rodowód
-
se12.11.201012.11.2010Bardzo proszę powiedzieć, czym jest se? Wiem oczywiście, że jest to bardzo potoczna i skrajnie uproszczona forma zaimka zwrotnego sobie. Mówi się np. „Zamówię se pizzę na obiad” – wydawałoby się, że to typowy wytwór gwary uczniowskiej czy młodzieżowej. Ale słówko se znajduję niekiedy w starszych i bardziej literackich tekstach, np. w jednej z baśni z Klechd domowych jest takie coś: „Idzie, pogwizduje, laseczką macha, bo i laseczkę se sprawił”. Czy zatem se ma jakiś rodowód gwarowy?
-
a8.11.20048.11.2004Czy poprawne jest zdanie: „On wcale nie miał zamiaru robić jej wymówek, a tylko delikatnie zwrócić jej uwagę na to, że źle postąpiła”? Chodzi mi konkretnie o spójnik a.
-
akcent w polszczyźnie25.05.201325.05.2013Dlaczego w wyrazach katolik czy fabryka dopuszczalne jest akcentowanie na pierwszą sylabę? W jakich innych słowach jest to jeszcze możliwe? Czy tworzą one serię, czy ma tu zastosowanie jakaś reguła?
-
Al Capone30.05.200330.05.2003Drodzy Państwo,
jak należy odmieniać imię i nazwisko Al Capone? Ponieważ nazwisko ma rodowód włoski, więc końcowe e chyba nie jest nieme, a więc nie można stosować odmiany takiej, jak przy nazwisku Capote. A może się mylę? No i co robić z imieniem? Moim zdaniem odmieniać – Ala, Alem, Alowi, Alu… a może inaczej?
Pozdrawiam
Bogna Widła -
Alternacja czy obniżenie/podniesienie artykulacji?4.09.20184.09.2018Szanowni Państwo,
byłabym niezmiernie wdzięczna za wyjaśnienie, w jaki sposób można odróżnić alternację od zjawiska podwyższenia/obniżenia artykulacji. Na przykład zastanawiam się, czy w nazwisku Biniaszek i Gaworzewski (od imienia Bieniaszek, nazwy miejscowości Gowarzewo) doszło do wymiany e:o, a:o czy obniżenia artykulacji.
Z wyrazami szacunku,
Karolina
-
ancestor13.05.201013.05.2010Witam serdecznie,
zdarza mi się napotkać w polskich tekstach słowo ancestor, oznaczające przodka, jednak nie udało mi się go znaleźć w dostępnych słownikach. Czy to zapożyczenie z angielskiego, czy też raczej wyraz, który funkcjonował kiedyś w polszczyźnie, a obecnie już niemal wyszedł z użycia? Czy występuje w jakimś oficjalnym źródle?
-
banda i bandyta6.03.20126.03.2012Skąd się wzięły słowa banda i bandyta? Czy wszystkie znaczenia słowa banda mają ten sam rodowód?
Z poważaniem,
Łukasz -
bliższe spojrzenie na gejostwo23.10.201123.10.2011Szanowni Państwo,
czy wyraz gejostwo istnieje w języku polskim? Jeżeli tak, czy można powiedzieć, że jest nacechowany neutralnie, czy też jego nacechowanie jest wyłącznie negatywne?
Ponadto, czy poprawnie powiemy bliższe spojrzenie (ang. closer look)? Czy lepiej zastąpić to uważniejszym spojrzeniem albo może przyjrzeniem się?
Z góry dziękuję. -
chaja13.06.200713.06.2007Jaki jest rodowód środowiskowego wyrazu haja (chaja?) oznaczającego kłótnię lub bójkę i jak należy go zapisywać? Słowa tego nie ma w Słowniku ortograficznym (jest tylko haj w wyrażeniu być na haju, to jednak co innego). Znalazłem go w Słowniku gwary uczniowskiej (K. Czarnecka, H. Zgółkowa), ale tam wiele słów przytaczanych jest w pisowni niepoprawnej. Dziękuję z góry za odpowiedź!
-
Co ma brona do obrony? 12.09.201812.09.2018Czy zdaniem Państwa istnieją związki znaczeniowe słów broń, obrona ze słowem określającym czynność rolniczą, mianowicie bronowaniem? U dawnych Słowian bardzo ważnym był zwyczaj oborywania granic, co stanowi magiczną ochronę (obronę) przed rozmaitymi energiami, duchami, które mogłyby wejść w szkodę. Oborywaniem wyznaczano i utrwalano granice. My dzisiaj mówimy o obronie granic. Wyjaśnienia słów broń i brona w Słowniku prasłowiańskim jedynie zwiększyły ilość rodzących się pytań…
