Chciałbym zadać kolejne pytanie: w którym regionie Polski ludzie mówią najbardziej poprawnie po polsku? Chodzi mi o unikanie naleciałości, gwary, itp. Czy da się tak w ogóle skategoryzować region? Mam swoje typy, ale być może jestem w błędzie.

Dziękuję i pozdrawiam.

Szanowni Państwo,

na Podlasiu spotyka się formę 1 os. l.poj. czasu teraźniejszego  piokę  od czasownika  piec. Ciekaw jestem, czy w świetle rozwoju fonetyki naszego języka jest to prawidłowy rozwój fonetyczny, jak przy nieść-niosę (i wtedy jak rozumiem, "ja piekę" jest wstecznym wyrównaniem do innych form czasownika), czy też odwrotnie, mamy do czynienia z jakąś regionalną anomalią i wytworzył się przegłos tam, gdzie nie powinno go być.

Dziękuję za zajęcie się tym przypadkiem.

Łukasz

Jak poprawnie zapisać nazwę miasta w Mandżurii, w którym dawniej mieszkała liczna Polonia? Pamiętam, że przez laty używano formy Charbin. Ostatnio zauważam jednak tendencję do pisania Harbin.
W moim mieście osiedliła się liczna grupa repatriantów z Mandżurii. Niedawno jednemu z rond nadano nazwę Polonii Harbińskiej. Nadaniu nazwy towarzyszyła konferencja naukowa, po której wydano książkę. W zależności od autora egzonim ten pisany jest raz przez „Ch”, raz przez „H”.

Interesuje mnie pisownia z łącznikiem obcych imion wieloczłonowych, np. Jean-Claude, Jean-Pierre itd. Jak zasada wchodzi tu w grę, ponieważ np. w zapisie nazwiska Jacques Louis David łącznik nie występuje, to samo jest z Jeanem Auguste’em Dominigue’em Ingres’em.
Łączę wyrazy szacunku
TB

Szanowni Państwo,
zapytałem około 25 nauczycieli polonistów i pań edukacji wczesnoszkolnej, ile głosek ma słowo rękawiczka. Wszystkie panie po przegłoskowaniu udzieliły odpowiedzi 9 głosek. Głoskując wyodrębniły głoski: r-ę-k-a-w-i-cz-k-a. (należy zaznaczyć, że wymowa głoski „ę” różniła się w tych wypowiedziach i brzmiała od tej klasycznej „ę” do takiej zbliżającej się do „en”). Jednakże zawsze głoska „ę” traktowana była jako jedna głoska.
Zapytanie wynikało z faktu, że na podjętych przeze mnie studiach podyplomowych pani profesor zakwestionowała podaną przez mnie w tym słowie (rękawiczka) ilość/liczbę głosek (9 głosek), twierdząc, że głosek w tym słowie w zależności od wymowy jest 10: r-e- η-k-a-v'-i-č-k-a lub r-e-ł-k-a-v'-i'-č-k-a.

Oto uzasadnienie:
W słowie rękawiczka głoska [ę] stoi przed zwartą głoską [k], co powoduje zmianę sposobu artykulacji samogłoski nosowej [ę]. W rezultacie tego zjawiska fonetycznego zwanego upodobnieniem (w tym przypadku wstecznym) głoska [ę] będzie wymówiona najczęściej jako odnosowione [e] oraz tzw. nga, czyli tylnojęzykowe [n], lub jako [e] i półotwarta spółgłoska [ł]. Dlatego głoski w słowie rękawiczka, w zależności od tego jak je kto wymówi mogą być następujące: r-e- η-k-a-v'-i-č-k-a (liczba głosek 10) lub r-e-ł-k-a-v'-i'-č-k-a (liczba głosek 10).
Ze względu na zachodzące w języku polskim zjawiska fonetyczne kolejne głoski w słowie rękawiczka nie są zatem takie, jaki Pan wymienił. Ponadto nigdy nie będzie ich 9, jak Pan podaje, tylko 10.
Potwierdzenie można znaleźć choćby w następujących źródłach: M. Wiśniewski, Zarys fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego, Toruń, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 2001; T. Karpowicz Kultura języka polskiego. Wymowa, ortografia, interpunkcja, Warszawa, PWN 2009; E. Awramiuk, Lingwistyczne podstawy początkowej nauki czytania i pisania po polsku, Białystok, Trans Humana 2006.

Moje poszukiwania odpowiedzi spowodowały znalezienie w Internecie – co nie jest potwierdzonym źródłem wiedzy – że o ile głoskę „ę” wymawiamy na różne sposoby w zależności jej położenia w wyrazie, to jednak traktujemy ją jako jedną głoskę, a nie wiele głosek.
Stąd moje pytanie do Państwa: ile głosek ma słowo rękawiczka? Mojej pytanie wynika również z faktu, że powinienem (powinniśmy) uczyć poprawnego głoskowania uczniów.
Z poważaniem
Piotr Dylewski

Czy w nazwiskach dwuczłonowych, w których jeden z członów stanowi nazwa herbu, nazwa owa podlega odmianie? Innymi słowy – czy powinno się mówić: Janusza Korwina-Mikkego czy Janusza Korwin-Mikkego?

Jestem architektem z woj. wielkopolskiego, ukończyłam uczelnię w Poznaniu, mieszkam w Jarocinie. Od dziecka spotykałam się ze słowem kaferek określającym lukarnę. Słowa tego używali moi wykładowcy na studiach, rozumieją je wszyscy moi znajomi (również nie związani z branżą) i klienci, a ostatnio nawet spotkałam je w oficjalnym piśmie Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Poznaniu. Od kilku lat usiłuję znaleźć je w różnych słownikach – bezskutecznie. Nie wyszukuje go też żadna wyszukiwarka internetowa. Proszę powiedzieć, czy wolno nam używać tego słowa, skąd się wzięło i tak powszechnie przyjęło, z jakiego języka się wywodzi. Bardzo mnie to interesuje!
Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam serdecznie.

Witam. Czy kiedykolwiek w historii języka polskiego istniała forma kapeluszów (od słowa kapelusz)? Już w latach 40. K. I. Gałczyński napisał wiersz pt. „Gdybym miał jedenaście kapeluszy”, ale przeglądając wyszukiwarkę internetową, można wielokrotnie spotkać się z tą odmianą; jednakże nie mam pewności, czy to rezultat błędów drukarskich, czy po prostu jakaś archaiczna forma.
Dziękuję z góry za wyjaśnienia.

Czy poprawne jest stosowanie przymiotnika kompetentny z rzeczownikami nieosobowymi, np. kompetentny podręcznik, kompetentne porady?

Zdarza mi się słyszeć, zwłaszcza wśród moich znajomych z południa Polski, formę krzyczeć po kimś zamiast krzyczeć na kogoś. Z początku podejrzewałem, że jest to element śląskiej gwary, ale później zdarzało mi się napotykać tę formę także u mieszkańców innych rejonów kraju. Żaden ze słowników, które przeglądałem, nie wspomina o krzyczeniu po kimś. Stąd moja prośba o wyjaśnienie, skąd w języku wzięła się ta forma i czy można uznać za poprawne jej stosowanie.