-
Zapis liczebników porządkowych
27.01.202427.01.2024Właściwie jest to bardziej pytanie, niż prośba o poradę, ale to zagadnienie mnie dość interesuje, a nigdzie nie potrafię znaleźć na nie odpowiedzi.
Otóż konstrukcja liczebników liczbowo-słownych taka jak „4-ty”, „15-ta”, „200-ny” jest niepoprawna, jednak za czasów II Rzeczypospolitej była ona używana powszechnie (np. w tytule piosenki Eugeniusza Bodo „Umówiłem się z nią na 9-tą”); (nawet mój dziadek uczył mnie, że zapis ten jest poprawny).
Jestem bardzo ciekaw, dlaczego uznano ją za błędną, skoro na pierwszy rzut oka jest ona niezwykle praktyczna.
Pozdrawiam,
Dominik Maksymilian
-
zapis wyrażeń wieloczłonowych określających jeden byt21.06.201321.06.2013Jak zapisać jednym wyrażeniem rzeczownikowym 'narrator, który jest autorem książki'? Zapis z łącznikiem (narrator-autor książki) sprawia, że słowo książki wydaje się być oderwane od reszty wyrażenia. Oczywiście pytanie jest bardziej ogólne i dotyczy nie tylko tego przypadku, który w odpowiednim kontekście prawdopodobnie dałoby się rozwiązać w inny sposób, lecz zapisu wyrażeń wieloczłonowych określających jeden byt.
-
Zgoda realnoznaczeniowa przy rzeczownikach dwurodzajowych
5.11.20235.11.2023Czy gramatyczna zasada dopasowania rodzaju podmiotu i orzeczenia w języku polskim nie obowiązuje w niektórych sytuacjach? Np. w zdaniu „premier powiedziała...” podmiot jest rodzaju męskiego, a orzeczenie żeńskiego. Podobnie jest z towarzyszącym rzeczownikowi przymiotnikiem. W sformułowaniu „polska dyrygent” gramatyczny rodzaj przymiotnika i rzeczownika są różne. Jeżeli powyższe przykłady są poprawne językowo, to w jakich sytuacjach możemy złamać zasadę dopasowania rodzaju do rzeczownika? Czy np. poprawne będzie zdanie „Znany osoba powiedział...”?
-
z grubsza po polsku15.05.200215.05.2002„Nowy słownik ortograficzny PWN” podaje regułę dotyczącą pisowni wyrażeń przyimkowych. M.in. jest tam napisane tak: „wyrażenia przyimkowe to połączenia przyimków z rzeczownikami lub przysłówkami, liczebnikami i zaimkami”. Przyjąłem, że to, co występuje po przyimku, jest którąś z wymienionych części mowy (przynajmniej w sensie historycznym), i… mam spore trudności, kiedy próbuję domyślić się, jakimi częściami mowy są (w oderwaniu od przyimka):
1. po angielsku, z angielska
Angielski mógłby być rzeczownikiem lub przymiotnikiem, ale w żadnym z przypadków nie występują formy angielsku, angielska. Nie wiem też na pewno, czy po słowie po występuje celownik (pytanie brzmiałoby: po JAKIEMU mówisz?, więc chyba jednak celownik).
2. z wysoka, z wyższa, bez mała, z grubsza, z wolna, po prostu, po staremu
Jeśli wysoko czy wolno to przysłówki, to skąd forma dopełniacza? Czy zatem są to przysłówki, czy coś innego? Jaka będzie forma podstawowa? Wysoko? Grubszo? Myślę, że nie grubszo, ale jeśli nie grubszo, to co? Gdyby to był przymiotnik gruby i jego stopień wyższy grubszy, to mielibyśmy z grubszego.
Proszę o wytłumaczenie tych zawiłości.
Serdecznie pozdrawiam i dziękuję. -
ziemia lwowska
28.07.202228.07.2022Szanowni Państwo,
czy w nazwie ziemia lwowska obowiązuje taka sama zasada jak przy zapisie polskich okręgów administracyjnych, czy też dopuszczalne jest użycie dużych liter? Spotkałam się z opinią historyka, który twierdzi, że określenie Ziemia Lwowska ma podobny charakter jak np. Galicja, Tarnopolszczyzna czy Sandomierszczyzna, dlatego powinno być zapisane dużymi literami. Taki też zapis stosowny jest w przewodniku wydawnictwa Rewasz
https://rewasz.pl/ziemia-lwowska-przewodnik-po-ukrainie-zachodniej-czesc-iii.html
-
z punktu widzenia…27.03.200827.03.2008Czy takie sformułowania jak z punktu widzenia prowadzenia akcji, z punktu widzenia standardów, z punktu widzenia interesu państwa polskiego – są poprawne? Google po wpisaniu z punktu widzenia interesu daje 17 tys. trafień, ale słownik mówi tylko o czyimś (np. jej) i jakimś (np. naukowym) punkcie widzenia. Samo stwierdzenie, że taki „podmiot” jak prowadzenie akcji potrafi widzieć – zakrawa na groteskę. Jeśli te sformułowania są nie do przyjęcia, to jak to inaczej zwięźle wyrazić?
-
Z sienkiewiczowska – tak, z żeromska, z kochanowska – nie.15.10.201815.10.2018Dzień dobry!
Chciałabym zapytać, czy dopuszczalne jest użycie konstrukcji z żeromska, z kochanowska, na wzór [brzmi to] z sienkiewiczowska.
Dziękuję bardzo za odpowiedź. A.B.
-
zwrot czy wyrażenie?6.07.20096.07.2009Szanowni Państwo!
Piszę pracę magisterską i zastanawiam się, czy świadczenie usług to zwrot, czy też wyrażenie.
Z poważaniem,
AK -
żeńskie nazwisko Siejna28.06.201328.06.2013Jak odmienić nazwisko Siejna? Czy ma być: „Witam Krystynę Siejną” czy „…Krystynę Siejnę”?
-
żeńskie otczestwa18.05.201218.05.2012Jakie są zasady odmiany żeńskich otczestw? Więcej argumentów przemawia chyba za odmianą rzeczownikową (Katerinie Aleksandrownie, a nie Katerinie Aleksandrownej).
Z poważaniem
AP