słówko
  • kwestie dwie
    1.04.2014
    1.04.2014
    1. Ostatnio stało sie modne podczas komentowania słówko cuś. Czy nie powinno się jednak pisać cóś, skoro używamy zaimka nieokreślonego coś?
    2. Co Państwo sądzicie o zwrocie „Jestem na tak”, przy wydawaniu oceny pozytywnej o wierszu?
  • logistyka i lobby
    20.09.2001
    20.09.2001
    W polszczyźnie ostatnich lat pojawiło się mnóstwo nowych, obco brzmiących słów, określających rzeczy i zjawiska od dawna w naszej rzeczywistości raczej znane, określane kiedyś w inny sposób (chyba bardziej zrozumiały). Teraz w tej „nowomowie” modne stało się używanie określeń „mądrzejszych”. Mam wyższe wykształcenie, ale muszę przyznać, że czasami pewne określenia niezbyt są dla mnie zrozumiałe, tzn. niby wiem, ale nie do końca, o co chodzi. Dlatego proszę o wyjaśnienie wszechobecnego słówka: logistyka, logistyczny. Do tej pory nie umieliśmy tego nazwać prawidłowo? I w tej samej sprawie: lobby, lobbować – co to dokładnie jest?
  • Nie-, które nie jest wykładnikiem zaprzeczenia

    27.10.2023
    27.10.2023

    Dzień dobry,

    szukam informacji na temat sytuacji, kiedy użycie słówka nie lub litery a daje osobne (niekoniecznie nowe ;-) ) znaczenie słowa, nie zaś proste zaprzeczenie.

    Słowa takie jak: niejaki, niektóry, niepalący, niedbały, nieprzyjaciel, nieustanny, niezgoda, niewypał, nienawiść, niemoralny i amoralny, atrofia, nienormalny i anormalny, nienaturalny — funkcjonują jako samodzielne jakości, mogą mieć samodzielne znaczenia i funkcje oderwane od zaprzeczenia. Mam nadzieję, że wyraziłam to zrozumiale.

    pozdrawiam

    karO

  • niż nie daje spokoju
    22.02.2015
    22.02.2015
    Szanowni Państwo,
    słówko niż w kontekście interpunkcyjnym nie daje mi spokoju. Pogodziłem się z tym, że zdanie „Mnie łatwiej to zrobić niż tego nie robić” uznajemy za pojedyncze, ale czy tak samo potraktujemy zdanie „Mnie łatwiej to zrobić niż jej wypiąć ósemkę do zjeżdżania”? Dodanie drugiego wykonawcy czynności powoduje, że struktura wygląda bardziej na złożoną.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • nominativus cum infinitivo
    21.01.2008
    21.01.2008
    „Większości wydawało się, że inteligencja zależy od urody” i „Większości inteligencja wydawała się być zależna od urody”. Proszę powiedzieć, czy to słówko być jest naprawdę niepotrzebne. Czy jest bzdurą jak zależność IQ od urody?
    Z góry dziękuję
  • Osama bin Laden
    20.09.2001
    20.09.2001
    Pytanie niestety niezwykle aktualne. Jak wygląda prawidłowa pisownia i odmiana nazwiska (i chyba imienia) Osama bin Laden. W prasie i telewizji spotkałam się z kilkoma formami: Osama ben Laden, Osama Ben Laden, Osama ibn Laden (jak Ibrahim ibn Jakub), z Osama bin Ladenem. W „Przeglądzie” stosujemy pisownię Osama bin Laden, z Osamą bin Ladenem (odmiana jak dama), o Osamie bin Ladenie itd., czyli odmieniamy oba człony. A może wszystkie formy, oczywiście odmieniane, są poprawne? Prawdopodobnie na tej samej zasadzie w naszym tygodniku piszemy Jasir Arafat, bo tak jest w słowniku, a w innych gazetach można spotkać pisownię Jaser lub Jasser. I jeszcze jedno – co dokładnie oznacza słówko bin (ben)? Może to samo, co ibn (o ile pamietam – syn, Ibrahim syn Jakuba)?
    Dziękuję.
    Agata Gogołkiewicz
  • pisownia anglojęzycznych nazw piosenek
    30.04.2009
    30.04.2009
    Witam,
    chciałabym zapytać o pisownię zagranicznych (gł. angielskich) nazw własnych. Czy np. w tytułach piosenek powinno pisać się wielką literą słówka takie, jak: the, of, a, to itd., czy też małą?
  • powtórzone wyrazy
    3.07.2009
    3.07.2009
    Szanowna Poradnio,
    Wielki słownik ortograficzny PWN i Uniwersalny słownik języka polskiego podają zgodnie: całkiem, całkiem, nawet, nawet, wcale, wcale – ale za to ledwo ledwo. Co przesądza o braku przecinka w tym przypadku? I jak w związku z tym zapisywać: prawie(,) prawie (= mało brakło) i jeszcze(,) jeszcze? (= w ostateczności, ujdzie).
    Dziękuję,
    Michał Gniazdowski
  • pożyczyć i wynająć
    24.09.2007
    24.09.2007
    Witam!
    Jak należy rozumieć ogłosznie „Wynajmę mieszkanie”: że ktoś poszukje mieszkania do wynajęcia czy że ma do wynajęcia? Czy czasownik wynajmę należy do jakieś grupy czasowników, dla których bez dodatkowego zaimka czy przyimka trudno jest określić znaczenie zdania? Podobnie można pożyczyć od kogoś lub komuś, w angielskim są na to np. dwa słówka, borrow i lend.
    Pozdrawiam
    Jarek
  • se
    12.11.2010
    12.11.2010
    Bardzo proszę powiedzieć, czym jest se? Wiem oczywiście, że jest to bardzo potoczna i skrajnie uproszczona forma zaimka zwrotnego sobie. Mówi się np. „Zamówię se pizzę na obiad” – wydawałoby się, że to typowy wytwór gwary uczniowskiej czy młodzieżowej. Ale słówko se znajduję niekiedy w starszych i bardziej literackich tekstach, np. w jednej z baśni z Klechd domowych jest takie coś: „Idzie, pogwizduje, laseczką macha, bo i laseczkę se sprawił”. Czy zatem se ma jakiś rodowód gwarowy?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego