-
Mądre osoby akcentują…14.05.200414.05.2004Czy istnieje obowiązująca kogoś, kto chciałby mówić poprawną polszczyzną, reguła nakazująca akcentowanie niektórych wyrazów inaczej niż na sylabę przedostatnią? Jak wiedzieć, które to są wyrazy? Co powoduje, że mądre osoby w wystąpieniach publicznych akcentują na trzecią sylabę od końca wyrazy takie, jak nauka, Rzeczpospolita, szczegóły, matematyka, fizyka, a nie robią tego wobec wyrazów: filozofia, kosmonautyka, algebra, łacina?
Z poważaniem – Peter Wiśniewski -
odwrocie2.03.202212.09.2014Rzeczownika rodzaju nijakiego odwrocie ('odwrotna strona') nie ma w słownikach i poradnikach językowych. Odwrót jako 'odwrotna strona' może występować tylko w wyrażeniu na odwrocie. Słownik wyraców obcych jako odwrotną stronę m.in. obrazu definiuje rewers, choć słownik sztuk pięknych jako obiekty, do których się on odnosi, wymienia tylko monety i medale. W publikacjach odwrocie jako 'odwrotna strona obrazu' występuje często, jest odmieniane przez przypadki, a redakcje przeciw temu nie protestują.
-
pniok25.11.200425.11.2004Spotkałem się z pojęciem pniok. Przypuszczam, że określa ono w potocznej gwarze jakąś jarzynę bądź warzywo. Prosiłbym o pomoc w wyjaśnieniu tego słowa.
-
tagi i znaczniki8.05.20138.05.2013Czy uzasadnione jest zapożyczanie wyrazów tag, tagować, skoro mamy w języku polskim precyzyjne odpowiedniki: znacznik, znakować, cecha, cechować, wyróżnik, wyróżniać, etykieta, etykietować? Pytanie dotyczy w szczególności zastosowania słów tagi, tagować w odniesieniu do popularnej od pewnego czasu funkcji znakowania treści internetowych słowami kluczowymi, klasyfikującymi te treści etykietami, spotykane np. w zestawieniu (?) chmura tagów.
-
Tryb łączący
18.11.202118.11.2021Czy czas przyszły można zastąpić trybem przypuszczającym/łączącym w niektórych kontekstach? Np. zdanie typu: "Jeśli będę przechodził obok, to przyjdę" na: "Jeśli będę przechodził obok, tobym przyszedł [albo: 'to przyszedłbym']".
-
tryb rozkazujący i negacja10.11.201410.11.2014Zastanawiam się właśnie nad formami trybu przypuszczającego takich czasowników jak np. wchodzić lub przyjeżdżać. Powiemy: „Wejdź do środka!”, ale gdy zaprzeczymy, zmieni się forma czasownika: „Nie wchodź do środka!”. „Przyjedź do mnie”, ale „Nie przyjeżdżaj do mnie!”. Z czego wynikają te dwie różne formy?
-
Tutaj przyjdą róże23.09.200823.09.2008Czy zdanie „Nie stawiaj cynii na stole, tutaj przyjdą róże” w sensie: 'Tutaj będzie postawiony wazon z różami' jest dopuszczalnym skrótem myślowym, czy też niedopuszczalnym regionalizmem?
-
zdarza się, że / żeby…6.04.20106.04.2010Szanowna poradnio,
proszę o wskazanie, która z poniższych wersji jest poprawna (ewentualnie lepsza). Różnią się one spójnikiem wprowadzającym zdanie podrzędne.
1. Rzadko zdarza się, by [aby, żeby] jeden napastnik minął pięciu obrońców.
2. Rzadko zdarza się, że jeden napastnik mija pięciu obrońców.
Według mnie ta pierwsza wersja jest lepsza, ale w słownikach podane jest tylko połączenie zdarza się, że… i stąd wątpliwość. -
Akt urzędowy bez przecinków
15.05.202215.05.2022Tłumaczę akt urzędowy, w którym w ogóle nie ma przecinków. Przypuszczam, że w oryginale to celowy zabieg. Czy po polsku obowiązuje ta sama zasada?
-
Akwin i Tars12.01.200512.01.2005Mam kłopot z potwierdzeniem w źródłach nazwy Akwin (od św. Tomasza z Akwinu). Nie ma jej w encyklopediach, poza formą dopełniacza występującą przy imieniu świętego. Naturalnym mianownikiem wydaje się być Akwin, jednak przypuszczam, że cała fraza św. Tomasz z Akwinu powstała tak dawno, że niekoniecznie musiało być wtedy tak jak dzisiaj. A w innych językach jest Aquino. Podobne wątpliwości budzi św. Paweł z Tarsu (Paolo di Tarso).