w-przypadku-gdy
  • Tzw. błędne skróty składniowe

    11.01.2024
    11.01.2024

    Czy poprawne jest pisanie „przed i po jedzeniu”, czy powinno się napisać np. „przed jedzeniem i po nim”?

    Z góry dziękuję za odpowiedź

  • udko kurczaka czy udko z kurczaka?
    8.04.2013
    8.04.2013
    Dobry wieczór,
    jak jest poprawnie: udko z kurczaka czy udko kurczaka? Jeżeli z czegoś powstaje coś nowego, to przyimka z należy użyć, np. karoseria z blachy, futro z norek. Z kolei, jeżeli są to różne rodzaje mięs, to w takim przypadku pasuje mi forma bez przyimka z, np. pierś kurczaka, nóżki świni itd. Podobnie jest z określeniami: promienie słońca (a nie promienie ze słońca), żebro Adama (a nie żebro z Adama).
    Bardzo proszę o pomoc.
    A. Jasiński
  • Via Carpatia

    31.01.2023
    31.01.2023

    Dzień dobry. Czy nazwa własna - jak rozumiem, łacińska - trasy "Via Carpatia" powinna być odmieniana przez polskie przypadki? Spotykam się dodatkowow z sytuacjami, gdy samo słowo "via" pozostaje nieodmienne, natomiast druga część tej nazwy jest deklinowana po polsku - z czego powstaje np. taka konstrukcja w dopełniaczu: "budowa Via Carpatii". A czemu w takim razie nie "Vii Carpatii"? Albo formy nieodmiennej w obu słowach? Dziękuję za pomoc, T. Ch.

  • wołacz a interpunkcja
    23.09.2011
    23.09.2011
    Szanowni Państwo,
    interesuje mnie kwestia Wołacza, który podzielił grono moich znajomych. Wszyscy zgadzamy się co do tego, że po formach tegoż przypadka, należy postawić przecinek. Problem pojawił się w sytuacji, gdy podjęliśmy teoretyczną próbę napisania listu. Czy w nagłówku powinno pojawić się: Cześć, Kasiu!, Cześć Kasiu!, czy w ogóle taki zwrot nie ma uzasadnienia, a w jego miejscu należy umieścić zwrot grzecznościowy typu: Droga Kasiu!?
  • Wyjątek potwierdza regułę

    9.07.2021
    28.11.2001

    Witam!

    Chciałem zapytać o sens i pochodzenie znanego powiedzenia „Wyjątek potwierdza regułę”. A może raczej o brak sensu. Bo nie widzę żadnego. Wyjątek przeczy regule. Obala ją. (Dla dobra reguł wyjątki powinny być trzymane z dala). Kto to wymyślił? I dlaczego się przyjęło i funkcjonuje? Bo to absurd.


    Pozdrawiam,

    Piotr

  • x na końcu wyrazu
    23.11.2004
    23.11.2004
    Jaki jest zakres reguły dotyczącej spolszczania spółgłoski x do postaci ks? Są przypadki gramatyczne, w których spolszczanie imion, nazwisk itp. jest konieczne ze względów fonetycznych (miejscownik typu Niksie), choć może to rodzić wątpliwości co do oryginalnego brzmienia. Po co natomiast zapisywać x jako ks nawet wówczas, gdy nie zachodzi wymiana s do ś? Skąd wtedy wiedzieć, czy chodzi np. o G. Luksa, malarza, czy o G. Luxa, oświetleniowca – tylko z kontekstu? Czy reguła dotyczy też głosek y (w funkcji j) i v?
  • Zaimek ty
    15.06.2020
    15.06.2020
    Redaguję właśnie książkę; ustaliłam z autorką, że będziemy zwracać się do czytelnika wielką literą. Mam jednak wątpliwość co do pisowni ww. zaimka tam, gdzie nie jest on zwrotem do adresata sensu stricto lub tam, gdzie jest to cytat wypowiedzi skierowanej do samej autorki. Podam przykłady:
    1.
    „Opowiem Ci tę historię, żeby Cię poruszyć i zmobilizować do przemyśleń, do przyjrzenia się sobie"
    „Postarałam się wpleść tutaj sporo wiedzy psychologicznej, która może Cię wzbogacić i zainspirować do przemyśleń.”
    – tu nie mam wątpliwości, to zapis zgodny z przyjętą konwencją.
    2.
    „Książka, którą trzymasz w rękach, jest bardzo osobista. (…) Gdy pokazałam pierwszy szkic jednemu z moich przyjaciół, napisał mi: (…) Ja w nim widzę twój cel osobisty: rozliczyć się ze wszystkim co cię spotkało i co masz w głowie. (…) Chcesz żeby cię oceniali?"
    „Pewnego razu przyjaciel zapytał mnie:
    — Słuchaj, ale powiedz, czy wolałabyś nieść ten swój bagaż i żyć, czy tego nie mieć, ale żeby cię w ogóle nie było?
    Ja odpowiedziałam sobie na to pytanie. A Ty? Co odpowiesz?"
    – tu autorka cytuje swojego przyjaciela, który zwracał się bezpośrednio do niej.
    3.
    „Albo gdy byłyśmy nad morzem z mamą, siostrą mamy i moją kuzynką, w ramach rozrywki chodziłyśmy na Rodeo – sztucznego byczka, który robiąc gwałtowne zwroty starał się zrzucić swojego jeźdźca. Ta zabawa miała rosnące programy trudności. Płaciło się raz, ale jak byczek zrzucił cię od razu, to twoja strata.”
    – tu, podobnie jak wyżej, mam poważne wątpliwości; nie jest to zwrot do adresata sensu stricto.
    Czy podane zapisy są poprawne, czy może jednak przekombinowałam i powinnam wszędzie zastosować wielką literę?
  • zapis liczb wielocyfrowych
    19.01.2009
    19.01.2009
    Który zapis liczb jest poprawny: z kropką (20.000, 100.000, 5.000.000) czy ze spacją (20 000, 100 000, 5 000 000)? Czy dobrze myślę, że w przypadku „pojedynczych” tysięcy nie stosuje się ani kropki, ani spacji (1000, a nie 1.000 czy 1 000)?
    Dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.
  • zapis nazw firm
    28.10.2008
    28.10.2008
    Witam!
    Proszę o opinię w sprawie zapisu nazw firm. Należy je ujmować w cudzysłów, jest to błędem czy też jest to dozwolone, ale nie niezbędne? Na przykład: „Przetarg wygrała firma «Budowa SA»”. Cudzysłów wydaje mi się zbędny, ale często spotykam się z takim zapisem. A co w przypadku, gdy w nazwie firmy znajduje się imię i nazwisko, np.: „Przetarg wygrała firma «Jan Kowalski»”. Spotkałam się z argumentacją, że jeżeli w skład nazwy wchodzi imię i nazwisko, to trzeba ją ująć w cudzysłów.
  • Zapis nazwy współtwórcy dzieła
    6.10.2016
    6.10.2016
    Szanowni Państwo!
    W anglojęzycznych publikacjach często pojawia się wielu redaktorów (editors). Czy przy tworzeniu pozycji bibliograficznej należy opisywać ich jako red. przy każdym nazwisku, wspólnie jako redaktorzy (przed nazwiskami/po nazwiskach w nawiasie), a może używać jakiegoś skrótu (redrzy? red-rzy? red.red. ?). W tym przypadku chodzi o sytuację, w której z określonych przyczyn nie można niestety napisać pod redakcją… , gdyż konieczne jest zapisanie nazwisk w mianowniku.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego