się-rozbiła
  • lekce sobie ważyć
    15.04.2002
    15.04.2002
    Panie Profesorze,
    Mam tym razem takie oto pytanie: skąd wzięło się „rozbicie” słowa lekceważyć na przykład w wyrażeniu lekce sobie ważyć? Z niecierpliwością czekam na odpowiedź.
  • Kiedy w pół, a kiedy wpół
    22.05.2018
    22.05.2018
    Mam pytanie w związku z pisownią łączną połączenia w+pół. Wg podpunktu a) reguły [145] piszemy w pół w znaczeniu ’w połowie’. Jednak zgodnie z b) napiszemy wpół w znaczeniu ’na połowę, w połowie’. Podane przykłady co nieco wyjaśniają, jednak wydaje mi się to pewną sprzecznością. Czy można uznać, że zakres użycia wpół wyczerpuje hasło słownikowe wpół z dopiskiem „(objąć, przekroić, zgiąć)”? A jeśli nie, to w jakich jeszcze kontekstach napiszemy łącznie w znaczeniu ’w połowie'?
  • Sądek a sąd

    24.01.2022

    Dzień dobry,

    Interesuje mnie etymologia słów sąd (ocena, wyrok) i sądek (naczynie).

    W jaki sposób z jednego korzenia powstały słowa o tak różnym znaczeniu (wydaje się, jakby nie było między nimi żadnego związku) ?


    Pozdrawiam

  • Przecinek między nazwą miejscowości a datą

    24.09.2022
    29.07.2022

    Dzień dobry,

    czy na dyplomie można pominąć przecinek po miejscowości przed datą (ze względów estetycznych), tak jak to ma czasem miejsce w tytułach książek?

  • wielka litera, ale nie odwieczna
    9.11.2014
    9.11.2014
    Witam,
    skąd wzięła się reguła zaczynania zdań wielką literą? Można wyznaczyć jej wyraźny początek, czy był to proces bardziej rozbity w czasie?
  • analiza
    4.09.2009
    4.09.2009
    Rozporządzenie ministra o warunkach technicznych dla drog mówi: „Przyjęcie mniejszej szerokości ulicy wymaga przeprowadzenia ANALIZY obejmującej: 1) wzajemne rozmieszczenie jej elementów (…), 2) sposób (…) odwodnienia, 3) sposób wysokościowego rozwiązania ulicy, 4) wpływ (…) zadrzewienia, 5) podstawowe uwarunkowania hydrogeologiczne (…), 6) podstawowe uwarunkowania ochrony środowiska (…)”. Sprawdziłem słowniki oraz encyklopedie PWN. Której definicji powinnienem użyć, jeśli nie ma innej, specyficznej dla ww. sytuacji?
  • Przecinek po dopowiedzeniu lub przydawce: Jej druga, nieco mniej sławna (?) strona
    2.12.2015
    2.12.2015
    Zwracam się z uprzejmą prośbą o rozwiązanie sporu, który (niezałagodzony) grozi niechybnym rozbiciem rodziny. Otóż spór toczy się wokół poprawności (bądź nie) następującego zdania: Jej druga, nieco mniej sławna, strona.
    Otóż jedna ze stron sporu uważa, że użycie drugiego przecinka jest błędne. Druga zaś, że jest ono poprawne, acz nieobligatoryjne i zależne tylko od inwencji autora. Jak to więc jest z tą interpunkcją?
    Z pozdrowieniem serdecznym i uszanowaniem
    Janina
  • jeszcze o dwukropku
    20.02.2012
    20.02.2012
    96.3. Dwukropek poprzedza wyliczenie szczegółów, o ile przed samym wyliczeniem zostały one zaznaczone w formie ogólnej, np. „Odmienne części mowy to: czasownik, rzeczownik, przymiotnik, zaimek i liczebnik”. Które słowo zaznacza tu formę ogólną. Właściwie czym jest forma ogólna? I jak rozpoznać podmiot szeregowy od zwykłego wyliczenia?
  • przykład z pewnymi warunkami
    27.02.2015
    27.02.2015
    Szanowni Językoznawcy!
    Jak powinno zostać zapisane poniższe zdanie, żeby nie trzeba było rozbijać go na dwa, a można było dać na końcu pytajnik. I uniknąć wersji z cudzysłowem.
    Zadałem sobie pytanie – to wszystko?
    Zadałem sobie pytanie: to wszystko?
    Zadałem sobie pytanie: To wszystko?
    Zadałem sobie pytanie: „To wszystko?”.

    Pozdrawiam
    Anna
  • Ten superfortress czy ta superfortress?
    31.12.2015
    31.12.2015
    Szanowni Państwo,
    moje pytanie dotyczy nazwy amerykańskich samolotów Superfortress i Stratofortress. Przede wszystkim chciałbym prosić o pomoc w ustaleniu, jaki to rodzaj gramatyczny: męski czy żeński. Czy Stratofortress się rozbił (jak battledress), czy się rozbiła (jak miss)? A także czy słowo to jest odmienne? Ze Stratofortressem (jak z battledressem) czy ze Stratofortress (jak z miss)?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego