wers
  • O języku poetyckim słów kilka

    8.10.2023
    8.10.2023

    W Newsletterze Poradni Językowej PWN przeczytałem ostatnio post na temat wątpliwości co do odmiany neologizmu „słowisień” w wierszu J.Tuwima.

    Odpowiedź eksperta zawiera analizę gramat. zdania „A przez liście kraśnie pęk słowiśnie”, z której wynika, że słowo „kraśnie” jest w tym zdaniu czasownikiem w os. 3, słowo „pęk” — rzecz. w mianowniku, zaś słowo „słowisień” - rzecz. w bierniku.

    Przyznam, że mam kłopot z tym zdaniem. W zrozumieniu nie pomaga mi przytoczona analiza. Czy „kraśnie” w bezokol. to „kraśnieć”? Jeśli tak, to dlaczego nie ma tam „kraśnieje”? Czy to również neologizm? Dlaczego „słowisień” ma tu być w bierniku? Czy dopełnienie przy „pęk” nie powinno być w dopełniaczu?

  • O pisowni szczególna teoria względności, ogólna teoria względności itp.
    31.05.2019
    31.05.2019
    Szanowni Państwo,
    w jaki sposób (jakimi literami) należy zapisywać nazwy koncepcji czy teorii naukowych? Czy na przykład powinno się pisać Szczególna Teoria Względności czy szczególna teoria względności? Czy jakieś znaczenie ma to, czy nazwa teorii/koncepcji jest ugruntowana w literaturze przedmiotu czy nie? Czy znaczenie ma to, czy nazwa jest długa (trzy wyrazy i więcej) czy krótka? Czy taką samą zasadę przyjmuje się dla nazw koncepcji/teorii w języku polskim i obcym, np. angielskim?
  • o przecinku na święta
    8.10.2010
    8.10.2010
    Szanowny Panie Profesorze,
    przy okazji przygotowywania oferty świąteczej w biurze rozgorzała dyskusja nad zdaniem: „Zbliża się koniec roku(,) a wraz z nim czas prezentów”. Pytanie dotyczy owego przecinka przed a – czy jest tam niezbędny?
    Serdecznie dziękuję za pomoc.
    Anna Maciejewska
  • Ortografia: motyl Morpho Menelaus; przyjechał na uralu
    7.02.2017
    7.02.2017
    Szanowna Poradnio,
    jak zapisać połączenie nazwy gatunkowej i własnej: motyl morpho menelaus czy motyl Morpho Menelaus? Czy marki popularnego motocykla (Ural) można używać jako rzeczownika pospolitego (przyjechał na uralu?).
    Pozdrawiam serdecznie
    Dorota
  • Orzecznik w narzędniku

    19.06.2023
    19.06.2023

    Dzień dobry,

    w piosence Dżemu („Do kołyski”) pada zdanie: „Chwila, która trwa, może być najlepszą z twoich chwil”. Właściwszą konstrukcją wydaje się użycie przymiotnika w mianowniku: „Chwila, która trwa, może być najlepsza z twoich chwil”, ale jak zakwalifikować tę konstrukcję, która została użyta w piosence? Czy jest ona poprawna? (I mniejsza o to, że została ona użyta w tekście artystycznym. Po prostu chciałbym zapytać, czy to zdanie jest zgodne ze współczesną normą językową).

    Pozdrawiam serdecznie

    Miłośnik Poradnik Językowej

  • orz i żnij
    7.10.2002
    7.10.2002
    Szanowni Państwo!
    Jestem filologiem klasycznym i z czasów studenckich pozostał mi i moim przyjaciołom z roku nie rozwiązany problem. Otóż w trakcie zajęć czytaliśmy w oryginale dzieło Hezjoda Prace i dnie, w którym znajduje się wers mniej więcej tej treści (cytuję z pamięci): „nago órz, nago siej, nago żnij”. Moje pytanie dotyczy trybu rozkazującego w 2. os. l. poj. od czasownika orać i żąć. Czy utworzyłem formy poprawne, czy w ogóle one istnieją? Polscy tłumacze tego dzieła wybrnęli z kłopotu, zastępując je innymi wyrazami.
    Będę wdzięczny za odpowiedź.
    Pozdrawiam.
    Piotr Sobczak
  • Padawan
    15.05.2017
    15.05.2017
    Szanowni Państwo,
    w sadze Gwiezdne wojny istotną rolę odgrywają padawani – młodzi adepci sztuki Jedi. Chciałbym dowiedzieć się czegoś więcej o tym słowie. Nie spotkałem go nigdzie poza tym kontekstem, czyżby zostało wymyślone na jego potrzebę? Obiło mi się o uszy, że – nazwijmy to szumnie – sfera duchowa świata Star Wars była inspirowana tradycjami Dalekiego Wschodu. Słowo padawan rzeczywiście pobrzmiewa gdzieś jakby z hinduska? Czy to dobry trop?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • panna wstrzemięźliwa

    7.06.2023
    18.02.2015

    „Pokorniuchno się skłoniła, jako panna wstrzemięźliwa”. Co dokładnie autor pieśni adwentowej miał na myśli nazywając Maryję wstrzemięźliwą? Jako – czyli jej pokorny pokłon wynika z jej wstrzemięźliwości? Wstrzemięźliwy jest ten, kto (po)wstrzymuje (się) – kalka łac. continentia, dotyczyć to może zresztą różnych obszarów życia. Proszę o wyjaśnienie :)

    Pozdrawiam serdecznie

    Łukasz

  • pa-rzyć
    21.11.2013
    21.11.2013
    Czy podział wyrazu parz-yć jest dopuszczalny, gdy przenosimy go do następnego wersu? Proszę o odpowiedź.
  • pilarda
    12.09.2006
    12.09.2006
    Dzień dobry!
    Mam poważny problem. Już od dłuższego czasu sen z powiek spędza mi pilarda (ta pilarda, co to się z nią Boy cackać nie chciał). Nigdzie nie mogę jej znaleźć. Tak się chytrze domyślam, że może znaczenie pilardy polega na tym (i tylko na tym), że się zabawnie rymuje. Czy tak? A może pilarda jednak coś znaczy, tyle że w jakimś języku obcym?
    Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam Redakcję,
    Szeryf
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego