Czy poprawne jest zdanie: Przy powstawaniu pracy naukowej z dziedziny stosunków międzynarodowych istotną rolę odgrywa przyjęty paradygmat teoretyczny?
Chodzi mi o wykorzystanie słowa paradygmat – czy może on być dopasowany, subiektywny, czy jest to raczej ‘przyjęty sposób widzenia rzeczywistości w danej dziedzinie, doktrynie itp.’, z którym sie nie dyskutuje?

W dobie pandemii spotykamy każdego dnia informacje o pikowaniu zachorowań czy też pikach. W WSJP pikowanie (oprócz znaczeń krawieckiego i rolniczego) to gwałtowne nurkowanie samolotu. A pik to kolor w kartach. W języku rosyjskim pik to szczyt, najwyższy szczytem w ZSRR był Pik Komunizma (obecnie ta góra w Tadżykistanie nazywa się inaczej). Czy więc mamy do czynienia z pikowaniem zakażeń, czy ze wzrostami?

Elżbieta S.

Szanowni Państwo,
moje stwierdzenie o malowaniu ikony często spotyka się z ostrą reakcją rozmówcy: „Ikon się nie maluje, ikony się pisze!”.
Które wyrażenie jest poprawne w języku polskim?
Zawsze sądziłam, że pisanie ikon to kalka z języka rosyjskiego, w którym pisać znaczy ‘malować’ (po rosyjsku pisze się także obrazy). A może ma to jakieś znaczenie kulturowe? Czy w takim razie będzie ważne, czy mówimy o ikonie prawosławnej czy np. o konie katolickiego artysty z Hiszpanii?

Pozdrawiam

Dzień dobry,

w związku z pełnioną funkcją sekretarza Gminy Wola Uhruska niejednokrotnie mam wątpliwości co do prawidłowej pisowni nazw jednostek samorządu terytorialnego oraz ich organów. Co prawda jest wiele porad w tym zakresie, ale nie zawsze odpowiadają one na konkretne konteksty używania tych nazw, a ponadto moim skromnym zdaniem czasami wręcz nie odpowiadają one stanowi faktycznemu.

Z własnego podwórka mam zawsze wątpliwość co do pisania małą literą Gmina Wola Uhruska w kontekście nie obszaru, ale podmiotu prawnego.

Posiada ona bowiem osobowość prawną z własnym NIP-em, REGON-em. Dlatego też moim skromnym zdaniem pisanie Gmina Wola Uhruska w konkretnym kontekście jako podmiotu występującego w obrocie prawnym należałoby używać wielkiej litery. Małą literą powinno się pisać o gminie Wola Uhruska w kontekście obszaru jak np. mieszkańcy gminy Wola Uhruska, na terenie gminy Wola Uhruska itp.

Podobne wątpliwości mam z pisownią słowa wójt, uważam bowiem, że pisząc o konkretnym wójcie, konkretnej gminy należałoby używać wielkich liter, tj. Wójt Gminy Wola Uhruska - jest to bowiem ustawowy organ wykonawczy w konkretnej gminie. Oczywiście w innych kontekstach, jak np. wójt Jan Łukasik, wójt gminy bez wskazywania jej nazwy, logiczne jest pisanie małą literą. Taką konstrukcję pisowni widzimy w przypadku nazw urzędów - jeśli bez nazwy konkretnej gminy to małą literą, jeśli zaś konkretny urząd z nazwą gminy to wielką.

Nie zagłębiałem się w sytuację prawną jednostek samorządu terytorialnego innego szczebla, tj. powiatów czy województw, ale przypuszczam, że może tu być podobna sytuacja jak z gminami, i że one również posiadają osobowość prawną. Pisanie więc o nich w kontekście konkretnego podmiotu prawnego, a nie w kontekście ich obszaru, powinno odbywać się wielką literą, tj. Powiat Włodawski czy Województwo Lubelskie.

Mając tego rodzaju wątpliwości chciałbym zaproponować zajęcie się tym zagadnieniem.

Z poważaniem

Mariusz Jachimczuk

Sekretarz Gminy Wola Uhruska

Dzień dobry,
zwracam się do Państwa z gorącą prośbą o pomoc. Powstaje nowy rodzaj placówek oświatowych, tj. branżowa szkoła I stopnia specjalna. Czy w nazwie własnej stopnia powinniśmy pisać od dużej, czy małej litery?

Pozdrawiam
Agata Opala

Dzień dobry. Wśród młodzieży (ale nie tylko) można czasami usłyszeć frazę oznaczającą rozbawienie, brzmiącą /hue hue/ lub raczej /hłe hłe/. Wydaje się, że jest to forma zbliżona do „ha, ha” czy „he, he”. Jakkolwiek rozumiem, że słowo to nie znalazło się w słownikach języka polskiego, to jaki powinien być jej językowo poprawny zapis? Hłe, chłe, hue, chue? Naturalnie wygląda chłe, lecz chyba trudno uzasadnić rozpoczęcie od „ch”. Byłbym wdzięczny za Państwa opinię.

Szanowni Państwo!
Zwracam się z prośbą o rozstrzygnięcie, jak powinien wyglądać zapis słowa „prawno-aborcyjny”. Czy powinna być pisownia łączna, czyli „prawnoaborcyjny” (choć nie jestem do tego przekonana, w końcu nie jest to „prawo aborcyjne” na wzór „prawa karnego”, ale raczej „prawo do aborcji”), czy zapis z łącznikiem, tak jak napisałam w pierwszym zdaniu?
Z poważaniem
Anna Kruszewska

Szanowni Państwo,
czy wykorzystywanie definicji ze słowników lub encyklopedii (np. PWN) w przypisach innego dzieła (nowo powstającej powieści przygodowej) bez podania źródła jest dozwolone w rozumieniu USTAWY z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U.2018.1191 t.j. z dnia 2018.06.21)?
Przykład:
– To hematohydrozja(1) – powiedział Staś. – Chorego trzeba przewieźć do Nairobi(2).
1 Hematohydrozja – pocenie się krwią spowodowane silnym stresem. 2 Nairobi – stolica Kenii.

Czemu w polskich słownikach nie ma Liege, Nimes (jest Liège, Nîmes), skoro są Lome (Lomé) czy Rio de Janeiro (Río de Janeiro)? Co stoi na przeszkodzie, by źródła normatywne zaakceptowały Nimes (bez î) i Liege (bez è)? Czy zjawisko polszczenia obcych nazw, dawniej tak częste (Madryt, Londyn, Zurych, Genewa, Krajowa, Peru) – to już tylko przeszłość?

Szanowni Państwo!

Czy ktoś już pisał o języku, którego używa się na forum lub czacie, który powstaje jako mówiony, a realizuje się jako pisany? Czy można mówić o nowej odmianie, w której dyskomfort wynikający z braku właściwej intonacji, zastępuje się tzw. uśmieszkami?

Pozdrawiam serdecznie.