Dlaczego niepoprawne są formy czasownika: potrafiący, będzie potrafić? Przecież, teoretycznie, możliwe jest ich utworzenie.

Dlaczego w Wielkim słowniku poprawnej polszczyzny PWN hasło potrafić jest opatrzone dwoma kwalifikatorami: dk. albo ndk.? Czy to możliwe, by jeden czasownik miał dwa aspekty? Oraz dlaczego nie zaleca się analitycznej formy czasu przyszłego: będę potrafił?

Ostatnio dość często słyszę w TV (w serialach, dyskusjach ludzi wykształconych) tego rodzaju konstrukcje składniowe: „Nie będę potrafiła tego zrobić”, „Banki same będą potrafiły zadbać o swoje interesy” itd. Mam więcej wynotowanych podobnych przykładów. Uczono mnie w mojej wileńskiej szkole, że nie można tworzyć czasu przyszłego złożonego od czasowników dokonanych.
Pozdrawiam i dziękuję.

Dzień dobry!

W gronie znajomych dyskutowaliśmy ostatnio temat odmiany czasownika potrafić, a konkretnie jego formy w czasie przyszłym, który z kolei był już przedmiotem pytania w Poradni: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/potrafie;11101.html. Skąd się bierze to, że forma złożona czasu przyszłego będę potrafił budzi wątpliwości autorów słownika poprawnej polszczyzny, jeśli dopuszczamy aspekt niedokonany czasownika potrafić?

Jest to szczególnie interesujące w kontekście przywołanego przez Państwa, dawniej używanego czasownika potrafiać. Skoro zmienił on pisownię i upodobnił się w ten sposób do potrafić, de facto nadając temu drugiemu aspekt niedokonany, to czemu zmiana pisowni nie miałaby mieć miejsca w przypadku złożonej formy czasu przyszłego: będę potrafiał przekształciłoby się wtedy w będę potrafił.

Taki sposób przedstawienia zagadnienia możliwy jest być może tylko w przypadku filologicznego dyletanctwa, do którego się przyznaję, niemniej opis ten wydaje mi się bardziej adekwatny niż stwierdzenie, że jeden czasownik zanikł, a drugi niezależnie nabył nowy aspekt. Powszechność użycia czasownika potrafić w aspekcie niedokonanym świadczy o tym, że potrafiać nie powinno było zaniknąć bez przeniesienia swojego znaczenia na nową formę, naturalne wobec tego wydaje się, by przeniosło i wzorzec odmiany, chyba że traktujemy potrafić jako swego rodzaju skamielinę językową, świadczącą o jego historii, ale niepodlegającą już żadnym adaptacjom w kwestii uzusu językowego.

A może problemem jest niezgodność pomiędzy tym, co sugeruje znaczenie czasownika w jego aspekcie niedokonanym, a tym, na co wskazuje jego morfologia?

Pozdrawiam
Karol Cwalina

Szanowni Państwo!
Uprzejmie proszę o wyjaśnienie, czy w zdaniu (tekst urologiczny): „Zapalna ziarnina nieszczelnego zespolenia pobudzana przez mocz potrafi bez wznowy nowotworowej doprowadzić do zupełnego zamknięcia światła moczowodu” – owa ziarnina, która potrafi nie jest zbyt personifikowana. Podobne wątpliwości mam przy licznych określeniach, typu: „Badania pokazały…, zasugerowały…” itp.
Z poważaniem
Paweł Karłowicz

Szanowny Panie Profesorze!
Węgierskiemu czasownikowi tud odpowiadają w języku polskim znać, wiedzieć, umieć, potrafić, móc. „Mogę to napisać”, bo 'chcę, choć nie muszę' czy też bo 'mam czym pisać'? Jaka jest różnica: „Umiem jeździć na rowerze” / „Potrafię jeździć na rowerze”?
Dziękuję za odpowiedź – Wesolego Alleluja! Smacznego Jajka! Wesołych Świąt Wielkanocnych! – życzy
Á. P. Éva

Czy w zdaniach typu Rzucił kamieniem najdalej(,) jak potrafił/mógł/umiał można – lub trzeba – postawić przecinek?

Proszę o pomoc i konsultację polonistyczną – oto zdanie z klasówki z VI klasy SP u mego Marka z następującym poleceniem, podkreśl orzeczenie w zdaniu: Mój tata potrafi naprawić każdy samochód.
Mój syn zaznaczył jako orzeczenie związek wyrazów: potrafi naprawić, czego Pani nauczycielka mu nie zaliczyła (wg niej tylko potrafi); wg nas jest to orzeczenie złożone z czasownikiem modalnym.
Będę bardzo wdzięczna za konsultacje i rozwianie wątpliwości. Pozdrawiam Magda Olszewska

Szanowni Językoznawcy!
Czy interpunkcja w poniższym zdaniu jest poprawna?

Nie potrafię odpowiedzieć, dlaczego, jak tylko dostaję do ręki książkę, to robię się głodny, choćbym przed chwilą jadł.

Chodzi mi o przecinek przed słowem dlaczego (i ewentualnie po nim). Z jednej strony jakoś kłuje mnie w oczy, z drugiej – jakby sprowadzić to zdanie do postaci: „Nie potrafię odpowiedzieć, dlaczego robię się głodny”, wydaje się całkowicie zasadny.
Pozdrawiam
Anna

Szanowni Państwo,

ostatnio borykam się z problemem postawienia przecinka w zdaniach porównawczych, w których znajduje się przymiotnik w formie najwyższej, np. "Zrobił to najlepiej jak potrafił" czy "Pojechał tam najszybciej jak mógł". Niedawno napotkałem się na stary blog poświęcony wszelakim zasadom gramatyki polskiej, w którym pisało, że: "W wypadku użycia stopnia najwyższego przymiotnika występuje spójnik jak bez korelatu: »Zrobię to najlepiej jak umiem«". Czy ta zasada nadal obowiązuje?