przedstawiający
  • Konstrukcje ze słowem cecha
    29.09.2017
    29.09.2017
    Dowiedziawszy się, iż można czynić coś nie tylko swoim, ale także cudzym zwyczajem ([…] począł psim zwyczajem lekko skrobać w nie łapą, „Palę Paryż”, B. Jasińskiego), odkryłem, że pewne porównania dozwolono przedstawiać przy pomocy słowa zwyczajem.
    Zastanawiam się, czy w podobny sposób dałoby się użytkować słowem cecha. Przykład: oglądana postać znikła cechą przywidzenia, falowało cechą poruszanej wiatrem flagi. A może wedle cechy?
  • kościół a zbór
    22.10.2013
    22.10.2013
    Jak poprawnie pisać słowo zbór? Czy stosują się tu takie same zasady, jak w przypadku kościoła (czyli mała litera w przypadku budynku, a duża, gdy myślimy o grupie wiernych)?
  • krótko o eseju
    26.09.2014
    26.09.2014
    Szanowni Państwo,
    proszę o dwie informację dotyczące formy eseju literackiego na podstawie lektury (na konkurs czytelniczy).
    1. Czy jeżeli cytuję fragmenty omawianej w eseju lektury lub fragmenty lektury/tekstu innego autora, to mam wstawić przypis na dole strony? Czy wówczas praca nie przestanie być esejem literackim, a stanie się rozprawą naukową?
    2. Jeżeli powołuję się w eseju na innego autora, czy mam go „zaprezentować” za pomocą, np.: „Tą [tę – Red.] kwestię porusza także SŁYNNY NIEMIECKI NOBLISTA XY”.
  • Ksiądz kardynał

    8.03.2021
    8.03.2021

    Szanowna Poradnio,

    Czy forma ksiądz kardynał jest poprawna? Wydaje mi się trochę nadmiarowa, bo każdy kardynał jest księdzem i sami kardynałowie raczej się tak nie podpisują/przedstawiają, jednak jest to forma czasem słyszana w mediach, a nawet ląduje w nazwach ulic, np. ulica księdza kardynała Adama Sapiehy w Krakowie.


    Z pozdrowieniami,

  • książęta Wilhelm i Henryk
    31.05.2011
    31.05.2011
    Moje uszanowanie!
    Dziś chodzi mi o polszczenie imion brytyjskich władców. Od kiedy nauczyłem się czytać, zawsze byli oni Wilhelmami, Henrykami, Annami, Elżbietami, Jerzymi, Karolami i Edwardami. Dlaczego zatem wnukowie Elżbiety II zawsze są przedstawiani w naszych mediach jako William i Harry? Czy w ostatnich latach polszczenie wyszło z mody?
    Kłaniam się
  • Liczymy Orły

    16.12.2020
    4.12.2020

    Polskie Nagrody Filmowe (rodzimy odpowiednik Oscarów) powszechnie znane są jako Orły. Przyznaje się Orły, nominuje się do Orłów, wyjeżdża się z Orłami. Co jednak zrobić, kiedy trzeba powiedzieć, że film dostał np. dwie takie nagrody? Czytam, że Biografia Mieczysława Kosza została nagrodzona dwoma Orłami  – to byłoby logiczne, gdyby nagrodą był Orzeł, prawda? A więc...  dwoma parami Orłów? Tylko że brzmi to niezbyt zręcznie.

  • Łódź Łagiewniki
    10.05.2004
    10.05.2004
    Jak powinno się zapisać nazwę Łódź Łagiewniki? Zgodnie z zasadą chyba bez łącznika, ale częściej spotykam zapisy z łącznikiem. Dziękuję za odpowiedź.
  • Małżonek korzysta ze zwolnienia
    10.11.2014
    10.11.2014
    Dzień dobry,
    chciałabym dowiedzieć się, czy prawidłowe jest – bardzo rozpowszechnione nawet w oficjalnych pismach – sformułowanie przebywać na zwolnieniu lekarskim. Wydaje mi się, że bardziej prawidłowy jest zwrot korzystać ze zwolnienia. Ponadto razi mnie zwrot mój małżonek. Wydaje mi się, że przedstawiając własnego męża (żonę), powinno używać się określenia mąż (żona), a nie małżonek.
  • Mateusz i Maciej
    2.12.2005
    2.12.2005
    Jeśli mnie pamięć nie myli, przed paru laty przeczytałem w jednej z książeczek prof. Miodka, że imiona Maciej i Mateusz są to dwie dwie formy tego samego imienia. Jedno z wymienionych imion „przyszło” poprzez język grecki, a drugie poprzez język łaciński. Na genealogicznym forum dyskusyjnym dyskutowano kwestię poprawnego odczytywania imion (zapisanych po łacinie) w księgach parafialnych. Przytoczyłem powyższą opinię prof. Miodka i spotkałem się z zarzutem, że „byłem łaskawy się pomylić”.
  • Michaił czy Michał Bułhakow
    12.03.2002
    12.03.2002
    "Słownik nazw własnych” J. Grzeni oraz „Nowy słownik ortograficzny PWN” pod red. E. Polańskiego podają, kiedy polszczymy imię osoby narodowości innej niż polska. Zgodnie z tymi zasadami w obydwu wymienionych źródłach w części słownikowej można znaleźć Michaiła Bułhakowa. Tymczasem Bułhakow pojawił się jako Michał (spolszczony) w książkach wydanych przez: Czytelnika, Ossolineum, PIW, Znak, Wydawnictwo Dolnośląskie, Luk, MUZĘ SA i jeszcze kilka innych, mniej znanych. Nie są to oczywiście wszystkie przypadki, a i wydawnictwa nie muszą być jakoś szczególnie przywiązane do danej formy. To samo Wydawnictwo Dolnośląskie, które wydało „Mistrza i Małgorzatę” Michała, dziś wydaje książkę o Michaile. Niemniej na mój osąd forma Michał jest częstsza, co dodatkowo mogę podeprzeć wyliczeniami z mojej półki: 14 książek Michała (albo o Michale), i tylko jedna Michaiła.
    Wspomniałem na początku o zasadach polszczenia imienia – pisownia Michał mogłaby nie być z nimi sprzeczna, jeśliby zaliczyć Bułhakowa do grona wybranych przypadków, jedną z zasad jest bowiem szczególne traktowanie wybranych osób. Może źródła poprawnościowe również powinny Bułhakowa do nich zaliczyć?
    J.B.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego