temporalny
  • Raz na jakiś czas i jego regionalne i gwarowe odpowiedniki

    22.07.2021
    22.07.2021

    Szanowni Państwo! Czy wyrażenie raz za czasu jest poprawne? W centrum Polski niespotykane, natomiast na południu już tak. Błąd językowy, czy regionalizm?

  • Czasy w zdaniu 

    19.06.2021
    19.06.2021

    Zmiana czasu w obrębie zdania.


     

    Wzięłam głęboki wdech i wyobraziłam sobie, że stoję nad wodospadem. Obraz ten był tak żywy, że niemal poczułam, jak do moich nozdrzy wdziera się zapach wilgotnego powietrza, a do uszu dociera szum spływającej kaskadami wody.


    Czy w podanych wyżej zdaniach zamiana czasu z przeszłego na przyszły jest właściwa, czy w całości powinien być jednak użyty czas przeszły?

    Jak to dokładnie jest z tą zamianą czasu w obrębie zdania? Kiedy ona jest uzasadniona, a kiedy nie?

  • Dlaczego wyrazy dzisiaj i wczoraj są nieodmienne?

    28.12.2021

    Szanowni Państwo,

    jutro, będzie futro lecz nie przejmuj się jutrem i futrem. Jutrojest odmienne. Zwyczaj, ruczaj, poraj... Zwyczajem, ruczajem, porajem – wszystko łatwo się odmienia i brzmi podobnie do dzisiaj. Dlaczego więc dzisiaj jest oporne?  O dzisiaju nawet nie myśl, wczorajem też nie warto się przejmować, liczy się tylko jutro

    Proszę o wyjaśnienie nieodmienności tego słowa.

    Jarek z Lublina

  • Dłużej klasztora…
    6.04.2012
    6.04.2012
    „Dłużej klasztora niż przeora” – każdy wie, co to powiedzenie znaczy i kiedy się je stosuje. Ale skąd taka składnia – czy coś zostało tam opuszczone, czy to jakieś archaiczne wyrażenie dłużej czegoś? Proszę o objaśnienie.
    Z poważaniem,
    Łukasz
  • Dotąd

    19.10.2020
    19.10.2020

    Szanowna Redakcjo


    Zastanawiam się, czy użycie zaimka dotąd w zdaniu określającym ramy czasowe (np.  Jak dotąd wszystko układało się po jego myśli) jest zasadne. Logika podpowiada, że  dotąd odnosi się do miejsca, nie do czasu. A przecież w literaturze i w mowie potocznej dotąd jest stosowane jako zamiennik dotychczas czy do tej pory...


    Z poważaniem

    Maciej Robert

  • Księga Wyjścia
    7.01.2008
    7.01.2008
    Księga Wyjścia w scs. to Izchod. Po polsku jednak mamy inny przedrostek (rdzeń, nawiasem mówiąc, też), a pol. słowo zejście z przedrostkiem z- kontynuującym chyba zarówno ps. iz-, jak i s(n)- znaczy ‘zejście z góry’ lub ‘zejście się razem’. Dlaczego tak jest? Skąd w ogóle wzięło się owo wy-?
  • nasamprzód i ladaco
    6.02.2006
    6.02.2006
    Jaka jest etymologia wyrazów: nasamprzód i ladaco?
  • Pochodzenie spójnika zanim.

    26.03.2021
    26.03.2021

    Szanowni Państwo,

    skąd wzięło się słowo zanim? Wydaje się, że jest to zbitek słów „za + on”. Jednak znaczenie przeczy tej intuicji: zanim oznacza przecież coś przed, a nie za, co ma odpowiednik np. w angielskim before czy włoskim prima. Bardzo proszę o wyjaśnienie etymologii tego słowa.

    Pozdrawiam, P.R.

  • składnia czy leksyka?
    23.02.2015
    23.02.2015
    Dzień dobry,
    interesuje mnie, dlaczego użycie przyimka w błędnym znaczeniu jest klasyfikowane jako błąd składniowy, a nie jako błąd leksykalny? Czy to jest jeden z niewielu przypadków, w którym składnia odnosi się do znaczenia wyrazu?
  • w czwartek w sierpniu
    16.09.2013
    16.09.2013
    Dlaczego mówimy w czwartek, w wakacje, w wigilię (biernik), ale w sierpniu, w roku 2013, w trzecim kwartale (miejscownik)?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego