toczeń
  • editio
    29.06.2006
    29.06.2006
    Dziń dybry!
    Toczy się pewien, być może jałowy, spór o to, czy editio funkcjonuje samodzielnie w polszczyźnie. NSO Polańskiego i SWO Sobol notują tylko editio princeps, SWO Wyd. Europa oraz Kopalińskiego – editio castigata. Inaczej WSO PWN, gdzie mamy również samodzielne editio. Czy więc editio występuje poza zwrotami obcojęzycznymi? W Google nie znajduję na to przykładu, najczęściej poza wymienionymi jest special editio i editio typica.
    Pozdrawiam.
  • ekshibicjonista i ekscentryk
    10.10.2003
    10.10.2003
    Od pewnego czasu toczę dysputę na temat prawdziwości twierdzeń:
    1. Każdy ekshibicjonista jest ekscentryczny.
    2. Nie każdy ekscentryk jest ekshibicjonistą.
    Innymi słowy, czy pojęcie ekshibicjonizmu zawiera się w pojęciu ekscentryczności? Czy są to może w istocie dwa niezależne pojęcia, które w żaden sposób nie zależą od siebie?
    Pozdrawiam:
    Sebastian Kurland
  • elfy i elfowie
    4.02.2002
    4.02.2002
    Moje pytanie dotyczy mianownika i biernika l. mn. rzeczownika elf. We wszelkich słownikach jako poprawna sugerowana jest końcówka -y (a więc elfy). Tymczasem Marek Gumkowski w jednym z wydań Władcy Pierścieni J. R. R. Tolkiena wprowadził formę elfowie, tak to motywując:
    Wspomnieć także należy o modyfikacji innego rodzaju: rzeczownikowi elf w mianowniku i bierniku liczby mnogiej nadawana jest tu męskoosobowa forma elfowie, nie figurująca w słownikach języka polskiego. Odważono się na takie odstępstwo od językowych prawideł zarówno dlatego, że w odniesieniu do postaci określanych tym mianem są tu zawsze stosowane formy gramatyczne przynależne istotom ludzkim (a więc oni, nie one; zrobili, nie zrobiły), jak i z chęci naśladowania w tej mierze decyzji autora, używającego nieprawidłowej w angielszczyźnie formy liczby mnogiej elves (zamiast elfs) i toczącego o to zażarte boje ze skrupulatną korektą. Tolkien chciał w ten sposób odświeżyć sens słowa, które – jak pisał – „z biegiem czasu skarlało i dziś kojarzy się raczej z fantastycznymi duszkami”. W polskim przekładzie forma elfy została pozostawiona wyłącznie w kilku miejscach jako zbiorowe określenie ludu czy też szczepu (np. Elfy Szare, Elfy Leśne – ale już: Elfowie Wysokiego Rodu). Podobnie, choć w sposób nie tak konsekwentny, wprowadzone zostały, jako oboczne, formy krasnoludy i krasnoludowie.

    Swego czasu temat ten wzbudził żywą wymianę zdań na „Forum dyskusyjnym miłośników twórczości J.R.R. Tolkiena”. Tu chciałbym spytać, co Państwo sądzą na temat takiej innowacji językowej, jej zasadności i poprawności. Czy da się tu w ogóle jednoznacznie rozstrzygnąć problem, czy też wybór jednej z form jest li tylko kwestią gustu użytkowników języka?

    Z tolkienowskim pozdrowieniem,
    Ruginwaldus
  • Glinianka i Poręby
    4.02.2011
    4.02.2011
    Dzień dobry,
    mieszkam w Gliniance, obok są Poręby. Mam pytanie, bo ostatnio na forach internetowych naszej gminy toczą się na ten temat dyskusje: jak jest Poręby w dopełniaczu – Porąb czy Poręb? I następna rzecz – przymiotnik od Gliniankiglinieckie czy glinianeckie?
    Dziękuję
    Monika Dąbała
  • Gwarowe zaś
    12.02.2020
    12.02.2020
    Szanowni Państwo,

    na pewnej stronie internetowej popularyzującej nasz ojczysty język toczyła się kiedyś ciekawa dyskusja, w której jeden z interlokutorów zauważył, że na Śląsku powszechnie używa się słowa zaś w znaczeniu ‘znowu’, co jest oczywiście niepoprawne i takie „śląskie”. Czy ta osoba miała rację?

    Będę bardzo wdzięczna za odpowiedź.

    Z poważaniem
    Czytelniczka Natalia
  • islamiści i poloniści
    28.01.2015
    28.01.2015
    Sprawa islamistów była już poruszana, ja chciałabym jednak uzyskać odpowiedź, czy poprawna jest forma islamiści w rozumieniu 'islamscy terroryści', ostatnio powszechnie używa się tego „skrótu” w większości programów informacyjnych. Czy można między nimi postawić znak równości? W moim przekonaniu, analogicznie do polonistów i polskich terrorystów – nie.
    Słyszałam jeszcze określenie dżihadyści, co do niego mam podobną wątpliwość.
    Pozdrawiam
    Małgorzata
  • jeszcze jeden wiersz
    21.04.2013
    21.04.2013
    Skąd boleść we mnie, która serce toczy
    i w smutek wpędza wylewając żale,
    co nie pozwala mieć w radości oczu,
    miotając myślą jak wzburzoną falą?

    Czy jest to poprawnie stylistycznie? Można mieć w radości oczy czy raczej radość w oczach? Jaką kategorią błędu jest radość oczu.
  • język kaszubski
    8.01.2007
    8.01.2007
    Czy język kaszubski jest dialektem, czy oddzielnym językiem? Docierają do mnie sprzeczne informacje na ten temat. Proszę o rozstrzygnięcie.
  • kod semantyczny w profesjolekcie informatycznym
    12.03.2020
    12.03.2020
    Dzień dobry!
    Mam pytanie do Państwa dotyczące pojęcia pochodzącego z dziedziny logiki, ale stale używanego w światku IT.
    Czy poprawne jest sformułowanie „kod semantyczny” w odniesieniu na przykład do kodu HTML? Jest to forma, która kompletnie przejęła kontrolę i już nikt nie używa innych. Toczę zacięty bój z przyjacielem, który twierdzi, że jest to w pełni poprawne określenie i podaje mi definicje, które ewidentnie wskazują na pojęcie „kod poprawny semantycznie”, nieważne z której strony na nie spojrzę. A mimo to dalej króluje „kod semantyczny”, który brzmi równie źle jak „to zdanie jest gramatyczne”.
    Kod semantyczny, według ludzi stosujących tę formę, to taki kod, w którym używa się znaczników dla elementów zgodnie z ustalonym wcześniej schematem/systemem/semantyką. Czyż nie jest to właśnie kod poprawny semantycznie?
  • konstytucja
    22.03.2006
    22.03.2006
    Szanowni Państwo,
    niedawno toczyłem spór z zawodową korektorką o słowo konstytucja. Twierdziłem, że jeśli w tekście jest mowa o polskiej konstytucji, to należy ten wyraz pisać wielką literą, mimo że nie występuje tam pełna nazwa (a zatem nie Konstytucja RP, ale po prostu Konstytucja). Korektorka miała inne zdanie. Zajrzeliśmy do słowników (poprawnej polszczyzny i języka polskiego), ale one, moim zdaniem, nie dają jasnej odpowiedzi. Kto miał rację?
    Pozdrawiam,
    Stefan Warecki
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego