przeczyć
  • jak nie
    12.12.2007
    12.12.2007
    Witam!
    Czy poprawne jest zdanie: „Cóż innego jest jego celem, jak nie zbliżenie się do Róży?”? Nie powinno brzmieć: „Cóż innego jest jego celem, niż zbliżenie się do Róży?”? Myślę, że w pierwszym zdaniu niepotrzebne jest przeczenie…
    Pozdrawiam
  • Jak wymawiamy wyrazy stagflacja i Zygfryd

    5.04.2021
    5.04.2021

    Szanowni Państwo,

    czy istnieją jakieś reguły dotyczące udźwięcznienia spółgłosek w języku polskim? Wg znalezionych przeze mnie informacji proces ten zachodzi tylko w kierunku wstecznym ale Wikisłownik podaje kilka przypadków, które przeczą tej regule np. Zygfryd (gf->gw) czy stagflacja (gf->gw). Dodatkowo zauważyłem, że zazwyczaj występuje on jeśli w grupie są spółgłoski b, g, d, z, ż ale nie wiem czy znaczenie ma też jakaś różnica w sposobie czy miejscu artykulacji tych głosek i ich sąsiadów.

  • Janukowycz czy Janukowicz?
    21.12.2013
    21.12.2013
    Szanowni Państwo,
    Jak powinna wyglądać transkrypcja nazwiska Janukowycz/Janukowicz? W słowniku ortograficznym znajduje się reguła dotycząca ukraińskich nazw własnych, a jednak uzus zdaje się jej całkowicie przeczyć. Jak należy pisać to nazwisko wzorcowo? Czy są jakieś powody, dla których niemal wszystkie media piszą to nazwisko z końcówką -ycz i czy przy tej pisowni należałoby pozostać?
    Z wyrazami szacunku
  • Jest – nie ma, nazwisko

    13.03.2017
    13.03.2017

    Czy istnieje jakieś wyjaśnienie tego, że po polsku przeczeniem jest jest nie ma?. Innymi słowy, skąd dwa różne czasowniki w paradygmacie (zapytał mnie o to znajomy obcokrajowiec)?


    Czy nazwisko Eisendrath się odmienia?


    Pozdrawiam serdecznie

    Dorota

  • kierunek
    25.10.2006
    25.10.2006
    Wiatr północny wieje KU północy czy OD północy? Kiedy ruchy wojsk mają kierunek północny, to raczej armia nie idzie na południe. Tymczasem w encyklopedii PWN czytam, że pasaty wieją „od wyżów zwrotnikowych ku równikowemu niżowi”, ale „na półkuli północnej mają kierunek północno-wschodni”. A jeśli ktoś powie o rzece, że ma kierunek północny, to jak to zrozumieć? Wedle wojska czy wiatru?
  • Kim jest dyktator?
    14.01.2017
    14.01.2017
    Szanowni Państwo,
    spotkałem się z opinią, że słowa dyktator można użyć jedynie w odniesieniu do osoby, która przejęła władzę nielegalnie, wbrew zastanemu systemowi. W związku z tym nie nazwie się dyktatorem Hitlera, Stalina czy np. przywódcę Korei Północnej. Kwerenda słownikowa nie potwierdza takiego zawężenia znaczenia tego słowa. Prosiłbym o komentarz.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • łysenkizm
    30.10.2006
    30.10.2006
    Dzień dobry!
    Łysenkoizm czy łysenkizm? Pierwszy wariant podaje m.in. WSO PWN, 2006. Drugi odnajduję np. tutaj: http://aneksy.pwn.pl/biologia/1472748_1.html oraz na wielu poważnych stronach internetowych (poprzez Google).
    Pozdrawiam.
  • miejsce nie w zdaniu
    27.09.2007
    27.09.2007
    Które z każdej pary zdań jest lepsze stylistycznie: „Pijał nie kawę, lecz herbatę” – „Nie pijał kawy, lecz herbatę”; „Nie chodzi o ciebie, ale o nią” – „Chodzi nie o ciebie, ale o nią”; „Rozważamy to w aspekcie nie naukowym, ale praktycznym” – „Rozważamy to nie w aspekcie naukowym, ale praktycznym”? Ogólnie problem dotyczy miejsca partykuły przeczącej w zdaniu: czy powinna się ona znajdować przed członem bezpośrednio zaprzeczanym, czy przed dłuższą całością?
  • mięs czy miąs?
    7.09.2005
    7.09.2005
    Witam po przerwie wakacyjnej. Moje pytanie dotyczy dopełniacza liczby mnogiej rzeczownika mięso; w szkole uczono mnie formy mięs, pojawia się ona we współczesnych książkach, odnotowują ją jako jedyną nowe słowniki języka polskiego. Ja natomiast zdecydowanie bardziej przekonany jestem do formy miąs, którą zamieszcza jeszcze Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego. Czy mogę zatem w XXI wieku pisać i mówić miąs bez narażania się na zarzut archaizacji języka?
  • nad rzeką Bug, nad Bugiem
    5.04.2005
    5.04.2005
    Szanowna Poradnio,
    ktoś napisał spływy kajakowe rzekami Liwcem i Bugiem. Wydaje się, że lepiej byłoby rzekami Liwiec i Bug. Ale polska gramatyka wymaga odmiany nazw rodzimych, nieodmienne są tylko nazwy egzotyczne. Z Bugiem jest jednak dziwnie – praktyczne użycie przeczy normie. W wyszukiwarce Google forma rzeką Bug występuje 1000 razy częściej niż forma rzeką Bugiem, ale np. z Wartą jest odwrotnie. Czy forma płynąć rzeką Bug jest niepoprawna?
    Z.C.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego