półtorej-roku
-
Dlaczego półtorej? 31.10.201631.10.2016Szanowni Państwo,
ostatnio coraz częściej słyszy się formę półtorej roku zamiast półtora roku. Wydaje mi się, że nie jest to jedyny kontekst, w której liczebnik ten pojawia się błędnie w rodzaju żeńskim. Zastanawiałem się, z czego może to wynikać. Większość błędów daje się uzasadnić, np. pewną wygodą artykulacyjną – szłem zamiast szedłem itp. Czy można się dopatrzeć jakiegoś uzasadnienia w tym wypadku?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
-
półtora11.04.200311.04.2003Witam serdecznie. Wokół mnie coraz częściej zauważam, iż ludzie używają zwrotu: półtorej roku. Półtora roku jest prawidłowo, prawda? Bo już sama się gubię…
Pozdrawiam. -
W złożeniach liczebnikowo-przymiotnikowych zawsze półtora…2.10.20182.10.2018Szanowni Państwo
Półtoragodzinny? Dlaczego tak? Półtoragodzinny – taki zapis w SJP PWN. Czy nie powinno być raczej – półtorejgodzinny, skoro mówimy/piszemy półtorej godziny? Rok – półtora roku, godzina – półtorej godziny (wyraźne zróżnicowanie ze względu na rodzaj), a tymczasem i półtoraroczny, i półtoragodzinny jednakowo.
Będę wdzięczna za wyjaśnienie,
z pozdrowieniami – stała czytelniczka Poradni
-
Słodzimy herbatę8.06.20078.06.2007Słodzę herbatę jedną łyżeczką cukru, połową łyżeczki cukru, ćwiercią łyżeczki cukru. Czy dobrze myślę? Bo chyba nie: „Słodzę herbatę ćwierć łyżeczki cukru”?
A jeśli mam herbatę, łyżeczkę i ilość cukru wynoszącą jedną całą i jeszcze połowę łyżeczki? „Słodzę herbatę półtorą (półtorej) łyżeczki cukru”? A może to już liczba mnoga i półtorymi łyczeczkami ją słodzę?
A gdyby ktoś miał zwyczaj słodzić herbatę widelcem (albo nożem, bo też rodzaj męski) i ilością cukru mieszczącą się na nim półtora raza? -
Jak mówić o Kalim, bohaterze W pustyni i w puszczy?
31.12.202331.12.2023Prosimy o wyjaśnienie kwestii:
czy właściwe jest użycie słowa „Murzyn” , (dla nazwania Kalego) i „murzyńskie” (dla określenia zwyczajów i wierzeń) podczas omawiania lektury „W pustyni i w puszczy”?
Z góry dziękujemy za odpowiedź
uczniowie klasy szóstej SP1 Niechobrz
-
Sto pierwszy raz, dawniej też: setny pierwszy raz 13.03.201913.03.2019W Latarniku Henryka Sienkiewicza jest zdanie Zepchnięty sto razy, rozpoczynał spokojnie swoją podróż po raz setny pierwszy. Na winietach przedwojennych gazet znajdują się informacje w rodzaju rok setny dwudziesty trzeci. Czy to znaczy, że taka forma liczebnika porządkowego była kiedyś poprawna?
-
super28.09.201228.09.2012Niedawno w Poradni pojawiła się opinia, że obowiązuje łączna pisownia przedrostka super niezależnie od znaczenia (superczłowiek 'superman' i 'świetny gość', supersamochód 'wyścigówka' i 'fajna bryka', superlaska 'szprycha' i 'git dziewucha'). Sam jestem zwolennikiem różnicowania pisowni, tak jak w przypadku płyty długogrającej. I w USJP takie zróżnicowanie nastąpiło, właśnie w haśle super (choć akurat słowo okazja chyba go nie wymaga…). Czy mogę prosić o skomentowanie tej rozbieżności?
-
Waraha11.04.201611.04.2016Szanowni Państwo,
moje pytanie dotyczy etymologii i znaczenia słowa, którym od lat zamęcza mnie mój Tato. Słowo pochodzi z tradycyjnej piosenki ludowej. Tekst:
Już słoneczko na zachodzie
Przegląda się w sinej wodzie.
Rybaku wiosła złóż
I na brzeg wracaj już.
Waraha, waraha, hej.
Żegnaj, moja miła łódko,
Rozstajemy się na krótko.
Zarzucę znowu sieć
Nim ranek zacznie dnieć.
Waraha, waraha, hej.
Pytanie dotyczy słowa waraha. Co ono oznacza, skąd pochodzi i jaka może być jego etymologia?
-
skrócone nazwy własne2.08.20022.08.2002Różnej maści przedsiębiorcy polscy wielką literą piszą nie tylko nazwy swoich produktów i firm (czego nie kwestionuję), lecz także fragmenty tych nazw. Np. wydawca Katalogu Wędkarza, słowo katalog pisze z dużej litery. Uzasadnia to tym, że ma na myśli nie jakiś tam katalog, tylko ten właśnie, jedyny w swoim rodzaju Katalog Wędkarza. Mamy więc Targi, Wystawy, Wydawnictwa. Czy mają rację?
-
Zaimek jakiś w znaczeniu ‘około’20.05.201920.05.2019Czy o osobie mającej około 180 cm wzrostu powiemy, że ma jakiś metr osiemdziesiąt czy jakieś metr osiemdziesiąt wzrostu?
