rozporządzić
  • skrót nazwy rozporządzenia
    7.04.2008
    7.04.2008
    Czy prawidłowe jest skracanie nazwy rozporządzeń w podany sposób: „Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24.07.2006 r. w sprawie planów finansowych zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego ustawami, przekazywania dotacji celowych i przekazywania pobranych dochodów związanych z realizacją tych zadań (DzU nr 135, poz. 955), zwane dalej rozporządzeniem MF z 24.07.2006 r. lub rmfpfzzarzzjstupdcppdzrz”?
    Tomasz Gaweł
  • nazwy aktów prawnych – jeszcze raz
    9.11.2005
    9.11.2005
    Dziękuję za odpowiedź dotyczącą pisowni aktów prawnych. Obawiam się jednak, że zasada, którą intuicyjnie stosowałam, a Państwo w odpowiedzi potwierdziliście, nie jest uniwersalna. W jaki sposób zapisywać tytuły ustaw, np. Ustawa o świadku koronnym?, Ustawa o Policji czy ustawa o Policji?, Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych nr… czy rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych nr…? Brakuje mi wskazówek rozstrzygających te wątpliwości. Byłabym wdzięczna za pomoc.
    M. Bukowska
  • nazwy stanowisk i urzędów
    20.10.2003
    20.10.2003
    Szanowni Państwo!
    Do moich zadań należy korekta pism (jak chętnie urzędnicy mówią – „sprawdzanie pism pod względem poprawności językowej”) w Ministerstwie Środowiska. Choć znam regułę polskiej ortografii mówiącą, że nazwy oficjalnych stanowisk, godności, funkcji (np. prezydent, premier, minister) piszemy małą literą, zaś nazwy urzędów jednoosobowych wielką, przyznam szczerze, że ich pisownia sprawia mi coraz więcej kłopotów. Trudno mi bowiem rozstrzygnąć, czy w danym zdaniu mowa o stanowisku, czy o jednoosobowym urzędzie. Czy powinniśmy napisać „rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia…”, czy (z czym spotkałam się ostatnio w Gazecie Prawnej) „rozporządzenie ministra środowiska”? Czy etaty i środki finansowe, będące dotychczas w dyspozycji Krajowego Zarządu Parków Narodowych, przejmie Minister Środowiska, czy minister środowiska? Stanowisko zajęte przez Ministra Środowiska czy ministra środowiska?
    Uważam, że gdy cytowane są akty prawne (a do takich należy rozporządzenie), jak najbardziej uzasadniona jest pisownia wielkimi literami. Ale w pozostałych przypadkach pewności nie mam. Będę bardzo wdzięczna za pomoc – tym bardziej że osoby przynoszące mi pisma niechętnie patrzą na moje poprawki (oczywiście w pismach powstających w moim urzędzie wszystkie tytuły pisywane są od wielkich liter) i wciąż muszę udowadniać swoje racje.
    Pozdrawiam serdecznie
    Wioletta Wichrowska
  • Skróty graficzne w profesjolektach
    29.12.2016
    29.12.2016
    Szanowni Państwo,
    czy w artykułach dotyczących rozporządzania w sprawie bhp powinnam używać skrótów przyjętych w tym rozporządzeniu? Przykładowo: pole-EM, pole-M? Zob. tu.

    Dziękuję.
    Z poważaniem
    Stała Czytelniczka
  • Symbol paragrafu i wyróżnienia tytułów aktów prawnych
    20.02.2019
    20.02.2019
    Jak prawidłowo zapisywać (i składać) formuły z tekstów prawniczych? Czy po symbolu § stawiać spację przed liczbą? Po skrócie art. to robimy, przed paragrafem tego artykułu też. Jak z pochylaniem i wielkimi literami w nazwach ustaw, rozporządzeń i kodeksów? Należy je odmieniać czy zostawiać np. „w ustawie Prawo o ruchu drogowym”? Czy dobrze kojarzę, że nie jest to nigdzie jednoznacznie określone?
  • Z językowych archaizmów: dan (gdzie, kiedy)

    6.02.2021
    6.02.2021

    Co oznacza zwrot „dan w”? Czy to czasownik, imiesłów? Czy to forma współcześnie odnoszona do „dan(y)”, „(po)dan(y)”? Dlaczego tyczy się to też dokumentów rodzaju żeńskiego? Czy „umowa” może być „dan”? Nie znalazłem tego zwrotu w słownikach :(

    Zwroty te widoczne są:

    * na dokumentach całkiem niedawnych np. „UMOWA między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką w sprawie ochrony prawnej i pomocy prawnej w sprawach podatkowych. Dan w Warszawie, dnia 23 kwietnia 1925 r.”

    * na nieco mniej starych dokumentach np. „Prawo wyborów dla zgromadzenia zwołać się mającego do ułożenia konstytucyi pruskiej. Dan w Poczdamie, dnia 8. Kwietnia 1848”

    * a także na bardzo starych dokumentach np. w dokumencie Trojdena „Dan w Warszawie, roku Pańskiego tysiąc trzysta trzydziestego ósmego, dnia dwunastego grudnia”

    Zwroty te sporadycznie pojawiają się też współcześnie na dyplomach lub tekstach stylizowanych na stare lub podkreślających patetyczność wydarzenia (np. akt Intronizacyjny Warszawskiego Króla Kurkowego. Dan w Warszawie Roku Pańskiego 2015 w niedzielę – 26. lipca”

  • Nazwy urzędów jednoosobowych w regulaminach wewnętrznych
    14.10.2016
    14.10.2016
    Moje pytanie dotyczy reguły 18.28. WSO. W jakich dokumentach można stosować regułę pisowni wielką literą nazwy urzędów jednoosobowych? Czy aktami prawnymi w tym rozumieniu będą również regulaminy wewnętrzne, obowiązujące tylko w konkretnej instytucji? Czy w tych dokumentach będzie można napisać np., że decyzję w tym zakresie podejmuje Minister Ochrony Środowiska, jeśli nie mamy na myśli konkretnej osoby.
    Z góry dziękuję za odpowiedź.

  • skróty nazw aktów prawnych
    31.01.2007
    31.01.2007
    Szanowni Państwo,
    moje pytanie skierowane do poradni językowej dotyczy skrótów ustaw i rozporządzeń. Czy skrót nazwy Kodeks karny należy pisać K.K. czy k.k., czy ewentualnie K.k.? Jak jest to w przypadku dłuższych nazw ustaw i rozporządzeń? Czy istnieje oficjalny system skrótów ustaw i rozporządzeń, bo jedyny, o którym słyszałam, jest pomysłu wydawnictwa prawniczego Beck.
    Z wyrazami szacunku
    Ela Jenek
  • Transkrypcja nazwisk ormiańskich

    10.02.2022

    Szanowni Państwo,

    nie znalazłam porad dotyczących zapisu (transkrypcji) nazwisk ormiańskich. Proszę o poradę, czy np. Nikol Paszinjan (zapis wg transkrypcji) jest poprawniejszy niż "Paszynian" (spotykany w prasie), Sargsjan, nie Sarkisjan (kalka z rosyjskiego), Koczarjan - nie Koczarian. Wiele nazwisk ormiańskich kończy się na - jan, ale zauważyłam, że w języku polskim po spółgłosce zamiast "j" pojawia się "i". Czy słusznie?

    Z poważaniem

    Stała czytelniczka

  • Transliteracja ukraińskich imion i nazwisk
    11.09.2017
    11.09.2017
    Szanowni Państwo,
    ciekawi mnie, czy osoba z Ukrainy nazwiskiem np. Voznyak ma jakikolwiek obowiązek przystosować pisownię swojego nazwiska do polskich standardów – w dokumentach itp.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego