praktyczny
  • status językowy skrótowców
    28.04.2012
    28.04.2012
    Witam!
    Chciałbym się dowiedzieć czegoś więcej na temat skrótowców i ich relacji w stosunku do skracanych zwrotów. Jeśli skrótowce reprezentują takie same znaczenia, co skracane wyrażenia, to czy powinno się to traktować jako jedność? A może należy uznać na przykład Polskie Koleje Państwowe i PKP za oddzielne wyrażenia synonimiczne? A jeśli tak, to do jakiej grupy synonimów je zaliczyć (np. dublety)?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • Stopniowanie przymiotników
    31.12.2015
    31.12.2015
    Szanowni Państwo,
    Niedawno przedmiotem dyskusji pomiędzy mną a moim rozmówcą stały się formy stopniowania przymiotników. Podczas gdy mój interlokutor upierał się przy stosowaniu form opisowych w stosunku do krótkich przymiotników – a więc: bardziej tani, bardziej smaczny, ja opowiadałem się za formami syntetycznymi – tańszy, smaczniejszy. Słownik poprawnej polszczyzny mówi jedynie, że formy opisowe „nie zasługują na aprobatę”. Czy to znaczy, że należy je tępić?
    Pozdrawiam serdecznie.
  • Syklów, batów
    26.11.2016
    26.11.2016
    Jak brzmi dopełniacz liczby mnogiej słów sykl (dawna jednostka wagowo-pieniężna) i bat (dawna miara objętości)?
    Jeśli chodzi o sykl, to NSSP i Wielki słownik ortograficzny podają formę syklów, natomiast Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny podaje dwie poprawne formy: sykli i syklów.
  • sześć pytań o zdrobnienia
    1.12.2008
    1.12.2008
    Imiona zdrabnia się rozmaicie, np. jedno imię może mieć kilka tak niepodobnych zdrobnień jak Dorek i Teoś (oba od Teodor). A co ze zdrobnieniami innych wyrazów? Czy jakieś zasady mówią, że np. zdrobnienie od jamnik to tylko i wyłącznie jamniczek, a nie żaden mniś, jamnio czy jamek? A może wyrazy mają po kilka, ale nie dowolnych, lecz „ściśle określonych” zdrobnień (od jamnikjamniczek i jamniś, od poradniaporadeńka i poradniusia) na tych kilku koniec?
    Ostatnio poproszono mnie o rozstrzygnięcie, jak brzmi zdrobnienie od podłoga. Nie potrafiłem sobie wyobrazić innej wersji niż podłóżka, ale też nie wiedziałem, czy to jest w ogóle do rozstrzygania, bo może każdy ma prawo zdrabniać po swojemu, byle odbiorca zrozumiał?
    Jest też problem, kiedy wybrać -ik, a kiedy -ek? Leksykonik czy leksykonek? – wydaje się, że oba są dobre, ale jednak mamy kotek (nie kocik) oraz akcik (nie aktek).
    Zdarzają się też zdrobnienia od nazw geograficznych: Warszawka i Krakówek to formy ze słownika ortograficznego, ale czy swego czasu były jedynymi do wyboru? Jaką postać miałyby Polska, Hiszpania, Zakopane, gdyby ktoś z jakichś względów potrzebował je zdrobnić? Czy takie zdrobnienia pisane małą literą mają inne znaczenie niż pisane dużą?
    Czy to wszystko są jeszcze „formy potencjalne”, czy już „neologizmy”?
  • śmiardnąć
    23.09.2004
    23.09.2004
    Witam. Czy istnieje w polszczyźnie czasownik śmiardnąć? W złożonych czasownikach typu zaśmierdnąć i prześmierdnąć są oboczne formy zaśmiardnąć i prześmiardnąć, ale co do ww., to mam wątpliwości. Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam ;)
  • Tak że…
    18.10.2011
    18.10.2011
    Często podczas rozmów ja i moi znajomi używamy wyrażenia „Także tego…” jako rodzaju podsumowania danej kwestii lub w chwilach, gdy zapada niezręczna cisza. Jak powinna wyglądać prawidłowa pisownia tego sformułowania? „Tak, że tego…” czy „Także tego…”? A może „Tak że…”, ponieważ gdzieś słyszałem, że w wersji bez przecinka to wyrażenie jest równoznaczne z „Tak więc…”?
  • Ten czy przyszły weekend?
    17.06.2013
    17.06.2013
    Mój partner twierdzi, że przyszły weekend może odnosić się zarówno do najbliższego, jak i do kolejnego weekendu. Ja uważam natomiast, że weekend w bieżącym tygodniu można określić jedynie mianem tego/najbliższego weekendu, a przyszły weekend to weekend w kolejnym tygodniu. Luby jest głuchy na moje argumenty, a sprawa jest paląca, bo kilkakrotnie umawialiśmy się na przyszły weekend i okazało się, że on przyszedł w ten weekend, a ja w kolejny ;-)
    Pozdrawiam,
    Ola
  • tenże i tegoż w przypisach
    23.03.2013
    23.03.2013
    Z porady http://poradnia.pwn.pl/lista.php?id=7860 wynika, że formy tegoż i tejże stosujemy po elemencie [w:], a tenże i taż – w pozycji inicjalnej opisu bibliograficznego. Czy w przypisach do jednego tekstu mogą więc wystąpić oba warianty naraz? Czy błędem byłoby przyjęcie jednego wariantu niezależnie od pozycji (tenże na początku i tenże po [w:] albo tegoż na początku i tegoż po [w:])?
  • tortilla, paella
    23.02.2009
    23.02.2009
    Droga Poradnio,
    na podstawie WSO 2006 rzeczowniki, które w mianowniku wymawiamy [-ija], w dopełniaczu otrzymują końcówkę -ii, a więc: OpatiaOpatii, zofija (gw. wilga) – zofii (nie: zofiji), SafiyaSafii (nie: Safiyi). Czy zatem w przypadku wyrazu tortilla [wym. tortija] nie należałoby, przez analogię, uznawać za poprawną również pisowni tortii? (I podobnie: paella [paeja] – paei).
    Dziękuję i pozdrawiam,
    Michał Gniazdowski
  • Tylko nie rób plotek!
    2.02.2007
    2.02.2007
    Witam,
    mam takie pytanko: co to znaczy, że ludzie lubią „plotki”. Bo często słyszę, jak ktoś mówi: „Tylko nie mów, żeby nie było plotek!”. A ja nie wiem, o co chodzi, i dlatego nie wiem, jak mam z kimś porozmawiać, żeby rzeczywiście nie narobić tych „plotek”. Proszę o odpowiedź na mojego maila.
    Magda.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego