sens
  • Przecinek po wtrąceniu
    10.11.2015
    10.11.2015
    Bardzo proszę o rozstrzygnięcie, czy potrzebny jest przecinek w następujących zdaniach:
    1. Słyszał rozdrażnione wołanie kapitana: „Co? Co?” (,) oraz wytężony, ochrypły głos bosmana: „[…]”.
    2. Wołał świeżym, donośnym głosem: „Szybciej, chłopcy, do pomocy!” (,) i dyrygował robotą, mówiąc sobie w duszy: „Tego się właśnie spodziewałem”.
    3. Każdy bez wyjątku zawierał zdanie: „Mamy w tej podróży doskonałą pogodę” (,) lub podobne stwierdzenie w tym sensie.

  • przecinek przed i
    29.03.2011
    29.03.2011
    Witam,
    czytając artykuł w jednej z gazet internetowych, natknąłem się na fragment: „(…) wydali komunikat, że to nie oni wymyślili reklamę na murze Służewca, i zamilkli. Pomiędzy mną a moim znajomym wywiązała się dyskusja na temat tego, czy przecinek przed i jest postawiony poprawnie. Niestety nie doszliśmy do porozumienia, dlatego zwracam się z prośbą do ekspertów o rozstrzygnięcie sporu.
  • Przecinki w zdaniach – różne sytuacje
    5.04.2016
    5.04.2016
    Szanowni Eksperci,
    proszę o opinię, czy w poniższych dwóch zdaniach brakuje jakichś przecinków. Miejsca, co do których mam wątpliwości, oznaczyłem nawiasami.

    1. Pędził nie wiadomo(,) ile km/h, ale o wiele za szybko.
    2. Ból wieńcowy to ból o charakterze ucisku, ściskania lub pieczenia(,) umiejscowiony za mostkiem.
    3. Kanada jest drugim(,)po Rosji(,) największym krajem na świecie.


    Z poważaniem
    Czytelnik
  • rogacz
    10.12.2014
    10.12.2014
    Czy słowo rogacz stosowane do określania wszystkich zwierząt posiadających rogi jest nadużyciem? Czy można mówić o jaku jako o rogaczu z Tybetu, a kozie jako domowym rogaczu (nie mylić ze zdradzanym mężem). Słowniki notują wyraz rogacz właśnie jako żartobliwe określenie zdradzanego męża i samca sarny, jelenia. Czy w takim wypadku należałoby słowo rogacz pisać w cudzysłowie?
  • rozkład Pareto czy Pareta?
    14.10.2014
    14.10.2014
    Szanowni Państwo,
    czy należy odmieniać nazwisko Vilfreda Pareto (optymalny w sensie Pareto, rozkład Pareto – czy właśnie Pareta)? Pareto był Włochem urodzonym we Francji. Zgodnie z SJP nazwiska włoskie zakończone na -o powinny być odmieniane. Jednak przez wiele lat spotykałem się z formą nieodmienioną i nadal, zwłaszcza w tekstach drukowanych, ta forma dominuje – również w korpusie językowym. Czy nazwa od nazwiska może stać się terminem fachowym, który nie podlega regułom odmiany nazwisk?
  • Spieszczenie notki

    16.12.2023
    16.12.2023

    Szanowni państwo,

    ostatnio w rozmowie z moim przyjacielem użyłem słowa „notki”, mając na myśli słowo „notatki”. Wynikła z tego dyskusja, czy moje określenie to zdrobnienie od określenia notatki, czy jest to skrótowiec. Upieram się przy zdrobnieniu, bo w takim celu właśnie skonstruowałem to wyrażenie. Więc moje pytanie to: Czy notki to zdrobnienie czy skrótowiec od określenia notatki?

    Z wyrazami szacunku,

    Michał

  • szacunek
    8.12.2015
    8.12.2015
    Szanowni Państwo,
    bardzo mnie ciekawi, skąd homonimiczność wyrazu szacunek. Nie widzę na pierwszy rzut oka bliskości między dwoma głównymi znaczeniami (takimi jak w SJP). Interesujące jest to, że homonimiczność występuje też w formach synonimicznych. Na przykład estyma oznacza ‘poważanie’, a w bardziej specjalistycznym języku występuje pojęcie estymacji, odnoszące się do drugiego znaczenia szacunku. Wygląda na to, że rzecz sięga poza obręb naszego języka. Tym bardziej frapuje mnie źródło.
  • Szyk przydawki przymiotnej rozwiniętej

    30.03.2024
    30.03.2024

    Dzień dobry,

    czy następujące zdanie ma poprawną kolejność „niezgodna wartość ze słownikiem”? Wydaje mi się, że poprawnie powinno być „wartość niezgodna ze słownikiem” ponieważ fragment „ze słownikiem” odnosi się do „niezgodna” i bez tego słowa nie funkcjonuje samodzielnie. Tak samo jak ma sens fragment „niezgodna ze słownikiem”, a nie ma sensu „wartość ze słownikiem”.

  • Terminologia matematyczna

    30.12.2023
    30.12.2023

    Szanowni Państwo,

    zastanawia mnie od jakiegoś czasu problem tłumaczenia dwóch terminów na polski z angielskiego. Pierwszym jest „extremal combinatorics”. Po polsku widziałem to głównie jako „kombinatorykę ekstremalną”, co jest bardzo przyjemnym określeniem, ale gdy się nad tym chwilę zastanowię, to chyba niestety powinna być „kombinatoryka ekstremowa”. Czy tak jest rzeczywiście i czy można by to nagiąć?

    Drugim jest „categorification”. Jest słowo „kategoryfikacja”, ale nie podoba mi się skojarzenie ze słowem 'klasyfikacja', które jest trochę nietrafione. Czy poprawny jest neologizm 'ukategoryjnienie', przez analogię do 'uzwarcenia' („compactification”)?

    Pozdrawiam

    M. Mehl

  • Trudno (nie) oprzeć się wrażeniu
    20.06.2017
    20.06.2017
    Chciałbym zapytać o często stosowane wyrażenia trudno nie oprzeć się wrażeniu i trudno oprzeć się wrażeniu. Z czego to wynika, że są stosowane zamiennie, a sens wypowiedzi pozostaje ten sam, chociaż powinien być zupełnie inny?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego