tokarski
-
klasyfikacja pana Tokarskiego29.01.200929.01.2009Mam pytanie dotyczące klasyfikacji czasowników pana Tokarskiego – do której grupy i dlaczego należałoby przydzielić czasownik używać.
-
formy trybu rozkazującego11.03.200311.03.2003Szanowni Państwo!
Z uprzejmą prośbą zwraca się Helena Kazancewa – wykładowca języka polskiego z Białorusi.
Mam kłopot z wyjaśnieniem moim studentom tego, jak się tworzy formy trybu rozkazującego. A właśnie co dotyczy czasowników kończących się zbiegiem spółgłosek, ostatnią z których jest spółgłoska wargowa.
W podręcznikach dla obcokrajowców, które są mi dostępne, używa się dwóch reguł:
1. Jeśli temat czasownika kończy się spółgłoską wargową, przy tworzeniu rozkaźnika temat twardnieje: zrób, kip, mów itd.
2. Jeśli temat czasownika kończy się zbiegiem spółgłosek albo nie tworzy sylaby, dodaje się sufiks –ij (-yj): rwij, śpij, drzyj, zamknij, marznij, poślij.
Wytłumaczywszy w ten sposób (byłam pewna, że powiedziałam wszystko), przy układaniu testu sprawdzającego zastosowałam między innymi czasowniki: martwić się, nakarmić, załatwić, wątpić, zrozumieć i poprosiłam o utworzenie form trybu rozkazującego od nich.
Zgłupiałam, kiedy, zacząwszy sprawdzać, zobaczyłam formy, utworzone od tych czasowników za pomocą sufiksu –ij. Studenci zrobili niby wg reguł (przynajmniej tych, które podałam), a mimo to, zrobili źle.
Może gdzieś w gramatykach jest taka reguła (której nie spotykałam, nie znam), że przy tworzeniu trybu rozkazującego sufiksu –ij nie dodaje się do tematów, zakończonych zbiegiem spółgłosek, jeżeli ostatnią spółgłoską tego zbiegu jest spółgłoską wargową? Czy ja mogę podać to studentom jako regułę, czy to jest zbieg okoliczności, i zdarzyło mi się w jednym zadaniu przez przypadek nazbierać tyle wyjątków? Czy istnieją jeszcze podobne przykłady? Może to tylko jakaś tendencja, dopiero obserwacja, którą trzeba by sprawdzić, zanim będzie się opowiadać z pewnością?
I, zresztą jak wyjaśnić sytuację z parą aspektową rozumieć – zrozumieć, gdzie oba czasowniki należą do IV (III) koniugacji (poprzednie „kłopotliwe” słówka należały do II), przy czym forma rozumiej jest utworzona zgodnie z regułami od tematu 3 os. l.mn. (rozumieją), formę zrozumiej uważa się za dopuszczalną (choć miałaby być taka wg reguły), a zrozum jest formą normalną i powszechną? Co jest z czasownikiem weź (I), utworzonym od tematu weźm’, gdzie spółgłoska wargowa w wygłosie ginie? Czy to jest jedyny wyjątek, czy istnieją podobne czasowniki?
Przepraszam Państwa za kłopot i długie tłumaczenie, wiem, że zadaję chyba niełatwe pytanie. Bardzo proszę o pomoc.
Z serdeczną wdzięcznością,
Helena Kazancewa -
idisy, disy22.01.200722.01.2007Jakiej płci są disy (idisy)? Wszystkie źródła potwierdzają ich r. ż. (Kempiński; Słupecki; Encyklopedia PWN notuje „żeńskie duchy opiekuńcze, pokrewne nornom, boginiom losu, ale również demony śmierci, zniszczenia i wojny, wegetacji i płodności” – to po również nie zmienia ich żeńskości). A słowniki uparcie notują -ów. Nie tylko ortografy, ale także WSWO PWN. Tu chyba zaważyła definicja z SWO pod red. Sobol, która nieco wypaczyła tę zawartą wcześniej u Tokarskiego. Disów/idisów to błędne formy?
-
orłu czy orłowi?3.01.20033.01.2003Najlepszego w Nowym Roku itd., a teraz do konkretów. Znowu mam problem. Jak się mówi/pisze: orłowi czy orłu? Tylko proszę nie mówić, że forma orłowi jest niepoprawna. Wyklucza ją Fleksja polska J.Tokarskiego, ale to chyba jakaś ściema. Jak Pan sądzi?
Pozdrowienia. -
program do odmiany imion1.03.20021.03.2002Chciałbym napisać program do odmiany imion przez przypadki. Gdzie mógłbym znaleźć algorytm do tego celu?
Pozdrawiam
Andrzej -
dux30.10.200630.10.2006Słownik wyrazów obcych pod redakcją Jana Tokarskiego i Encyklopedia muzyki PWN notują słowo dux jako 'temat fugi'. Czy jest to wyraz odmienny?
Pozdrawiam i z góry dziękuję za odpowiedź.
-
FAT6.11.20106.11.2010W trakcie rozmowy z koleżanką okazało się, że oboje inaczej odmieniamy ten sam skrót, a mianowicie FAT (Fabryka Automatów Tokarskich). Konkretnie chodzi o zdanie: „Spotkajmy się przy…” lub „Zawróć przy…”. Jakiej formy powinniśmy użyć?
-
Graal2.11.20042.11.2004Witam. Słownik wyrazów obcych PWN pod red. prof. Jana Tokarskiego, PWN 1980, uznaje pisownię z małej litery wyrazów graal i gral. Czy nie jest to błąd?
Dziękuję. -
hucpa20.09.200420.09.2004Witam. Potoczne określenie bezczelności, tupetu to hucpa czy chucpa? Dziękuję i kłaniam się.
Grzegorz Mazur -
Ile koniugacji w języku polskim?29.09.201429.09.2014Dzień dobry!
Przeglądałam ostatnio podręczniki do nauki języka polskiego jako obcego. Zdziwiło mnie to, że podają one cztery tylko koniugacje, podczas gdy w różnych słownikach języka polskiego podaje się jedenaście wzorów koniugacji (a oprócz tego warianty niektórych z nich). Z czego wynika ta różnica i ile w końcu mamy koniugacji w języku polskim?
Uprzejmie dziękuję za odpowiedź i życzę dobrego dnia!
Katarzyna