słownik-poprawnej-polszczyzny
-
Można by dopuścić przysłówek niechcąco…18.10.201818.10.2018Czemu piszemy niechcący, a nie niechcąco? Ta druga forma jest zbudowana analogicznie do innych przysłówków, a jednak jest niepoprawna.
-
Od kiedy szłem zamiast szedłem?29.11.201829.11.2018Czy da się ustalić od kiedy w Polsce mówiło się poszłem, przyszłem, jaka jest pokrótce historia użycia, oraz ewentualnie kiedy jednoznacznie oznaczono to jako błędne?
-
odnośnie (do) czegoś21.06.200921.06.2009Szanowni Państwo,
ostatnio zauważyłem, iż mało kto używa poprawnej (według Słownika poprawnej polszczyzny PWN z 2004 r.) formy odnośnie do czegoś, a nagminnie używana jest, tak w mowie, jak i piśmie, forma odnośnie czegoś, bez przyimka do. Sprawdziłem to w Waszym korpusie i stosunek odnośnie czegoś do odnośnie do czegoś wynosi ok. 4:1. Czy w takim razie można zaryzykować stwierdzenie, że odnośnie czegoś stało się już poprawną formą, skoro użytkownicy języka uznali ją za poprawną?
-
odwrotny do czy odwrotny od?30.09.201230.09.2012W Uniwersalnym słowniku języka polskiego PWN w haśle odwrotny jest przykład (jedyny z przyimkiem): „Skutek odwrotny od zamierzonego”. Za to w Słowniku poprawnej polszczyzny PWN można przeczytać: „O. do czegoś (nie: od czegoś) a. niż coś: Skutek odwrotny do zamierzonego a. niż zamierzony (nie: od zamierzonego)”. Czy pierwsze zdanie mimo wszystko można uznać za poprawne?
-
pełł, pielił czy plewił?14.01.200314.01.2003W Innym słowniku przy czasowniku pleć jest nawiązanie do formy potocznej pielić, a pod plewić odniesienie do pleć. Która z tych form jest poprawna? Jak odmieniać te(n) czasownik(i) w czasie przeszłym? Czy forma plewić ma czas przeszły?
-
podobnież brak czegoś12.05.200812.05.2008Czy słowa znowuż i podobnież są poprawne i (nawiązując do określenia brak) można powiedzieć: „objawów patologicznych brak’’ – co często pojawia się w lekarskich epikryzach? Dla mnie brak oznacza, że coś powinno być, a nie ma – np. brak kończyny, brak logiki, brak dobrego wychowania. Czy tak? Jednak ostatnio przekonywano mnie, że nie mam racji. Jeśli tak, to gdzie jest racja lub reguła?
Dzięki za wyjaśnienia B. Sz-M.
-
problemy z Charliem29.07.201629.07.2016Adam Wolański w Edycji tekstów (s. 93) podaje odmianę: Charlie, Charlie’ego, Charlie’emu, z Charlie’m. Reguła [248] Wielkiego słownika ortograficznego PWN każe jednak nazwy osobowe na -i, -ie zapisywać bez apostrofu (zob. np. hasło Chaplin: Charliego, Charliemu, z Charliem); podobnie w Wielkim słowniku poprawnej polszczyzny PWN (s.v. Charlie). Który wariant jest Państwa zdaniem lepszy?
-
PS29.08.200229.08.2002Szanowna Redakcjo,
Za każdym razem, jak piszę list, zastanawiam się nad poprawnym zapisem skrótu postscriptum. W Słowniku poprawnej polszczyzny PWN występuje jako poprawny jedynie skrót PS, bez kropki. Często jednak natrafiam na skróty wypisane poniżej. Moje pytanie brzmi: które z podanych zapisów są poprawne (weszły do powszechnego użycia) i które są najczęściej spotykane. Z góry dziękuję za odpowiedź.
1. PS.
2. P.S.
3. PS:
4. PS -
różności15.11.200115.11.2001Szanowna Redakcjo,
1. Mam kłopot z wyrażeniem w międzyczasie. Wydaje się, że już na dobre zadomowiło się w języku, i to nie tylko potocznym. Czy nadal jest ono niepoprawne, czy też jest już dopuszczalne w języku literackim i można go użyć w książce? Trudno je czymś zastąpić.
2. Jaka jest poprawna forma wyrażeń typu 14,5 tony bomb / 14 ton bomb oraz spadło 1054 bomb / spadły 1054 bomby?
3. Uchodźctwo czy uchodźstwo? Mam dwa słowniki i każdy podaje co innego (PWN versus Ossolineum).
4. Jaka powinna być forma czasownika w wyrażeniu „Bell P-39Q Airacobra został przydzielony…” / „Bell P-39Q Airacobra została przydzielona…”. Bell to nazwa producenta, P-39Q – oznaczenie fabryczne, a Airacobra to nazwa własna tego samolotu.
Pozdrawiam serdecznie. -
siedmioro czy siedem?20.04.200720.04.2007Witam serdecznie!
Mam pytanie dotyczące zastosowania liczebników zbiorowych. Słownik poprawnej polszczyzny mówi, że łączą się one m.in. z rzeczownikami w rodzaju nijakim zakończonymi na -ę, oznaczającym istoty młode. Chciałbym się upewnić, czy zastąpienie ich w takiej sytuacji liczebnikami zwykłymi jest dozwolone. Innymi słowy, czy zamiast siedmioro koźląt wolno napisać siedem koźląt?
Z góry dziękuję i pozdrawiam,
L.K.