rozkazywać
  • Imiesłowowy równoważnik zdania a czynność przyszła
    14.09.2017
    14.09.2017
    W NSPP znajduje się następująca zasada:
    Równoważnik i zdanie główne muszą wyrażać pewne relacje czasowe, których rodzaj zależy od typu użytego imiesłowu. Imiesłów przysłówkowy współczesny (-ąc) wskazuje zawsze czynność równoczesną z czynnością (przeszłą lub teraźniejszą) zdania głównego.

    Czy w związku z tym poniższe zdania są niepoprawne?
    O wiele lepiej zrobimy (czynność przyszła), nie rozmawiając o tym przy gościach.
    Poczekam, aż drżąc z zimna, wyjdzie ze swojej kryjówki.

  • Interpunkcyjne wydzielanie wtrąceń

    8.05.2022
    8.05.2022

    Dzień dobry,


    Proszę o pomoc z poniższym zdaniem:


    Tych zaś, którzy będą z nim współpracować (,) czy potajemnie, czy jawnie(,) i będą od nich kupować towary, rozkazujemy ukarać.


    Czy przecinki w nawiasach są konieczne?


    Dziękuję i pozdrawiam

  • jeźdź, pot. jeździj

    7.07.2022
    7.07.2022

    Dzień dobry.


    Dlaczego słowo bluźnić można odmieniać bluźnij (a. bluźń), podczas gdy słowo jeździć ma jedną poprawną formę jeźdź (i tak wszyscy mówią jeździj).


    Z poważaniem

    Jan Nowak

  • Kupujemy lody
    28.02.2012
    28.02.2012
    1. „Proszę lodów” czy „Proszę lody”?
    2. W związku z tym czy poprawne jest „Prosiłbym lody/lodów”? – a może lepiej jest powiedzieć: „Poproszę” albo nawet „Proszę”, bez użycia trybu przypuszczającego?
  • Małżeństwo a małż, kruczek a kruk, niestety
    13.07.2016
    13.07.2016
    Szanowni Państwo,
    mam trzy pytania, ale wszystkie z etymologii, więc mam nadzieję, że mogę je zadać naraz.
    • Czy małżeństwo ma cokolwiek wspólnego z małżami?
    • Skąd się wzięło niestety?
    • Czy kruczek i kruk mają wspólny rodowód?
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Marsz, marsz, Dąbrowski
    18.12.2013
    18.12.2013
    Dzień dobry,
    moja córka jako drugoklasistka nauczyła się niedawno Mazurka Dąbrowskiego. Przy tej okazji, zwróciliśmy uwagę na wyrażenie Marsz, marsz, Dąbrowski. Mam pytanie: jaką częścią mowy jest słowo marsz użyte w refrenie. Wydaje się, że w języku polskim marsz to tylko rzeczownik. Podejrzewam, że autorowi chodziło o czasownik w trybie rozkazującym (z francuskiego: marche, marche!) Czy wobec tego w jęz. polskim można używać wymiennie maszeruj i marsz?
    Pozdrawiam serdecznie
  • mniej typowe zdania warunkowe
    12.11.2014
    12.11.2014
    Chciałbym zapytać, czy błędem jest łączenie w jednym zdaniu dwóch trybów warunkowych, np. jak w zdaniu: „Na kogo chcą zagłosować mieszkańcy Katowic, gdyby doszło do drugiej tury”.
    Bardzo dziękuję
  • na sermater
    28.02.2007
    28.02.2007
    Chcę zapytać o pochodzenie i znaczenie zwrotu na sermater (nie wiem jak to się pisze). Często jest on używany w społecznościach wiejskich, ja miałem z nim styczność na Podkarpaciu.
    Pozdrawiam, Bartek
  • Natenczas
    24.06.2016
    24.06.2016
    Szanowni Państwo,
    czy wyrażenie natenczas, zapisywane jako jedno słowo, odnosi się jedynie do czasu przeszłego (taki przykład znalazłem w słowniku), czy też można go użyć w czasie przyszłym, np. mówiąc: natenczas przyjdę?

    Z poważaniem
    Miłośnik Polszczyzny
  • Nie będę potrafiła?
    2.02.2009
    2.02.2009
    Ostatnio dość często słyszę w TV (w serialach, dyskusjach ludzi wykształconych) tego rodzaju konstrukcje składniowe: „Nie będę potrafiła tego zrobić”, „Banki same będą potrafiły zadbać o swoje interesy” itd. Mam więcej wynotowanych podobnych przykładów. Uczono mnie w mojej wileńskiej szkole, że nie można tworzyć czasu przyszłego złożonego od czasowników dokonanych.
    Pozdrawiam i dziękuję.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego