powstawanie
  • Dlaczego żebro, a nie rzebro?
    14.06.2012
    14.06.2012
    Szanowni państwo,
    dlaczego pisze się żebro, a nie rzebro, skoro odpowiednikiem wschodniosłowiańskim jest rebro? Jakie jest logiczne wytłumaczenie dla tego wyjątku?
  • dolce vita wśród włoskich potraw
    9.03.2013
    9.03.2013
    Po wydaniu książki Marty Grycan Moja Dolce Vita internauci zaczęli się spierać, czy w tytule jest błąd, czy nie powinien brzmieć Moje Dolce Vita, tak jak Rzymskie dolce vita. Który zapis jest poprawny? A przy okazji – czy nazwy potraw w obcych językach należy zapisywać kursywą? Pizza, ravioli czy risotto zadomowiły się już w naszym języku, ale co np. z włoskimi tagliolini, garganelli, grissini, cappelletti? Co z biancomangiare z migdałami, malinowym coulis czy zupą julienne?
  • drwa
    26.03.2009
    26.03.2009
    W Słowniku mitów i tradycji kultury Kopalińskiego w haśle fraszka jest informacja, że tę „igraszkę poetycką określano też mianem Drwa (tj. drwiny)”. Czy była to gra słów (nowoznacznik), czy też niezależnie istniało słowo drwa wcześniej już oznaczające drwiny? Czy w tym znaczeniu drwa to rzeczownik rodzaju żeńskiego w liczbie pojedynczej, czy plurale tantum? A może liczba mnoga, ale posiadająca liczbę pojedynczą?
  • dwukropek przed adresem WWW
    25.10.2014
    25.10.2014
    Szanowni Państwo,
    dziękuję za odpowiedź na pytanie o linki i interpunkcję, ale nie chodziło mi o sytuację, w której jakiś wyraz jest jednocześnie linkiem, tylko kiedy po jakimś wyrazie pojawia się adres jako hiperłącze lub zwykły tekst. Chodzi mi o to, czy poprawne jest użycie dwukropka w zdaniu: „Można o tym przeczytać tutaj: www?”. A może lepszy były myślnik albo jeszcze inne rozwiązanie?
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Dylemat pisowniowy

    21.04.2024
    21.04.2024

    Jak zapisywać: gminna rada biznesu, gminna komisja młodzieżowa – wielką czy małą literą?

  • dyr.
    8.05.2020
    8.05.2020
    Szanowni Państwo,
    dlaczego skrót od słowa dyrektor zapisujemy z kropką? (dyr.), skoro jest wyraźna zasada, że jeżeli skrót kończy się tą samą literą, co skracany wyraz lub forma wyrazowa, wówczas na końcu skrótu nie piszemy kropki? W WSO ani w WSPP, nie znalazłem żadnej informacji, dlaczego mamy taki zapis. Jest to uzus, czy może wieloletnia tradycja takiego zapisu? Proszę o konkretne uzasadnienie tego wyjątku.
    Dziękuję i pozdrawiam.
  • Dzielimy się doświadczeniem
    8.05.2013
    8.05.2013
    Szanowni Państwo!
    Interesuje mnie powiedzenie „Dzielimy się doświadczeniem”. Uważam je za przenośnię, bo doświadczenie jest – moim zdaniem – niepodzielne i powstaje na bazie osobistych przeżyć, a nie cudzych opowieści. Jednak na Państwa stronie czytam, że dzielić się to także: 'komunikować sobie coś wzajemnie'.
    Z poważaniem
    Maria Michałowicz
  • Dzierżawczość w języku polskim
    22.03.2016
    22.03.2016
    Drodzy sąsiedzi,
    chciałbym zapytać o wyrażanie relacji dzierżawczych w języku polskim. W moim języku (czeskim) i w języku polskim są interesujące podobieństwa i różnice dotyczące posesywności.
    1. Dzierżawczość jest wyrażana zaimkiem – w czeskim jest tak samo jak w polskim.
      Oba języki mają zaimki dzierżawcze: můj/mój, tvůj/twój, svůj/swój, náš/nasz, váš/wasz, čí/czyj .
      Oba języki mają też dopełniacz dzierżawczy w 3. osobie: jeho/jego, její/jej, ich/ich.
    2. Dzierżawczość jest wyrażona odmienionym rzeczownikiem – w czeskim jest tak samo jak w polskim.
      W obu językach jest tu dopełniacz: můj otec – dům mého otce, mój ojciec – dom mojego ojca, drahý přítel – dům drahého přítele, drogi przyjaciel – dom drogiego przyjaciela
    3. Oprócz tego w języku czeskim są przymiotniki dzierżawcze: otec – otcův dům, přítel – přítelův dům, których nie ma w polskim. Co ciekawe, język czeski odróżnia wyrażenia typu otcův dům od wyrażeń typu dům mého otce – nie możemy powiedzieć můj-otcův dům.
      Zauważyłem w języku polskim takie słowa jak Kraków (= ‘należący do Kraka?), Janów (dom), Cieszyn.

    W związku z tym mam pytania:
    • Jakie są historyczne formy wyrażania dzierżawczości w dawnym języku polskim (rzeczowniki, przymiotniki dzierżawcze, dopełniacz dzierżawczy)?
      Czy używaliście kiedyś wyrażeń typu ojców dom?
    • Kiedy i jak rozwinęły się one do obecnej postaci?
    • Co się kryje za dychotomią zaimków (dopełniacz dla 3. osoby versus zaimki dzierżawcze dla pozostałych osób)?
    Serdecznie dziękuję za odpowiedź
    Jan Zidek
  • e-buk czy i-buk?
    30.10.2013
    30.10.2013
    W języku potocznym i w mediach mamy ostatnio często do czynienia z różnymi e-bookami czy e-papierosami… Powstaje więc problem jak to prawidłowo wymawiać. Przyjąłem, że jeśli oba człony są w języku angielskim, czytam literkę przed dywizem z angielska: [ibuk], a jeżeli potem jest polski wyraz, to po polsku: [epapieros]. Często jednak słyszy się o [ebukach]. Którą formą by Pan zatem polecał, jaką zasadą się kierować?
  • Edycja korespondencji z okresu II wojny światowej

    27.09.2023
    27.09.2023

    Szanowni Państwo,

    czy przygotowując do wydania korespondencję z czasów II wojny światowej, należy poprawić, czy też wiernie zachować ortografię i interpunkcję oryginału?

    Z wyrazami szacunku

    Czytelniczka

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego