-
Postać fantastyczna a fantastyczna postać 8.10.20168.10.2016Mam problem z przydawkami charakteryzującymi oraz klasyfikującymi. Ich różnica w podręcznikowych przykładach jest jasna (brunatny niedźwiedź – niedźwiedź brunatny), ale problem pojawia się w nazwach typu królewski dostojnik (a. dostojnik królewski) czy kobiecy podmiot (a. podmiot kobiecy).
Czy stawianie w takich nazwach przydawek przed rzeczownikiem to błąd? Czy też jest to konieczne wyłącznie wtedy, gdy pozycja przydawki ma wpływ na znaczenie (czeski film a film czeski)?
-
powtarzanie wyrazów5.04.20025.04.2002Kiedy byłem w szkole, moja polonistka zawsze poprawiała mi na czerwono zdanie: „Moim ulubionym okresem jest okres romantyzmu”. Oczywiście chodziło o powtórzenie słowa okres. Wtedy mnie to bulwersowało, dziś zgadzam się z oceną polonistki. Niemniej w wielu przypadkach powtórzenie tego samego wyrazu jakoś mnie nie razi.
Pomijam tu oczywiście przypadki, kiedy chodzi o świadomy zamysł stylistyczny; pomijam wszelkie dilogie, anafory itp. Chodzi mi o zwykły tekst i o takie sytuacje, gdy trudno ocenić, czy powtórzenie już jest nadużyciem, czy jeszcze nie. W niniejszym pytaniu powtarzają się powtórzenie, przypadki, chodzi o, a także polonistka, którą mogłem zastąpić nauczycielką, ale nie zrobiłem tego, ponieważ wydaje mi się, że nie trzeba. Ale może trzeba?
Albo takie zdanie: „Przydawka stojąca przed rzeczownikiem opisuje go, stojąca po nim – klasyfikuje”. Czy jest istotne, by silić się na wyszukiwanie synonimu i zamiast drugiego stojąca pisać następująca? Albo w ogóle pominąć imiesłów? (Wystarczyłoby samo po nim).
Kiedy piszę sobie sam, niespecjalnie się tym przejmuję. Problem zaczyna się wtedy, kiedy dziecko prosi, by mu sprawdzić wypracowanie. Sprawdzam, nie razi mnie, a potem nauczycielka uznaje to i owo za błąd, w moim przekonaniu nieraz na wyrost.
Nie oczekuję w tej kwestii surowych uregulowań. Wierzę w to, że użytkownik języka ma tu stosunkowo dużą swobodę. Niemniej nie chciałbym za bardzo zabrnąć w liberalizm, bo może się okazać, że jednak…
Liczę (jak zawsze) na krótką odpowiedź, ale równocześnie wdzięczny byłbym za wskazanie, gdzie mógłbym znaleźć obszerniejsze omówienie tego zagadnienia.
Dziękuję.
-
Powtórzenie przyimka12.09.201712.09.2017Nurtuje mnie kwestia czy powinno się powtarzać przyimek z jak w przykładzie poniżej:
Idziesz z jedną osobą czy z trzema?,
czy można go opuścić jak tutaj:
Idziesz z jedną osobą czy trzema?,
czy może obie wersje są dopuszczalne?
Pozdrawiam
-
profesor zwyczajny i profesor nadzwyczajny
7.02.20247.02.2024Szanowni Państwo, chciałbym się dowiedzieć, dlaczego profesora zwyczajnego określa się mianem zwyczajny, a doktora habilitowanego — nadzwyczajnym. Sądząc po nazwach, ten drugi powinien stać wyżej w hierarchii od pierwszego, bo nadzwyczajny znaczy więcej niż zwyczajny, a przecież w rzeczywistości jest chyba odwrotnie. Z uszanowaniem stały czytelnik Poradni
-
Przecinek
10.04.201710.04.2017Czy w zdaniach typu: Myślał, że ta praca pomoże mu spełnić marzenia i że dzięki niej stanie na nogi należy postawić przecinek przed drugim że?
Czy zasadę dotyczącą tego zagadnienia znajdę w jakimś słowniku? I czy właściwie zapisałam pierwsze zdanie mojego pytania?
Dziękuję
-
Przecinek między nazwą miejscowości a datą
24.09.202229.07.2022Dzień dobry,
czy na dyplomie można pominąć przecinek po miejscowości przed datą (ze względów estetycznych), tak jak to ma czasem miejsce w tytułach książek?
-
słońce w kącie8.02.20058.02.2005Dziękuję Panu dr. Grzeni za szybką odpowiedź na pytanie o wymowę wyrazu słońce i chciałbym spytać o jeszcze o głoskę [ń] w takich wyrazach, jak na przykład będzie, rządzie, fragmencie, kącie/koncie. Przyjęło się zapisywać je fonetycznie jako [beńdźe], [żońdźe], [fragmeńće], [końće], jednak moim zdaniem nie ma tam wyraźnej głoski [ń]. Czy zatem zachodzi tam ten sam proces, co w wypadku wyrazu słońce? A jeżeli nie, to co w tym wypadku się z tą głoską dzieje?
-
szyk wyrazów26.08.200226.08.2002W pewnej gazecie napisano: „45 proc. Polaków uważa, że Polska może się stać obiektem zamachów”. Czy to samo zdanie można napisać jak poniżej: „45 proc. Polaków uważa, że Polska stać się może obiektem zamachów”?
-
Talent
27.03.202127.03.2021Szanowni Państwo,
proszę o wyczerpującą etymologię rzeczownika talent i jego dzieje semantyczne na przestrzeni wieków.
Pozdrawiam
Stratos Vasdekis
-
wybory o czymś?28.03.201428.03.2014Jak oceniają Państwo poprawność składniową tej wypowiedzi: „Ktoś powiedział, że te wybory nie są o tym, czy nasze szkoły są dobrze przygotowane na 1 września dla sześciolatków. Te wybory być może są o tym, czy dzieci 1 września w ogóle pójdą do szkoły”? Czy wybory mogą być o czymś?