postaci
  • Drakula i Oskar
    2.10.2007
    2.10.2007
    Szanowni Państwo!
    Czy Dracula to po polsku Drakula, a Oscar, nagroda filmowa, to Oskar? Innymi słowy, czy Draculę można zaliczyć do kategorii postaci mitycznych i biblijnych, których imiona mają zazwyczaj polskie odpowiedniki? Bardzo nie lubię pisowni Drakula i Oskar, bo wydaje mi się to spolszczaniem na siłę – to tak, jakby pisać snikers, koka-kola albo ford fokus.
    Pozdrawiam.
  • faun i sylen
    28.02.2006
    28.02.2006
    Szanowni Państwo,
    mam pytanie: jak wygląda liczba mnoga od słów faun i sylen? Widywałem już różne wersje, postanowiłem więc zajrzeć do słowników. Te jednak są niekonsekwentne: Słownik mitów i tradycji kultury Kopalińskiego podaje liczbę mnogą sylenowie i faunowie; Słownik poprawnej polszczyzny PWN podaje liczbę mnogą fauny (słowa sylen w ogóle nie zna); Słownik ortograficzny PWN podaje liczbę mnogą sylenowie oraz do wyboru obie wersje: fauny i faunowie.
    Pozdrawiam.
  • Forma dopełnienia – bezokolicznik czy odsłownik

    23.04.2024
    23.04.2024

    Szanowni Państwo,

    w pismach urzędowych pojawia się wyrażenie „orzekam umorzyć”. Zastanawiam się, czy jest ono poprawnie, ponieważ nie brzmi zbyt dobrze. Czy lepiej byłoby zastąpić je wyrażeniem „orzekam umorzenie” lub „orzekam o umorzeniu”?

  • Imię Jasiri

    16.10.2020
    16.10.2020

    Chciałbym się dowiedzieć, dlaczego niektórych imion i nazw własnych obcego pochodzenia nie można w żaden sposób odmieniać przez przypadki w języku polskim. Dla przykładu podam imię pewnej postaci, które pochodzi z języka suahili:  Jasiri (na marginesie słowo to oznacza 'odważny'). Co powoduje, że takiego imienia nie można odmienić przez przypadki? Czy istnieje jakaś ogólna zasada, która o tym decyduje?

  • Interpunkcja po słowem
    26.12.2016
    26.12.2016
    Mam pytania do zdania: Szkoły podstawowe, średnie i wyższe, słowem, całe szkolnictwo zasługuje na lepsze traktowanie. 1. Interpunkcja. Do takich sytuacji odnosi się reguła [389]. Powyższa wersja jest zgodna z podanymi tam przykładami, jednak ze względu na intonację przy odczytywaniu postawiłbym te przecinki inaczej: po wyrazie szkolnictwo, a nie słowem. A może nawet ująłbym tę część zdania w dwa myślniki, chcąc ją zaakcentować. 2. Czy orzeczenie nie powinno mieć formy liczby mnogiej?
  • jeszcze o św. Mikołaju

    19.10.2011
    19.10.2011

    Dzień dobry,

    według słownika ortograficznego święty mikołaj to człowiek przebrany za św. Mikołaja (https://sjp.pwn.pl/szukaj/miko%C5%82aj.html). W wypowiedzi prof. Bańki z 2001 r. (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/swiety-Mikolaj;542.html) czytamy, że zimą ulicami miasta chodzi m.in. święty Mikołaj. Czy oznacza to, że w tym znaczeniu można napisać zarówno święty mikołaj, jak i święty Mikołaj?

    I skoro słowo mikołaj w tym znaczeniu zapisujemy małą literą, to wyraz gwiazdor również małą?

    Pozdrawiam

  • Kalka, replika, półkalka, kalka częściowa, hybryda itp.

    21.02.2024
    21.02.2024

    Dzień dobry,

    zastanawia mnie ostatnio, czym właściwie w polskiej terminologii etymologicznej są „półkalki” czy też „kalki częściowe”. Spotykałam ten termin przede wszystkim jako określenie słowa lub zwrotu zbudowanego na wzór wyrażenia obcojęzycznego, częściowo z elementów rodzimych, a częściowo z elementów obcych (np. u Borysia 'wieloryb' jako półkalka średnio-wysoko-niemieckiego 'walvisch'). Jednak sporadycznie zdają się one być używane w zgoła innym znaczeniu, którego pewna już jestem mniej (np. w elektronicznym WSJP 'gadzinówka' jako częściowa kalka z niemieckiego 'Reptilienfond'.) Jak zatem powinno się stosować te terminy?

    Pozdrawiam serdecznie i z góry dziękuję.

  • kamera, szambelan, kabaret raz jeszcze

    16.03.2024
    16.03.2024

    Szanowni Państwo,

    czy wyrazy „kamera”, „szambelan” i „kabaret” mają wspólny źródłosłów, czyli starogreckie słowo „kamára” [καμάρα] oznaczające ‘kryte pomieszczenie, sklepioną izbę, komorę, sypialnię’?

    Pozdrawiam

  • Kromieryż czy Kromierzyż?
    21.04.2013
    21.04.2013
    Jak brzmi polska nazwa morawskiego miasta KroměřížKromieryż czy Kromierzyż? Po czesku Kroměříž jest rzeczownikiem rodzaju żeńskiego, a po polsku?
  • krzyżmo
    12.04.2014
    12.04.2014
    Jaka jest etymologia polskiej nazwy oleju używanego w Kościele Katolickim, np. podczas poświęcenia ołtarzy i kościołów, tzn. tzw. krzyżma? Skąd taka polska nazwa: krzyżmo, olej krzyżma?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego