twoja
-
zapominać23.02.201223.02.2012Pewien mój znajomy napisał następujące zdanie: „Ludzie w pociągach często zapominają bagaż, ubrania”. Nie ukrywam, że powyższe zdanie jakoś dziwnie mi brzmiało i w pierwszym odruchu zaproponowałam swoje wersje: „Ludzie w pociągach często zapominają bagażu, ubrań”, „Ludzie w pociągach często zapominają o bagażu, o ubraniach”, „Ludzie często zapominają wziąć z pociągu bagaż, ubrania”. Które z tych zdań jest poprawne?
Anna Ilczuk -
(Z)nachodzić czy (z)najdować?
30.11.202030.11.2020Dzień dobry!
Istnieje podobieństwo między znajdowaniem a chodzeniem. Lazł-znalazł, idę-znajdę, chodził-znachodził, szoł-naszoł, idu-najdu. Czy to cecha wyłącznie języków słowiańskich?
Pozdrawiam
Marcin Nowak
-
Archaizmy typu k’woli, k’niej w dawnych tekstach.
27.07.202127.07.2021Szanowna Poradnio,
w starszych tekstach często pojawia się forma „k z apostrofem”, np.
„Tobie k’woli rozliczne kwiatki Wiosna rodzi, Tobie k’woli w kłosianym wieńcu Lato chodzi,” albo „Z majestatu Trójcy Świętej, Tak sprawował poselstwo k’niej:”. Jaką funkcję pełniła ta forma i dlaczego zniknęła? Wydaje mi się, że była ona dość wygodna, bo skracała nieco wypowiedzi i dziwi mnie nieco, że zniknęła.
Z poważaniem,
-
cóś29.11.200829.11.2008Jak zapisać: cuś czy cóś (chodzi o „inną formę” wyrazu coś)?
-
Dzierżawczość w języku polskim 22.03.201622.03.2016Drodzy sąsiedzi,
chciałbym zapytać o wyrażanie relacji dzierżawczych w języku polskim. W moim języku (czeskim) i w języku polskim są interesujące podobieństwa i różnice dotyczące posesywności.
- Dzierżawczość jest wyrażana zaimkiem – w czeskim jest tak samo jak w polskim.
Oba języki mają zaimki dzierżawcze: můj/mój, tvůj/twój, svůj/swój, náš/nasz, váš/wasz, čí/czyj .
Oba języki mają też dopełniacz dzierżawczy w 3. osobie: jeho/jego, její/jej, ich/ich.
- Dzierżawczość jest wyrażona odmienionym rzeczownikiem – w czeskim jest tak samo jak w polskim.
W obu językach jest tu dopełniacz: můj otec – dům mého otce, mój ojciec – dom mojego ojca, drahý přítel – dům drahého přítele, drogi przyjaciel – dom drogiego przyjaciela - Oprócz tego w języku czeskim są przymiotniki dzierżawcze: otec – otcův dům, přítel – přítelův dům, których nie ma w polskim. Co ciekawe, język czeski odróżnia wyrażenia typu otcův dům od wyrażeń typu dům mého otce – nie możemy powiedzieć můj-otcův dům.
Zauważyłem w języku polskim takie słowa jak Kraków (= ‘należący do Kraka?), Janów (dom), Cieszyn.
W związku z tym mam pytania:
- Jakie są historyczne formy wyrażania dzierżawczości w dawnym języku polskim (rzeczowniki, przymiotniki dzierżawcze, dopełniacz dzierżawczy)?
Czy używaliście kiedyś wyrażeń typu ojców dom? - Kiedy i jak rozwinęły się one do obecnej postaci?
- Co się kryje za dychotomią zaimków (dopełniacz dla 3. osoby versus zaimki dzierżawcze dla pozostałych osób)?
Jan Zidek - Dzierżawczość jest wyrażana zaimkiem – w czeskim jest tak samo jak w polskim.
-
interpunkcja w tekstach liturgicznych22.03.201022.03.2010Szanowni Państwo,
chciałbym spytać o interpunkcję w formule: „Przez naszego Pana Jezusa Chrystusa, Twojego Syna, który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego, Bóg, przez wszystkie wieki wieków. Amen”. Czy po słowie Pana nie powinien stać przecinek? Czy słowo Bóg rzeczywiście powinno być obustronnie wydzielone przecinkami? Dziękuję za odpowiedź.
Łączę pozdrowienia
Michał
-
Kocham cię czy Cię kocham?26.09.201426.09.2014Było już w Poradni o tym, że słowa ciebie czy tobie, które z kurtuazji piszemy od dużej litery w liście, w innej sytuacji, kiedy występują w dialogach powieści – piszemy od małej. A jak potraktować te wyrazy w tekście, np. wiersza czy piosenki, który w całości ma formę wypowiedzi adresowanej do kogoś, ale który najczęściej nie jest rzeczywistym wyznaniem, tylko właśnie takim sobie użytkowym tekstem?
-
Modus
2.01.20232.01.2023Czy modus jest rodzaju męskiego czy nijakiego? To twój czy twoje modus operandi?
Z góry dziękuję
-
Natenczas 24.06.201624.06.2016Szanowni Państwo,
czy wyrażenie natenczas, zapisywane jako jedno słowo, odnosi się jedynie do czasu przeszłego (taki przykład znalazłem w słowniku), czy też można go użyć w czasie przyszłym, np. mówiąc: natenczas przyjdę?
Z poważaniem
Miłośnik Polszczyzny
-
Orzecznik w narzędniku
19.06.202319.06.2023Dzień dobry,
w piosence Dżemu („Do kołyski”) pada zdanie: „Chwila, która trwa, może być najlepszą z twoich chwil”. Właściwszą konstrukcją wydaje się użycie przymiotnika w mianowniku: „Chwila, która trwa, może być najlepsza z twoich chwil”, ale jak zakwalifikować tę konstrukcję, która została użyta w piosence? Czy jest ona poprawna? (I mniejsza o to, że została ona użyta w tekście artystycznym. Po prostu chciałbym zapytać, czy to zdanie jest zgodne ze współczesną normą językową).
Pozdrawiam serdecznie
Miłośnik Poradnik Językowej
