowa w stosunkowo niewinnym znaczeniu strach będzie zrozumiałe, czy też wywoła w odbiorcy skrajnie inne, niepożądane skojarzenia?

Szanowna Poradnio,

co państwo sądzą o słowie fajnopolak? Czy nie powinno być pisane fajno-Polak?

Pozdrawiam

Mira

Dlaczego w staropolszczyźnie mówiono „w Polszcze” (pewnie celownik też tak brzmiał?). I dlaczego skoro tak, to obecnie poprawna forma jest „w Polsce” – czy to wpływ mazurzenia?

Dziękuję za pomoc

Łukasz

Szanowna Poradnio,
proszę o wyjaśnienie dokładnego znaczenia i etymologii pejoratywnego określenia mlon (lub mlun). Dość często można się z nim spotkać we wschodniej Polsce.

Chciałabym dowiedzieć się jaka jest i czy jest różnica między „należy się” a „przysługuje”. Nurtuje mnie czy jeśli mówimy np. o sytuacji, w której pracownik przepracował rok i posiada on prawo do urlopu, możemy powiedzieć, że urlop „mu się należy” czy „przysługuje”? Czy w tym kontekście słowa mają takie samo znaczenie? Czy każde z nich możemy zastosować według upodobania, czy któreś jest preferowane i dlaczego?

Proszę o pomoc w rozwikłaniu następującej kwestii: czy wyrażenie pijany w (samo) południe ma albo kiedykolwiek mogło mieć charakter przysłowiowy? Poszukiwania w NKJP oraz za pomocą przeglądarki Google nie przyniosły mi odpowiedzi na to pytanie, dlatego będę bardzo wdzięczny za wszelkie wskazówki.
Serdecznie pozdrawiam.

Podane w poradzie https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/posiadac;5384.html

objaśnienie dotyczące zasad (poprawności) używania czasownika posiadać  pozostaje w jaskrawej sprzeczności z wcześniej ogłoszonym stanowiskiem Rady Języka Polskiego (https://rjp.pan.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=219:posiada&catid=44&Itemid=58). Mocno mnie to zniesmaczyło, ponieważ często korzystam z informacji zawartych w Poradni i zawsze przedstawiam ją znajomym jako źródło "porządnej" wiedzy o naszym języku. Może (choć pytający już od lat tego nie oczekuje) zmodyfikować odpowiedź?

Szanowni Państwo,
raz jeszcze piszę w związku z niż i interpunkcją. Czytałem, że czasowniki zakończone na -no i -to zalicza się do finitywnych, tzn. fraza z takim czasownikiem tworzy zdanie. Poprawnie będzie więc: „Chcieli więcej, niż im proponowano”? Czytam pewną książkę, raczej porządną pod względem korekty, w której konsekwentnie w tego typu wypowiedzeniach nie ma przecinka przed niż.
Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Szanowni Państwo! Czy wyrażenie raz za czasu jest poprawne? W centrum Polski niespotykane, natomiast na południu już tak. Błąd językowy, czy regionalizm?

W SJP prof. Doroszewskiego widnieje hasło rudera jako plurale tantum, rzeczownik dawniej oznaczający gruzy. Jaka jest pełna odmiana tego wyrazu? Mam przede wszystkim wątpliwości co do dopełniacza, mianowicie czy powinien brzmieć on „(tych) ruder” czy „(tych) ruderów”; udało mi się znaleźć w „Wacława dziejach” Stefana Garczyńskiego fragment sugerujący drugi wariant („Prócz strachów, zwykłych samotności dzieci, / Pająka, dawnych ruderów strażnika, / Sowa czasami w gmach ten nocą wleci, / I słychać smutne krzyczenie puszczyka”), ale nie wiem, czy wyczerpuje to temat.