przeczyć
  • Słowotwórcze różności

    15.02.2023
    15.02.2023

    Dzień dobry,

    jak utworzono te innowacje leksykalne?

    doktorka – kobieta doktor

    lasostep – teren stepowy z obszarami leśnymi

    guzdracz – człowiek, który się guzdrze

    zamordyzm – rządy tyrańskie, rygorystyczne

    dręcznik – podręcznik, który dręczy

    mankowicz – człowiek, który zrobił mankowicz

    darczyni – kobieta darczyńca

    kolekcjonista – człowiek, który coś kolekcjonuje

    bezmyślniak – człowiek, który nie myśli

    niekumpel – ktoś, kto nie jest kolegą.

  • Spór o przecinek przed że

    5.01.2021
    5.01.2021

    Ostatnio z koleżanką spieraliśmy się, która pisownia jest poprawna.

    "Haha, oczywiście że nie." czy wersja z przecinkiem, "Haha, oczywiście, że nie.

    Jej uzasadnieniem było, że nie powinno być przecinka, ponieważ jest to zdanie bez czasownika a do tego w zdaniu pojedynczym nie ma przecinka przed "że".

  • Śmieci czy śmiecie? – Nic o tym nie wiem!
    18.06.2003
    18.06.2003
    Szanowny Panie Profesorze!
    Jesteśmy uczniami liceum i dobrze znamy Pana program. Nurtują nas pewne wątpliwości… Otóż, czy powinniśmy mówić śmieci czy śmiecie i kiedy można mówić w dany sposób. Drugie pytanie dotyczy pewnego niuansu językowego – czy powiedzieć nie wiem nic czy nie wiem niczego. Wydaje się nam, że druga możliwość jest poprawna. Nie mamy pewności.
    P.S. Mamy nadzieję, iż znajdzie Pan trochę czasu na poświęcenie uwagi i odpisanie nam. Serdecznie pozdrawiamy. Życzymy zdrowia.
    Z wyrazami szacunku,
    Dominika i Michał.
  • To mi nie przeszkadza…
    18.10.2019
    18.10.2019
    Szanowni Państwo,
    mam pytanie dotyczące użycia odpowiedniego przypadka w zdaniach przeczących, np. To nie przeszkadza mi prezentować wrogą postawę/wrogiej postawy. Jak powinno być? Dopełniacz czy biernik? Będę wdzięczna za odpowiedź.
  • Tyleż, ile – czy: tyleż, co
    31.05.2016
    31.05.2016
    Szanowni Państwo,
    słowniki poprawnej polszczyzny wyraźnie mówią, że poprawna jest wyłącznie konstrukcja nie tyle…, ile…, natomiast nie tyle…, co… jest błędna. Czy dobrze rozumiem, że chodzi jedynie o formy przeczące i w związku z tym konstrukcja tyleż…, co… w zdaniach twierdzących jest poprawna i nie wymaga zmiany na tyleż…, ile…?

    Z poważaniem
    Gabriela Niemiec
  • volksdeutsch i reichsdeutsch
    4.03.2014
    4.03.2014
    Jak zdaniem Państwa należy zapisać w polskim tekście słowo Reichsdeutsch? Kierując się analogią do volksdeutscha (folksdojcza), powinniśmy wybrać małą literę, ale z drugiej strony Reichsdeutsch jest znacznie mniej przyswojony i to sugerowałoby zachowanie majuskuły. Co jednak w sytuacji, gdyby Reichsdeutsch i volksdeutsch mieli wystąpić obok siebie? Czy nie wyglądałoby to na ortograficzną niekonsekwencję?
  • wcale i w ogóle
    5.11.2008
    5.11.2008
    Szanowni Państwo,
    mam pytanie odnośnie słów wcale i w ogóle. Czy słowo wcale ma wydźwięk negacji? Spotkałem sie w literaturze z jego użyciem jako synonimu wyrażeń w całości lub całkiem, dopiero użycie (lub nie) z przeczeniem określało zabarwienie frazy (negacja lub nie) np. „Dziura była wcale duża”.
    Podobnie z wyrażeniem w ogóle. Literalnie znaczenie raczej powinno być według mnie zbliżone do ogólnie.
    Pozdrawiam serdecznie,
    Michał Brandt
  • Wedy
    24.02.2016
    24.02.2016
    Szanowna Redakcjo,
    Weda nie ma liczby pojedynczej. Jak zatem powinno brzmieć tłumaczenie książki: English Veda? Angielskie Wedy będzie w porządku?
    Z góry dziękuję za pomoc.
    Z poważaniem
    Czytelniczka
  • wiecznie zielony czy wieczniezielony?
    5.07.2007
    5.07.2007
    Wielki słownik ortograficzny PWN podaje wiecznie zielony, ale w [134]: „Niektóre wyrażenia (…) scaliły się i traktowane są jako wyrazy pisane łącznie”. W Doroszewskim jest wiecznozielony. Bukszpan, cyprys i ubiorek mają ten przymiotnik w nazwie gatunkowej, a jego pisownia łączna (także zwracana przez Google) bardziej przystaje do dwuimiennego nazewnictwa gatunków. Czy obok wiecznie zielonego funkcjonuje wieczniezielony, choćby wyłącznie w nazwach gatunkowych?
  • Wolno coś, ale nie wolno czegoś

    13.11.2020
    13.11.2020

    Witam,

    w materiale umieszczonym na serwisie YouTube w tytule została użyta konstrukcja Co nie wolno... . Intuicyjnie poprawnie brzmi/wygląda forma Czego nie wolno..., chociaż też w miarę przekonująco brzmi tłumaczenie autora:

    „Gdyby to było nie można, to czego byłoby jedyną poprawną formą, ale wolno może się łączyć z biernikiem nawet w przeczącej formie”. 

    Jak jest naprawdę?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego