-
wpół przymknięty czy wpółprzymknięty?5.04.20025.04.2002W „Innym słowniku języka polskiego PWN” w haśle wpół jest przykład „Wyjął z teczki wpół wyblakłą kartkę papieru”. Ale jest też hasło wpół- jako cząstka tworząca przymiotniki. W „Nowym słowniku ortograficznym PWN” mamy więc hasła wpółobłąkany, wpółprzegniły itd. Szczególnie mnie intryguje, dlaczego inną miarę przyłożono do słów przegniły i wyblakły, skoro oba są takim samym przypadkiem gramatycznym – albo obydwa są przymiotnikami, albo (w zależności od szkoły) obydwa są imiesłowami biernymi.
Jeszcze lepszy przykład (bo dotyczący tego samego wyrazu) można znaleźć w „Słowniku języka polskiego” pod red. W. Doroszewskiego. W haśle wpół czytamy: „Zarzucił wędkę i wpół przymkniętymi oczami obserwował korek na wodzie"; ale oprócz tego jest osobne hasło wpółprzymknięty.
Przypomina to trochę problem pisowni nie z imiesłowami – w jednych kontekstach rozróżnienie między pisownią łączną i rozdzielną było istotne, kiedy indziej treści wyrażone przez jedno i drugie były niemal synonimiczne. Wygląda na to, że tu jest podobnie i że w zasadzie dałoby się obronić pisownię wpół przegniły wbrew słownikowemu rozstrzygnięciu. Czy jednak rzeczywiście? I co wtedy z przymiotnikami nie pochodzącymi od czasowników?
Proszę o wyjaśnienie tej trudności.
Dziękuję. -
w przypadku (.) gdy27.02.201227.02.2012Szanowni Państwo!
Czy w następujących zdaniach poprawne byłoby postawienie przecinka nie przed całym wyrażeniem w przypadku gdy, lecz przed słowem gdy?
1. Motyw, który zawsze musi być obecny, w przypadku gdy podstawowy akt prawny przewiduje uprawnienia wykonawcze.
2. Tekst, który należy zastosować, w przypadku gdy komitet jest już ustanowiony na mocy istniejących przepisów.
3. W przypadku gdy w odniesieniu do […] jest to uzasadnione szczególnie pilną potrzebą, […]. -
Wulgaryzmy a cenzura
31.10.202131.10.2021Szanowni Państwo,
jeśli w telewizyjnym programie informacyjnym przedstawiana jest wypowiedź jakiegoś manifestanta, który używa słowa „dupa”, to powinno być ono ocenzurowane, czy też nie zawsze jest to koniecznie? Czy inaczej byłoby z występem kabaretowym, w którym przedstawiano by utwór „Ballada o kasjerze” W. Młynarskiego? Czy wybitny wytwór kultury (np. kultowy film), w którym występują wulgaryzmy powinien być ocenzurowany, jeśli przedstawiany jest bardzo szerokiej, przypadkowej publiczności?
-
wywiad-rzeka i jasnowidz amator22.11.200122.11.2001W jednym z dostępnych w polskim Internecie dyktand znalazłem podane niżej zestawienia rzeczownikowe:
„jasnowidze-amatorzy”
„wywiady-rzeki”.
Czy użycie łącznika jest w obu przypadkach uzasadnione? -
X-Y czy Y-X?7.11.20087.11.2008Wyobraźmy sobie kompleks leśny liczący np. 10 ha. Dominuje tam las (w sensie drzew), ale niewielki udział mają też zarośla (krzewy), powiedzmy 10% powierzchni. Czy jest to zatem kompleks leśno-zaroślowy, czy zaroślowo-leśny?
-
zapis cyfrowy liczebników8.01.20068.01.2006Czy można napisać 20-stu lub 20-tu?
-
zapis nazw z alfabetów niełacińskich
27.03.200627.03.20061. Jak powinno się pisać imię i nazwisko rosyjskiego łyżwiarza startującego w barwach Polski: Dmitri/Dmitrij/Dimitrij/DymitrijKhromin/Chromin?
2. Być może wiecie Państwo, jak wygląda od strony praktycznej nadawanie polskiego obywatelstwa osobie pochodzącej z kraju posługującego się innym alfabetem. Czy respektowane są zasady opisane tu https://sjp.pwn.pl/zasady/X-Transliteracja-i-transkrypcja-slowianskich-alfabetow-cyrylickich;629693.html, czy też wszystko zależy od urzędnika?
-
Zapis przedrostków z wyrażeniami16.05.201716.05.2017Szanowni Państwo,
jak zapisać połączenie pseudo+de volaille? Czy bluesopera w znaczeniu ‘opera w stylu bluesowym’ zapiszemy właśnie tak?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik -
Zaproszenia ślubne27.03.201827.03.2018Szanowni Państwo,
jestem w trakcie ustalania tekstu, który umieszczę na zaproszeniach ślubnych. Mam do Państwa dwa pytania:
1. Czy we frazie zapraszamy na uroczystość zaślubin wyraz zaślubin powinien być pisany wielką, czy mała literą?
2. Czy poprawna jest zastosowana interpunkcja we fragmencie: w sobotę, 14 lipca 2018 r. o godzinie 17:00? Chodzi mi przede wszystkim o wyjaśnienie, czy przecinek po sobotę jest uzasadniony oraz czy po r. również powinien być przecinek.
Dziękuję.
-
zbieg znaków interpunkcyjnych13.04.200913.04.2009Czy skróty mogą występować na końcu zdania? Jeśli tak, to czy powinniśmy stawiać za nimi drugą kropkę jak w przykładzie: „Urodziłem się 18 XII 1990 r..”?