Narzędzia medyczne nazywane są często eponimicznie np. cewnik Foleya. Spotyka się też nazwy, gdzie człon odimienny jest poprzedzony słowem typu, np. aplikator typu Fletcher(a). Czy poprawną jest forma aplikator typu Fletchera, czy – aplikator typu Fletcher (analogicznie do nóż typu finka)? Wydaje mi się, że poprawną jest forma z dopełniaczem, bo jest to narzędzie typu skonstruowanego przez Fletchera, a nie narzędzie przypominające Fletchera, osobę wszak, nie przedmiot.

Czy wyrażenie barometr spadł jest poprawne? Pamiętam, że w dzieciństwie często zwracano nam uwagę, by nie mówić termometr spadł, a temperatura spadła. Po latach odnalazłem owo wyrażenie w słowniku Doroszewskiego, uznałem więc, że wszystko jest z nim w porządku. Wtedy nasunęło mi się drugie pytanie: czy można mówić tak o barometrze sprężynowym, w którym wartość ciśnienia pokazuje wskazówka? Czy raczej w odniesieniu barometru cieczowego, w którym podnosi się lub opada słupek rtęci?

Jakie relacje semantyczne występują między słowami obłuda i cynizm? Pytanie to zainteresowało mnie po lekturze artykułu prof. Henryka Markiewicza (http://www.przeglad-tygodnik.pl/pl/artykul/henryk-markiewicz-cynizm-rzeczpospolitej – por. ostatnie zdanie). Nigdy nie myślałem o tych słowach jako o antonimach, czy jest to jednak uzasadnione?

W poradzie obłuda i cynizm zauważył Pan, że „nie można być jednocześnie obłudnikiem i cynikiem, przynajmniej nie w tej samej sprawie”. Przeszukanie stron WWW pod kątem wyrażeń cyniczny i obłudny oraz obłudny i cyniczny pokazuje jednak, że obłuda i cynizm idą w parze dosyć często, przynajmniej w tekstach. Nawet w ISJP (s.v. obłudny) znalazł się przykład: „Była cyniczna i obłudna”, a w Wielkim SJP wśród typowych połączeń obłudy jest obłuda i cynizm. O czym to może świadczyć?

W Elblągu są Elbląskie Zakłady Naprawy Samochodów, w skrócie EZNS. Gdybyśmy chcieli odmieniać ten skrót, to pracujemy w EZNS-ie czy EZNS-ach? Dodam tylko, że zwyczajowo używa się tej drugiej wersji.

Dzień dobry, jak nazwać postawę, kiedy jakaś osoba promuje obcych, a dyskredytuje swoich? Chodzi o specyficzne przeciwieństwo faszyzmu, ale w tym sensie, że ktoś jest skłonny pomagać przedstawicielom innej grupy („obcemu ostatnią koszulę odda”), a odmawia tego prawa przedstawicielom swojej własnej grupy. Konkretny przykład: ktoś uważa, że obcokrajowcy w Polsce powinni mieć zapewniony dostęp do świadczeń socjalnych, ale Polacy wyjeżdżający za granicę powinni radzić sobie sami i nie powinni mieć zapewnionego dostępu do świadczeń socjalnych w obcym kraju.

Bardzo dziękuję za pomoc.

Szanowni Państwo,
doszły mnie słuchy, że w pismach urzędowych słowo około oznacza nie ‘mniej więcej’, a ‘do’, Czy jeśli mamy kwotę około 530 złotych, to nie może być więcej niż to 530?

Z wyrazami szacunku
A.O.

Szanowni Pańswto!
W jakiej liczbie powinno zostać użyte słowo należeć w poniższym zdaniu?

Do obowiązków Spółki należy/należą:
– zapewnianie równego dostępu do obiektów technicznych,
— dostarczanie dostatecznej ilości informacji,
– koordynowanie prac technicznych,
– rozliczanie klientów.

Witam,
chciałam dowiedzieć się więcej na temat słowa otręby. Czy występuje ono wyłącznie w liczbie mnogiej? Jak odmienia się przez przypadki, chodzi mi konkretnie o to, czy mówi się, że coś jest zrobione z otrębów, czy z otrąb?
Dziękuję za odpowiedź
Marzena Borowska

Szanowni Państwo,
czy w skrótach do wielkości fizycznych należy wstawiać na końcu kropki, np. C_śr (średnie ciepło) czy C_śr.? Analogicznie w innych tego rodzaju skrótach: mech (mechaniczny), podw (podwodny). Przeglądając literaturę, widzę, że w indeksie śr kropki się nie stawia. Czy mam tę zasadę przyjąć?
Dziękuję za odpowiedź
Pozdrawiam!