Szanowni Państwo,

ostatnio trafiłem na estońskie przysłowie: laps räägib siis, kui kana pissib. W dosłownym tłumaczeniu brzmi ono „dziecko mówi, gdy kura sika”, a oznacza mniej więcej to samo, co nasze Dzieci i ryby głosu nie mają. Od razu skojarzyło mi się to z dosadnym bon motem Piłsudskiego: Wam kury sz… prowadzać, a nie politykę robić, który dotychczas postrzegałem jako wyraz kreatywności marszałka. Czy może mieć on jednak jakieś analogiczne źródła we frazeologii np. Wileńszczyzny?

Sz. P.,
chciałbym dotrzeć do wytycznych dotyczących obsługi zjawiska, które na swoje potrzeby roboczo nazywam propagacją przeczenia (dopełniacza) w zdaniu. Jak rozpoznawać w zdaniach, która część bezpośrednio wiąże się z przeczeniem i wymusza dopełniacz, a która powinna być z powrotem w mianowniku czy bierniku? Dla przykładu: Są Państwo jedynym źródłem, któremu nie waham się [by] przekazać środki [środków?] na działanie. Przekazanie środków następuje, więc czuję opór przed dopełniaczem.

Dlaczego w staropolszczyźnie mówiono „w Polszcze” (pewnie celownik też tak brzmiał?). I dlaczego skoro tak, to obecnie poprawna forma jest „w Polsce” – czy to wpływ mazurzenia?

Dziękuję za pomoc

Łukasz

Gdzie i kiedy mam napisać ch lub samo h – jaka jest tego reguła?

Tłumaczę tekst o aktywistach LGBT, w którym często pojawia się przymiotnik straight. Czy Sz. Poradnia ma jakiś pomysł, jak go przełożyć? Heteroseksualny jest długie i formalne, chodzi mi o odpowiednik homo/gejowski/lesbijski. Heteryczny? Heterowy? (np. styl ubioru).

Z góry dziękuję

D.

Moje pytanie dotyczy pisowni skrótu Profesor – prof.: kiedy piszemy ten skrót literą wielką, a kiedy małą? Chodzi mi o umieszczenie tytułu i nazwiska na kopercie, który zapis z tych przykładów jest poprawny?
– prof. dr hab. Jan Kowalski, prof. zw. UJ
– Prof. dr hab. Jan Kowalski, prof. zw. UJ
– Prof. dr hab. Jan Kowalski, Prof. zw. UJ
Oczywiście nazwisko oraz skrót uczelni jest przypadkowy.
Bardzo dziękuję.
Radomir Graczyk

Według reguł rzeczowniki włoskie zakończone na -ccia powinny w polskim tekście mieć dopełniacz -ccii. Jednak italianiści twierdzą, że w wymowie to zakończenie brzmi bardziej jak -czcza niż -czczja. Może więc bardziej uzasadnione byłoby zakończenie -czi?

Szanowni Państwo,
chciałbym się dowiedzieć, jak to jest z wymową słowa cherry. Czy to zależy od kontekstu? W znaczeniu alkoholu SJP podaje wymowę [szery], ale od osoby związanej z gotowaniem słyszałem, że mówi się o pomidorkach [czeri]. Ponadto internetowa encyklopedia PWN także podaje wymowę [czeri] w przypadku brandy.
Czy ze słowem cherry i jego wymową jest podobnie do Chicago, tzn. jest to słowo angielskie francuskiego pochodzenia?

Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Jak w wymowie oddać różnicę między Janem Ch. a Janem H.? W sytuacjach mniej oficjalnych można rzecz osobno skomentować i wyjaśnić, ale już nie może sobie na to pozwolić osoba podająca serwis informacyjny na antenie czy recytująca opowiadanie. Kiedy zatem trafi na Jana Ch. – jak ma to powiedzieć? Różnica między Ch. i H. jest przecież tak samo istotna jak między Ch. i T. czy J. Jak w tej sytuacji czytać inne inicjały dwuznaki: Dz., Cz., Rz. czy Sz.?

Jestem uczestniczką międzynarodowej gry geocaching, która polega na szukaniu pojemników zwanych geocache lub cache. Słowa oczywiście pochodzą z języka angielskiego, natomiast polskie środowisko geocachingowe używa spolszczenia kesz. Moje pytanie odnosi się do odmiany tego słowa. Która forma dopełniacza jest poprawna: keszy czy keszów? Czy może obie są właściwe? Zdania w środowisku są podzielone, dlatego będę bardzo wdzięczna za opinię eksperta.

Z góry dziękuję!